Gelecek hafta başında 2. çeyrek gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYİH) verileri açıklanacak. Veriler ekonominin içinden geçmekte olduğu kriz sürecinin seyri hakkında bilgi verecek.

Dünya gazetesi yazarı İsmet Özkul, bugünkü “Ekonomik krizin ikinci çeyrek istihdam karnesi” başlıklı yazısında, GSYİH verilerinin açıklanmasının hemen öncesinde ekonominin 2. çeyrek istihdam karnesini inceledi.

İsmet Özkul’un “Geçen yılın 2. çeyreğine göre 869 bin kişilik bir istihdam kaybı var. Bunun 722 bini 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde yaşandı. Krizin küçük işletmelerin üzerinden adeta buldozer gibi geçtiği görülüyor”ifadeleri dikkat çekti.

İşte o yazı…

Gelecek hafta başında 2. çeyrek gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYİH) verileri açıklanacak. Veriler ekonominin içinden geçmekte olduğu kriz sürecinin seyri hakkında bilgi verecek. Biz bugün GSYİH verilerinin açıklanmasının hemen öncesinde ekonominin 2. çeyrek istihdam karnesine bakmak istiyoruz.

Yaşadığımız ekonomik kriz sürecinin etkisini en sert gösterdiği alan istihdam ve işsizlik. İstihdamda sert kriz zamanlarıyla yarışan bir düşüş var. İşsizlik oranı ve işsiz sayısındaki artış da ürkütücü boyutlarda. 2. çeyrekte mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı, mevcut istatistik serisinin rekorunu kırdı.

Üstelik TÜİK'in hesaplarında işgücü sayısındaki artış, nüfus artışına göre şaşırtıcı ölçüde düşük olmasına rağmen... TÜİK'in hesapladığı işgücü sayısında, nüfus artışıyla geçmiş yıllardaki ilişkisine paralel bir artış olsaydı, işsiz sayısı da, işsizlik oranı da şimdi açıklanandan daha yüksek çıkacaktı. 

Buna karşın istihdam sayılarındaki büyük düşüş, resmin ne kadar karanlık olduğunu görmemize yetiyor. İstihdam verilerini farklı toplumsal kesimler ve işletme büyüklükleri açısından incelediğimizde, krizin farklı sosyal kesimleri işletmeleri nasıl etkilediğini görebiliyoruz. Veriler krizden en ağır darbeyi emekçiler, esnaf ve sanatkarlar ile küçük aile işletmelerinin yediğini gösteriyor.

Geçen yılın 2. çeyreğine göre 869 bin kişilik bir istihdam kaybı var. Bunun 722 bini 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde yaşandı. Krizin küçük işletmelerin üzerinden adeta buldozer gibi geçtiği görülüyor.

Mikro işletmeler böyle bir deprem yaşarken, ücretli çalışanlar başta olmak üzere mikro işletmelerin sahipleri ile burada ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlar işsizler ordusuna katılıyorlar. Ücretli istihdamındaki 446 bin kişilik kaybın 305 bini, 10 ve daha az kişinin çalıştığı mikro işletmelerde. Ücretsiz aile işçisi sayısındaki 210 bin kişilik düşüşün neredeyse tamamı, esası tarımda olmak üzere mikro işletmelerden. Kendi hesabına çalışan esnaf ve sanatkarların istihdamında da 185 bin kişilik bir kayıp var. Bunların tamamı yine mikro işletmelerdeki kayıptan oluşuyor.