Ekonomik krizin konkordato ve iflas zincirini başlatan perakende sektörü, 2019'da fiyat artışlarının da etkisiyle 1.1 trilyon liralık ciro sınırını aştı.

Sektör 15 aylık küçülme serisini Eylül 2019'da gelen 5.1'lik artışla kırmayı başarırken, 2018 kur krizinin faturasını ise kredi borçlarındaki tarihi zirve ile gördü.  Perakende sektörünün takipteki borcu rekor seviyede!

TOPLAM BORÇ 332 MİLYAR

Gıda harcamalarının sürüklediği perakende sektörü birinci çeyrekte ortalama yüzde 5.3, ikinci çeyrekte yüzde 3.9 küçülürken, 3'üncü çeyrekte yüzde 1 olarak kayda geçen küçülme hız kesti.

Perakendecinin yumuşak karnı olan kredi borçları ise 2019'da zirve yaptı. 2017 sonunda 13 milyar TL, 2018 sonunda 17.5 milyar TL olan sektörün takipteki kredi borçları 2019 Kasım itibarıyla, 2018 sonuna göre yüzde 42.8'lik büyüme ile 25 milyar TL'yi aştı. Sektörün toplam kredi borcu ise takipteki kredilerle birlikte 331 milyar 980 milyon TL'ye ulaştı.

KPMG Türkiye'nin hazırladığı Sektörel Bakış 2020-Perakende Raporu'na göre, krizin etkisi ile alım gücündeki düşüş ve yüksek fiyat artışları, tüketicinin alışveriş hızını büyük oranda kesti. Belirsizlik ortamı ile bu alandaki yavaşlamanın ve tüketicinin temkinli duruşunun 2020 yılında da sürmesi bekleniyor.

Bu etkilerle birlikte sektör oyuncularının nakit kredilerindeki yıllık büyüme hızı negatife dönerken, bu durum nakit akışını sarsan talep daralması ile birleşince, sektörün takipteki kredi oranı artışa geçti. Raporda öne çıkan verilerin başında alışveriş merkezi (AVM) yatırımlarındaki durgunluk geliyor. Yüzde 244,4 oranında arttı! Kamu bankalarının verdiği 16 milyarlık kredi takipte

2018 sonunda 453 olan AVM sayısı, 2019 Eylül'e kadar  açılan 5 yeni AVM'ye rağmen devreden çıkanlarla birlikte sabit kaldı. 2020 için ise yatırımcının toparlanma beklentisi ile birlikte 9 yeni AVM'nin faaliyete geçmesi bekleniyor. 2023'ten sonra ise yeni AVM yatırımlarının sona ereceği tahmin ediliyor.

837 milyon dolarlık yabancı yatırım geldi

Sektör oyuncularının 2019'daki kurtarıcısı ise turist harcamaları ile yurtdışı mağazalarında gerçekleşen satışlar oldu. Özellikle Arap ve Çinli turist sayısındaki artışla turist harcamalarının toplamdaki payı yüzde 30'a kadar ulaştı.

Ocak-ekim döneminde turist harcamaları yüzde 76 artarak, 58.2 milyar TL'ye ulaştı. Zorlu koşullara rağmen 2019'un ilk 9 ayında yabancılar 837 milyon dolarlık yatırım yaptı.

Sayime Başçı/Sözcü