Ekonomide açılmalar sonrası piyasada hareketlilik başlarken fiyatlarda da yeni zam sinyalleri gelmeye başladı. TÜİK'in açıkladığı güven endeksi, hemen her sektörde zam beklentisinin arttığını ortaya koydu. Hizmet sektöründe gelecek 3 ayda zam bekleyenlerin endeks değeri 124.7'ye yükselmiş durumda. Bu değer, 2020 başından beri var olan veriler içinde ulaşılan en yüksek seviyeyi ortaya koyuyor. Zam beklentisi perakende sektöründe de çok daha yüksek bir endeks değere, 155.8'e ulaştı. İnşaat sektöründe gelecek 3 ayda zam beklentisi ise 119.2'e çıktı.

YANSITMAMAK İMKANSIZ

Gelir kaybını telafi edemeyen, fiyatlardaki artışa yetişemeyen orta ve alt gelir grubu, açılma sonrası gelecek yeni zam dalgası nedeniyle büyük endişe taşıyor.

Vatandaşlar, kapanma döneminde sıkıntıya giren kuaför, ayakkabı tamiri gibi hizmetlerde ‘telafi' zamlarının şimdiden başladığını ifade ediyor. Yeme içme sektöründe de fiyat artışlarının ilk sinyalleri geliyor. Bir cafe işletmecisi, işlerin açılma sonrası hareketlendiğini ancak gıda ürünlerindeki zamları fiyatlara yansıtmamanın imkansız olduğunu anlattı. İşletmeci, “Çekirdek kahvede yüzde 20 ila 50 fiyat artışı var. Her ürün neredeyse günlük zamlanırken bu zamları fiyatlara yansıtmazsak ayakta kalamayız” ifadesini kullandı.

SERBEST VURGUN

“Serbest piyasa düzeni, serbest vurgun düzeni oldu” diyen Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, uygulanan ekonomi politikasının tüketicinin lehine olmadığını, gıdada Türkiye'nin ithalata bağımlı hale geldiğini, işin içine pandemi de girince küçük esnafın ve halkın büyük bir sıkıntı yaşadığını anlattı. “Piyasada 10 liradan ucuza kiraz, 8 liradan ucuza domates yok. Birkaç yıl önce kiloyla meyve alabilen vatandaş böyle verimli bir ülkede artık meyveye bakmakla yetiniyor” diyen Çakar, gıda tekelleri büyük paralar kazanırken, zamlarla yoksulluğun daha da artacağını söyledi.

Zamlar zamları tetikliyor, şimdi de pahalılıktan eve kapanılacak

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, zamların zamları tetiklediğini söyledi. Çakar, “İşsizlik patladı, böyle bir işsizlik Cumhuriyet tarihinde olmadı.

Pandemiye bunu yüklemek doğru değil, pandemi bunun ateşleyicisi oldu. Keyfi bir piyasa düzeni hakim olunca, yoksullukta büyük artış olduğunu görüyoruz. Çalışanların maaş artışının iki üç katı artıyor gıda ürünlerinin fiyatı.

Zamlar bu düzende kaçınılmaz oluyor. Bunun ceremesini en çok yoksulluk sınırında yaşayanlar çekiyor. Bu zamlar böyle devam ederse insanlar pandemi sonrası parasızlıktan sokağa çıkamayacak” dedi.

Özlem Ermiş Beyhan/Sözcü