Dünya'dan Kerim Ülker'in yazısından alıntı

Türkiye son 6 yılda Rusya’dan iki kez ambargo yedi. Hatırlayacağınız üzere ilk ambargo kararı, 2015 sonunda Uçak Krizi ile başlamıştı. 

Turizm silahını çeken Moskova, vize serbestisini sona erdirdi, Rus turistlerin Türkiye’ye ziyaretleri engellendi, uçuşlar durduruldu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’nin ağır bir bedel ödeyeceğine ilişkin sözlerinin ardından Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşıması planlanan Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesi Rusya tarafından askıya alındı.

Ardından Türk şirketleri Rusya’da baskı ve baskınlara maruz kaldı. 2017 yılında bu kez Moskova,Türk gıda ürünlerine yasak getirdi, domates başta olmak üzere Türk meyve ve sebzelerinin Rusya’ya girişlerine engel konuldu. Bir başta adımı ise buğday-arpa gibi tahıl ürünlerinin Türkiye’ye satışı durdu.

Her ne kadar nükleer santral projesi ve hava savunma sistemi S-400 alımı Ankara-Moskova arasında yumuşamaya neden olsa da Suriye ve Libya’da karşılıklı menfaatler, politikada dengeli bir sürecin yürümesine neden oluyor.

Türkiye bu denge politikasını şimdilerde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sürecinde de devam ettiriyor. ABD, AB, başta olmak üzere Batılı devletlerin işgali protesto etmek amacıyla başlattığı yaptırım ve ambargo kararlarına Ankara henüz katılmadı.

Her ne kadar bazen kısık sesle de olsa Batılı ülkelerden Ankara’nın bu sürece katılmasına dair mesajlar verilse de konunun ilişkiler gündeminde yüksek sesle dillendirildiği söylenemez. 10 binden fazla yaptırıma maruz kalan, dünyaca ünlü şirketlerin çekildiği Rusya pazarı, Türk firmaları için fırsat doğurdu. Birçok uluslararası firmanın yerini başta Arçelik, Flo gibi Türk firmalar alıyor. Henüz yaptırıma katılan bir Türk şirketi bulunmuyor.

RUS MEDYASI DA DOĞRULUYOR

Türkiye’nin Kremlin Rejimi’ne karşı açık kapı politikası Rus şirketleri için de fırsat anlamına geliyor. Rus şirketler, yaptırımları delmek için Türk şirketlerle görüşüyor, anlaşma zemini arıyor.

Rusya’nın en ünlü İngilizce yayın yapan gazetesi Moscow Times, bu iddiaları ilk gündeme getiren yayın. Yüksek teknoloji ürünlerini Türkiye üzerinden Rusya’ya getirmek isteyen Rus şirketler, Türk aracılara teklif götürmeye başladı. Yaptırımları Türk şirketlerle delmeye çalışan Ruslar’ın bu teklifi ise reddediliyor.

Moscow Times’ta yer alan haberde büyük bir lojistik şirketinin sahibinin, yarı iletken ve transistörlü ürünlerin Türkiye’ye sevkiyatlarında “Rusya’ya yeniden ihracatı yasaktır” ibaresinin kullanıldığını aktardı. Gazeteye bilgi veren Shuttle Logistic şirketinin müdürü Nikita Kazarinov, “Türkiye üzerinden Rusya’ya uçak yedek parçası getirmemizi yasakladılar” dedi.

Kazarinov, ABD ve AB’nin ikincil yaptırımlarına maruz kalmaktan çekinen Türk aracı şirketlerin bu ürünlerle ilgili gümrük işlemi yapmayı reddettiklerini söylüyor.

Kremlin tarafından desteklenen Rus şirketleri, yüksek teknoloji için konulan ambargoyu Türkiye üzerinden delmeye çalışıyor. Tıpkı, İran’da olduğu gibi. Ancak Türk şirketleri, Rusya’nın bu tuzağına düşmemek için teklifleri reddediyor.

Yakın dönemde Türkiye, Rusya’ya konulan ambargoya katılmadı. Ancak yakın zamanda Ankara’dan bir tavır beklentisi beklenebilir.

Moskova’ya giderken, eldeki bulgurdan olmamak adına temkinli davranmak gerekiyor. 6 yıl öncesinde Türkiye’ye ambargo üzerine ambargo koyan, meclisinde “İstanbul’a nükleer bomba atalım” diyerek tehdit eden Rusya, şimdi Türkiye’den destek bekliyor. Bu da işin başka bir boyutu…