Gelişmekte olan piyasalar, para birimlerindeki değer kaybı, hisse ve tahvil piyasalarında çift haneli kayıplar ve bazı devletlerin borçlarında temerrüde düşmesi gibi gelişmelerle zor bir yıl geçirdikten sonra yatırımcılar, 2023’ün rahatlama sağlayacağına dair iyimser.

Reuters’ın analizine göre yatırımcıların bu yıl gelişmekte olan piyasalara yön vereceğini düşündüğü yedi konu, eğilim ve olay şöyle:

1. Yüksek faiz, düşük büyüme

ABD’de ve diğer büyük ekonomilerde faiz artırımlarının hızının yavaşlaması, gelişmekte olan piyasaların 2023’te toparlanmasına katkı sağlayabilir. Dolardaki değer kaybıyla düşen enflasyon, piyasaların uzun zamandır aradığı rahatlamayı sağlayabilir.

Gelişmekte olan ekonomilerin gelişmiş ülkelere kıyasla daha fazla büyüme kaydetmesi beklense de, ABD ve Avrupa’da resesyon endişeleri genel olarak küresel piyasalara özellikle 2023’ün ilk yarısında gölge düşürebilir.

Eğer gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları faizlerini indiremezlerse toparlanma gecikebilir.

2. Çin’de yeniden açılma

Çin’in Covid-19 tecrit uygulamalarının ardından yeniden açılması süreci zorlu olacak ama küresel ekonominin beşte birini oluşturan Çin ekonomisinin büyüme hızının artma ihtimali, küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenen bu dönemde cezbedici bir unsur olarak öne çıkıyor.

3. Rusya-Ukrayna savaşı

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali geçen yıl piyasaları ve dünya ekonomisini sarsarken, 2023’te de savaşın gidişatı, çatışmaların tırmanması ya da çözüme dair ilerleme kaydedilmesi gibi gelişmeler belirleyici olacak.

Rusya’nın başlattığı işgal, enerji piyasalarını baştan aşağı dönüştürdüğü gibi, gelişmekte olan ülkelere olan yatırım iştahına yön veren enflasyon baskıları, gıda güveliği ve jeopolitik risklere yönelik bakış açılarını değiştirdi.

Gelişmekte olan Avrupa ülkeleri sığınmacıların gelişi ve Rusya’dan beyin göçü gibi olaylarla savaşın insani etkisini de hissetti.

4. Devlet borçlarının yapısı değişiyor

Covid-19 ve Ukrayna’daki savaşla beraber borç sorunu çeken ülkelerin sayısı gittikçe arttı. Zambiya ve Etiyopya, G20 Ortak Çerçevesi kapsamında borçlarını yapılandırmaya çalışıyor. Sri Lanka ve Gana’ysa bu yıl temerrüde düştü.

Gelişmekte olan ülkelere borç veren alacaklıların yapısının değişmesi ve Çin’in devletten devlete en çok borç veren ülke konumuna gelmesi gibi unsurlar, daha önceki dönemlere kıyasla borçların çevrilememe sorunlarının çözülmesini daha yavaş ve karışık bir hale getirdi.

5. Lula iktidarında Brezilya

Piyasalar, Breziya’da devlet başkanı seçilen Luiz Inacio Lula da Silva’nın Latin Amerika’nın en büyük ekonomisine sahip Brezilya’da harcamaların kontrol altına alınması için maliye politikası alanında bir adım atılıp atılmayacağının takip ediyor.

Politika yapıcılar da seçim kampanyasında verdiği sözü tutmak için Lula da Silva’nın teklif ettiği 31,6 milyar dolarlık harcama paketinin enflasyonu yükseltici etki yaratacağını vurguladı.

6. Türkiye’deki seçimler

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 2023’te 20 yıllık iktidarındaki en büyük siyasi mücadelesini veriyor.

Türkiye bu yıl artan yaşam maliyetleri ve TL’nin sert değer kaybıyla zor bir dönem geçirdi. Türkiye’de yıllardır uygulanan alışılmışın dışındaki para politikası da pek çok yabancı yatırımcının ülkeden çıkmasına neden oldu. Cumhurbaşkanlığındaki olası bir el değiştirme ülke için dönüm noktası olabilir.

7. Gelişmekte olan ülkelerdeki seçimler

Diğer bazı gelişmekte olan ülkelerde de bu yıl seçimler düzenlenecek. Afrika kıtasının en fazla nüfusa sahip ülkesi Nijerya’da şubatta seçimlere gidilecek. Latin Amerika’da Arjantin’de seçimler Ekim’de yapılacak.

Polonya’da sonbaharda yapılması beklenen seçimlerde seçmen iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi’ni indirebilir. Varşova’nın Brüksel’le gerilen ilişkileri yeniden şekillenebilir.