Covid-19 yeni bir global ekonomik krizi ateşlerken, 2018'den bu yana döviz krizinin etkisinde olan Türkiye ekonomisinde beklentiler de en dip seviyede.

Büyüme rakamları açısından da öncü gösterge olarak kabul edilen ve tüketici davranışlarının ölçüldüğü perakende sektöründe mart ayında mağazaların kapanmasının ardından gıda perakendesi hariç olmak üzere sektörün yüzde 70'inde ticaret durdu.

Ünlü markalar Marmara Park AVM'yi boşaltıyor

İSTİHDAM AZALACAK

Salgının kontrol altına alınmasına dair tarihe ilişkin belirsizlikler de devam ederken, sektörün yüzde 45'i salgın sonrası fiyatlarda artış, yüzde 21'i ise istihdamda azalma bekliyor.

Verileri 2008 krizi ile karşılaştıran Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), “2009'un ilk çeyreğinde perakende güveni artarken, 2020 ikinci çeyreğinde sürekli azalan bir trend izliyor.

2009 yılı ilk çeyreğinde milli gelirin yüzde 14.4 daraldığı göz önünde bulundurulduğunda, 2020 ikinci çeyreğinde milli gelirin derin bir daralma göstermesini beklemek gerekiyor” ifadeleri ile yüzde 14'ü aşan bir ekonomik daralma beklendiğini ortaya koydu.

TARİHİ DARALMA

TEPAV tarafından 32 ilde faaliyet gösteren 500 perakendeci ile gerçekleştirilen araştırma, mart verilerinin tarihi bir kırılmaya işaret ettiğini ortaya koydu.

Mart ayında perakende sektöründe daralma yaşayanların oranı yüzde 61'e ulaşırken, Mart 2020'de güven endeksi eksi 21.4 puan değerini aldı. Bu değer 2008 krizinin hemen ardından gelen Mart 2009'da yüzde eksi 16.7 idi. Araştırma bu noktada ikinci çeyrek için 2008 krizinden daha derin bir küçülme beklentisini ortaya koyuyor.

Alt sektörlere bakıldığında ise kayıp yaşayanların oranı mobilyada yüzde 81, tekstil ve hazır giyimde yüzde 73 oldu. Bu noktada stok alışverişleri ve temel gıdaya inen tüketici ihtiyaçları ile birlikte en yüksek oranda artış beyan eden sektörler ise yüzde 22 ile marketler ve bakkallar oldu.

ektör temsilcilerinin yüzde 45'i gelecek aylarda fiyatlarda artış yaşanacağını beyan ederken, yüzde 36'sı ise satışlarda daralma bekliyor.

Gıda fiyatları tırmanacak

Araştırmaya göre, satış fiyatında en fazla artış bekleyen sektörler yüzde 54 ile yiyecek, içecek ve tütün ürünleri ile motorlu taşıtlar sektörleri oldu.

Fiyatların tekstil ve hazır giyim gibi alanlarda ise düşmesi bekleniyor. Mart 2020'de sektörün yüzde 21'i istihdamda azalma beklediğini aktarırken, en fazla istihdam azalış beklentisi elektrikli ev aletleri, tekstil, hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde görüldü.

Her 3 şirketten 1'i gelecek 3 ayda da satışlarının azalmaya devam edeceğini açıklarken, yüzde 7'si ise mağaza sayılarında azalma bekliyor. Burada  en fazla azalma beklentisi yüzde 11 ile tekstil, hazır giyim sektöründe görüldü.

Sayime Başçı/Sözcü