Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan dijital lira vurgusu, pek çok kişiyi Türkiye’nin dijital para birimine ne zaman geçeceği konusunda meraklandırdı.

Dün gece Resmi Gazete’de yayımlanan OVP’de Türk parasının dijitalleşmesi için çalışmalara devam edileceği ifade edildi.

Aynı zamanda dünyadaki dijital ve yeşil dönüşüm gibi eğilimlerin dikkat alınacağı bildirildi.

Sözcü'den Serkan Üstün'ün haberine göre Merkez Bankası Dijital Para Birimi (CBDC) denilen dijital paralarla ilgili dünyadaki pek çok merkez bankası gibi olduğu günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) de bir süredir çalışma yürütüyordu.

OVP’de ise çalışmaların geleceğine dair çeşitli ipuçları yer aldı.

“DİJİTALLEŞME ADIMLARI HIZLANACAK”

Programda, finans dünyasında dijitalleşme yönünde adımların hızlandırılacağı ve bu konuda mevzuat düzenlemelerinin yapılacağı belirtildi.

Metinde, “Ülke içinde finansal alanda kullanılan teknoloji ekosisteminin geliştirilmesini ve finans sektöründe dünyada dijitalleşmede öncü ülkeler arasında olmasını destekleyecek şekilde bilgi sistemlerine ilişkin mevzuatın güncellenmesine devam edilecektir” ifadelerine yer verildi.

Programda araştırmaların pilot projelerinin devam edeceği  de vurgulandı. Program metninde şu ifadelere yer verildi:

“Dijital paranın teknolojik, ekonomik ve hukuki yapıları çalışmalarının sonuçları da değerlendirilerek Dijital Lira Araştırma Araştırma ve Geliştirme Projesi birinci faz pilot bulguları doğrultusunda, daha yaygın ve geniş katılımlı ileri aşama pilot testlere devam edilecektir.”

EYLÜL’DE PİLOT UYGULAMA BAŞLIYOR

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın önceki Başkanı Naci Ağbal, Türkiye'nin merkez bankası dijital para birimi için “kavramsal” araştırma sürecinin tamamlandığını ve pilot testlere 2021'in ikinci yarısında başlanmasının planlandığını duyurmuştu.

Konu ile ilgili temmuz ayında bilgi veren TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu ise konuşmasında, “Dijital paralarla ilgili çalışmalarımız aynı yoğunlukta devam ediyor, eylül ayından sonra pilot uygulamaya başlayacağız, açıklama yapacağız, yoğun ve ciddi bir şekilde çalışma devam ediyor” ifadelerine yer vermişti.

DÜNYADA NE DURUMDA?

Türkiye, dijital parayı gündeme alan ülkelerden yalnızca bir tanesi. Türkiye dışında İsveç, Bahamalar, Fransa, Filipinler, Japonya ve İsviçre dijital paraya geçişi gündeme alan ülkeler arasında. Bu ülkelerin merkez bankaları henüz test aşamasında.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) da, 2021 yılı içerisinde konuyla ilgili kesin bir karar almayı planlıyor. Çin de bazı bölgelerde bu uygulamayı geniş çaplı bir şekilde test ediyor.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell da geçtiğimiz ay Fed'in dijital merkezi paraya sıcak baktığını ifade ederek “ABD'nin dijital bir para birimi olsaydı kripto paraya ihtiyacınız olmayacaktı” ifadelerini kullanmıştı.

Geçtiğimiz hafta da Afrika'nın en büyük ekonomisi olan Nijerya, dijital para konusunda hazırlıkları tamamladığını duyurdu. Ülke bu yıl sonuna kadar resmi dijital para birimini kullanıma sunacağını açıkladı.

CBDC NEDİR? NE İŞE YARAR?

Dünya genelinde merkez bankaları tarafından oluşturulan, oluşturulduğu ülkenin yasal para birimini dijital olarak temsil eden ve genellikle merkeziyetsiz olan ve blok zincir altyapısını kullanan para birimlerine merkez bankası dijital para birimi (CBDC) deniyor.

Teknolojik altyapı olarak kripto paralara benzeyen CBDC’lerle kriptolar arasında bazı farklar bulunuyor. Kriptolar, tamamen merkeziyetsiz bir yapıya sahip ve herhangi bir kişi veya oluşum tarafından kontrol edilmiyor. CBDC’ler de genelde Bitcoin gibi blok zincir teknolojisine dayalı olsa da, bu blok zincir ağlarına yalnızca seçili kişi ve kurumların erişim sağlayabileceği belirtiliyor.

Aynı şekilde kripto paralar genellikle bir parasal karşılık bulundurmazken CDBC’lerin varlık karşılıkları bulunuyor.

CBDC’lerin kolay para transferi ve güvenlik gibi pek çok avantaj sağlayacağı belirtiliyor.