Kerim Ülker'in bu yazısı Pakistan, İsviçre, Yunanistan, Almanya gibi ülkelerde de kendi dillerinde yayınlandı. İşte o köşe yazısı...

Rus Inter Rao Akkuyu'dan çekildi

Türkiye ile Rusya arasında 3 farklı cephede deyim yerindeyse soğuk savaş yaşanıyor. Suriye’de başlayan bu gerginlik önce Libya'ya ardından da Dağlık Karabağ’a yansıdı. Özellikle işgal altındaki Dağlık Karabağ’ın 27 yıl sonra Azerbaycan’a tekrar katılması sürecinde Bakü’ye tam destek veren Ankara, Moskova yönetimini rahatsız ediyor.

Bilindiği üzere Rusya, son 10 yıl içerisinde Türkiye’ye ciddi yatırımlar yapmıştı. Rus şirketleri özellikle Türkiye’de otomotiv montaj fabrikasından bankacılığa, ilaç sanayisinden enerjiye kadar birçok alanda milyar dolarlarla ifade edilen şirketler kurdular, satın alma yaptılar.

Ancak 24 Kasım 2015’te Rus Savaş uçağının Türkiye’de sınırı ihlal ettiği gerekçesiyle düşürülmesi Moskova ve Ankara arasında gerilimi artırdı. Dönemin Başbakanı Dimitri Medvedev’in “Türkiye bize uluslararası hukuka göre savaş sebebi verdi” sözleriyle nitelendirdiği olayın ardından Rusya, Türkiye’yi ekonomi ile vurmaya karar verdi. Moskova’nın emriyle 5-6 milyon turist Türkiye’ye gelmedi, birçok Rus şirketi peş peşe Türkiye’deki projelerini iptal etti, varlıklarını devretti, yatırımlarını taşıdı. Gözler, en önemli proje olan Akkuyu Nükleer Santrali’ne çevrildi. Gecikmeler oldu, tartışmalar yaşandı ancak proje bu gerginlikten umulduğu kadar etkilenmedi.

Putin'in kanalı, Dünya muhabiri @kerimulker 'in "Rus devi Inter Rao, Akkuyu'dan çekiliyor" yazısına ana haberde kaynak göstererek yer verdi. https://t.co/XcyHFSL1Ki pic.twitter.com/ANJAMEusCu

— Patronlar Dünyası (@patronlar) November 11, 2020

Projede 6 Rus şirketi var

2010’da Rusya ile Türkiye arasında imzalanan anlaşmayla temeli atılan 4.800 MW kapasiteye sahip Akkuyu’yu bilindiği üzere 6 önemli ortak yönetiyor. Ana hissedar olan Rusatom dışında Concern Rosenergoatom, Atomstroyexport, Atomtechenergo, Atomenergoremont ve Rusya’nın en önemli enerji şirketlerinden Inter Rao, Akkuyu Nükleer Santrali’ni tamamlamak üzere çalışıyor. İşte bu şirketlerden Rusya’da elektrik enerjisi ihracat ve ithalatında lider konumda bulunan Inter Rao, Akkuyu’dan çekilme kararı aldı. 

29 bin MW’lık kurulu gücü yöneten Inter Rao, 26 Ekim’de yapılan Yönetim Kurulu toplantısında alınan kararla Akkuyu Nükleer Santrali’nin Akkuyu Nuclear adlı tasarım şirketindeki hissesini devredecek. 

Her ne kadar şirkette Inter Rao’nun yüzde 1’lik payı olsa da, çekilmenin nedeni açıklanmadı. Halihazırda Azerbaycan-Ermenistan arasında yaşanan Karabağ’ın tekrar kazanılması sürecine denk gelen bu adım önümüzdeki günlerde tartışmaları da beraberinde getirecek gibi görünüyor. Zira şirketin başında Rusya’nın en dikkat çeken isimlerinden biri olan Igor Sechin var. 

Putin’in ardından en güçlü Rus

17.7 milyar dolarlık ciro yapan Inter Rao’nun Yönetim Kurulu Başkanı olan Sechin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e en yakın olan isim. “Putin’in fiili yardımcısı” olarak anılan Sechin, Kremlin’in eski ajanları buluşturan Siloviki fraksiyonunu yönetiyor. Bir dönem Başbakan Yardımcısı da olan Sechin, Rus enerji devi Rosneft’in de CEO’su.

Rusya’da “Darth Vader” olarak da tanınan Sechin, Putin’in Saint Petersburg Belediye Başkanlığı döneminde en yakın adamı olarak kendini gösterdi. 1994 yılında başlayan bu dostluğu Kremlin’de de devam etti. 2008’de Venezuela Lideri Hugo Chavez’e nükleer enerji programı fikrini veren Sechin hakkında ilk uluslararası makale CNBC’de çıktı. 2014’teki bu yazıda Sechin için “Başkan Putin’den sonra Rusya’nın en güçlü ikinci kişisi olduğuna inanılıyor” yazıyordu. İngiliz The Guardian ise Sechin için bu iddiayı Aralık 2017’de yazdığı bir haberde tekrar etti.       

Başkan’ın bakanını tutuklattı

ABD’deki 2016 Başkanlık seçimlerinde Donald Trump’ın kampanyası hakkında ABD’li yetkililerle görüşen Sechin, 2014’te Kırım ve Donbass işgallerinde rol aldığı gerekçesiyle yaptırım listesine girdi. Sechin, gücünü ise Putin’in eski Ekonomi Bakanı Alexei Ulyukaev’in tutuklanmasını sağlayarak ispat etti. Rusya’nın en güçlü ikinci ismi olarak anılan Igor Sechin’in yönetimindeki Inter Rao şirketinin Akkuyu Nükleer Santrali projesindeki şirketten çekilmesi dikkat çekici. Özellikle de Karabağ konusunda Türkiye’nin Azerbaycan’a verdiği desteğin hemen akabinde.

Geçen ay da  Ülker'in Dünya'da yazdığı  Suudi Arabistan’ın Türkiye’ye ambargo uygulaması ve Cruise gemilerinin Türkiye'ye söküm için geldiğine dair haberler ilk kez Dünya Gazetesi’nde yazılmış, New York Times, Financial Times, Reuters dahil bir çok medya kuruluşunda da takip edilmişti.