Yasa değişikliğiyle Merkez Bankası’nın ihtiyat akçesinin de Hazine’ye aktarılmasına karşın, merkezi yönetim bütçesi, yılın ilk 7 ayında 68.7 milyar TL açık verdi. Eğer Merkez Bankası’ndan aktarma yapılmasa, açık yılsonu için öngörülen 80.6 milyar TL’nin çok üzerine çıkacaktı.

Geçen günlerde, 40 milyar lira olarak hesaplanan ihtiyaç akçesinin yarısının Hazine’ye aktarıldığı açıklanmıştı. Bütçenin diğer detayları şöyle:

- Temmuzda bütçe geliri önceki yılın aynı ayına göre yüzde 51.1 artarak 93.4 milyar TL, gider yüzde 37.6 artarak 83.5 milyar TL oldu. Temmuz 2018’de 1.1 milyar TL fazla veren bütçe, bu yıl 9.9 milyar TL fazla verdi. 

- Temmuzda, vergi gelirleri yüzde 7.8 artışla 58.3 milyar liraya çıkarken, içinde ihtiyat akçesinin de olduğu vergi dışı diğer gelirler yüzde 487.3 artarak 32.6 milyar liraya ulaştı.

- İlk 7 ayda ise bütçe geliri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19.5 artarak 496.4 milyar TL, gider yüzde 22.7 artarak 565.1 milyar TL’ye çıktı. 

- Geçen yılın ilk 7 ayında 45 milyar TL olan açık ise 68.7 milyar TL’ye yükseldi. Faiz dışı açık da 10.2 milyar TL oldu. 

Vergi geliri düşük

- Ocak-temmuz döneminde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.8 artarak 366.1 milyar TL, faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 21.1 artarak 506.6 milyar TL oldu. Faiz gideri de 58.4 milyar TL.

- Ocak-temmuz döneminde banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 31.7, gelir vergisi yüzde 17.7, damga vergisi yüzde 9.4, kurumlar vergisi yüzde 6.1 ve ithalde alınan KDV yüzde 3.4 artarken, dahilde alınan KDV yüzde 12, ÖTV yüzde 3.7 ve harçlar yüzde 1.7 azaldı. KDV ve ÖTV’deki azalma beyaz eşya dahil bazı sektörlerde oranların sıfırlanması veya düşürülmesinden kaynaklandı.  

Hane halkına yapılan transferler temmuzda 3.2 milyar lira, 7 ayda 32.6 milyar lira oldu. Bu kalemde bütçe başlangıç ödeniği 53.1 milyar lira. Diğer sosyal amaçlı transferler kaleminden 7 aylık harcama 11.1 milyar liraya yükseldi. Yine SGK’ye görev zararları kapsamında yapılan ödeme 7 ayda 45.2 milyar liraya ulaştı.

'ÖRTÜLÜ'DEN 1.3 MİLYAR LİRA

- Mal ve hizmet alım giderleri temmuzda 6.7 milyar lira oldu. Üretime yönelik mal ve hizmet alımları 223.9 milyon lira, tüketime yönelik alımlar ise 3.2 milyar lira.

- Güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları haziranda 355.8 milyon liraydı. Temmuzda 1.4 milyar liraya çıktı. 7 aylık harcama ise 4.3 milyar lira.

- Cumhurbaşkanlığı’nın kullanımında bulunan “örtülü ödenekten” temmuzda 126.3 milyon lira harcama yapıldı. 7 aylık harcama toplamı ise 1.3 milyar liraya çıktı.  17.5 kat artmış... Örtülü ödenekte neler oluyor?

- Hizmet alımları için devlet temmuzda 2.4 milyar TL harcama yaptı. 7 aylık rakam 15.2 milyar lira oldu. 

- Devlet, temmuzda 213.9 milyon lira, 7 ayda ise 817.5 milyon lira kira ödedi. Taşıtlar için 7 ayda bütçeden 248.3 milyon lira çıktı. Hizmet binaları için de 7 ayda 237.4 milyon lira ödendi. 

-Temmuzda 32.5 milyar lira cari transfer gerçekleştirildi. 7 aylık rakam ise 243 milyar lira oldu. 

- Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler temmuzda 357.2 milyon lira, 7 ayda 4 milyar lira oldu.

- Seçim giderleri için temmuzda 40.2 milyon lira harcama yapılması da dikkat çekti.

Mustafa Çakır/Cumhuriyet