Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ali Fuat Taşkesenlioğlu, bu yıl 350 binin üstünde yeni yerli yatırımcının girdiği, son dönemde de sert fiyat hareketlerinin yaşandığı borsayla ilgili küçük yatırımcılara önemli uyarılarda bulundu. Taşkesenlioğlu, "Birikimlerinizi dengeli bir portföy yapısı içerisinde değerlendirin. Borç parayla ya da krediyle borsaya girilmez. Yatırım kuruluşları ve piyasa profesyonellerinden destek alarak yatırım kararınızı verin. Kısa yoldan para kazanma hırsıyla hareket etmeyin" dedi.

 Son dönemde borsaya ilgi arttı. Yatırımcıların mağduriyet yaşamaması için SPK olarak ne yapıyorsunuz?
Temel prensibimiz, her koşulda, sermaye piyasasının güvenilir bir şekilde işlemesini sağlamak, yatırımcıların hak ve menfaatlerini korumak. Şirketlerimizin kurumsal yönetim ilkelerine uygun bir şekilde yönetilmesi ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek durumdaki bilgilerin tüm yatırımcılara eş anlı ulaştırılmasını sağlıyoruz. Piyasamızın ihtiyaçlarını dinamik bir şekilde takip ediyoruz. Örneğin, 24 Temmuz'da Pay Tebliği'nde değişiklik yaptık. Artık şirket yönetiminde söz sahibi ortaklar herhangi bir 12 ayda sermayenin yüzde 10'unu aşan pay satışlarını yapmadan önce kurulun onayına başvurmak zorunda. İkincisi tasarruf sahiplerinin yatırım anlayışlarını güçlendirmek. Onları devamlı uyararak, bazı kısıtlamalar getirerek yatırım kararlarını sağlıklı bir şekilde almalarına katkı sunuyoruz. Borsa İstanbul ve Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği ile birlikte önümüzdeki dönemde yatırımcıların finansal okuryazarlığının artırılmasına yönelik eğitimleri sıklaştıracağız. Yatırım Hizmetleri Tebliği'nde düşündüğümüz bazı değişikliklerle yatırımcıların daha az maliyetle daha etkin yatırım danışmanlığı hizmeti alabilmeleri için çalışıyoruz. Tasarruf sahiplerinin de yatırım tavsiyelerini yetkili kuruluşlardan, kendi risk profillerine göre almaları gerekiyor. Sosyal medyadan ayrıntılı araştırmalara dayanmayan ve yetkisiz kişilerden alınan tavsiyeler, yanlış ve telafisi imkânsız tercihlere sebep olabiliyor. Üçüncüsü ise gözetim faaliyetleri çerçevesindeki çalışmalar ve müdahaleler...

SOSYAL MEDYAYA YAKIN TAKİP

Sosyal medya üzerinden yapılan manipülasyonlara son dönemde anında müdahale ediliyor. Bu süreç nasıl işliyor?

Bireysel yatırımcıların son dönemde Borsa İstanbul'a yoğun bir ilgisi oldu. Bu memnuniyet verici ama durumu fırsat bilen, kurulumuzca yatırım danışmanlığı ve benzeri sermaye piyasası faaliyeti izni olmayan, hatta ekonomi ve finans konularında herhangi bir bilgisi bulunmayan kişilerin sosyal medya mecralarından yatırımcılarımızı yönlendirerek mağdur etmeye yönelik eylemlerde bulunduğunu gözlemliyoruz. Şunu herkes bilmeli ki, manipülasyonu en sert şekilde cezalandırma konusunda oldukça kararlıyız. Olağandışı fiyat ve miktar hareketleri ile piyasa bozucu faaliyetler sürekli olarak izleniyor. Gözetim birimimiz, Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya mecraları, borsayla ilgili paylaşımlar yapılan internet ve forum sitelerini, WhatsApp, Telegram gibi uygulamaları anlık takip ediyor. Makul şüphe durumunda kurul toplantısı bile beklenilmeden anında tedbir alınıyor. Bu gruplara üye olan yatırımcıların da bu grupları yönlendiren kişiler tarafından işlenen suçlara iştirak kapsamında Sermaye Piyasası Kanunu gereği sorumluluklarının doğabileceğini tekrar vurgulamak isterim.

Şu ana kadar bu tarz kaç olay tespit ettiniz? Bu kişilere ne ceza veriliyor?

Yılbaşından beri sosyal medyada gerçekleştirilen piyasa bozucu eylemler nedeniyle 4 farklı olayda 3.8 milyon TL idari para cezası tesis edildi. 2 olayda da pay piyasası ve kişiler hakkında çeşitli tedbirler getirildi.

 Son dönemde kredi alıp, borçlanarak borsaya girmeye çalışanlar olduğunu duyuyoruz. Burayı 'kısa yoldan para kazanma yeri' görenlere uyarınız var mı?

Borsa kumarhane değildir. Tasarruf sahiplerimizin birikimlerini dengeli bir portföy içerisinde değerlendirmeleri gerekir. Ödeme kabiliyetine dikkat edilmeksizin alınan krediler ile yatırım yapılması birçok risk doğurur. Borç parayla ya da krediyle borsaya girilmez. Piyasa dalgalanmaları hisse senedi yatırımının doğal bir parçasıdır.

KÜÇÜK ŞİRKETLER İÇİN ÇALIŞMA

 Son dönemde halka açıklık oranı düşük şirketlerin hisselerinde sert yükselişler yaşandı (Kent Gıda, Petrokent, Kütahya Porselen vb). Herkesin gözü SPK'da... Bu şirketlerin halka açıklık oranının artırılmasına yönelik bir düzenleme yapılması düşünülüyor mu?

Özellikle BIST100 dışındaki şirketlerde birçok nedenden ötürü sert hareketler yaşanıyor. Son dönemde BIST100 endeksi ve bazı şirketler arasındaki makas oldukça açıldı. Bu fark borsamızda yeni yatırıma başlayan tasarruf sahiplerinin kısa zamanda sonuç almaya çalışmalarından kaynaklanıyor. Bir şirketin payını alarak ortak olmak, üretime ve ticarete ortak olmaktır. Üretim ve ticaret sayesinde kazanılan zenginlikler bir sürece yayılarak gerçekleşiyorsa hisse senedinde de beklenti bu olmalı. Fiili dolaşım oranı düşük olan pay piyasalarında arzın kısıtlı olmasının, olağandışı fiyatların oluşmasına zemin hazırladığı görülüyor. Yakından inceliyoruz. Halka açıklığı düşük şirketlerde derinliğin az olmasından kaynaklı sorunların giderilmesine yönelik Borsa İstanbul ile birlikte düzenleme çalışmaları yapıyoruz. Şirketlerin halka açıklık oranları ve işlem esaslarıyla ilgili alternatifler üzerinde çalışıyoruz.

PİYASA BOZUCU İŞLEME MÜSAADE ETMEYİZ

 Açığa satış yasağı kalktı ama bazı aracı kurumlar devam etti, siz de ceza verdiniz. Cezalar işe yarıyor mu?

Açığa satışların özellikle piyasanın oynaklığının yüksek olduğu dönemlerde piyasadaki fiyat oluşumunu bozucu etkisi malum. SPK olarak piyasa bozucu işlemlere asla müsaade etmeyeceğiz.

FOREKS SİTELERİNİ ANLIK İZLİYORUZ

 Yasadışı türev işlem yapan kişileri soruşturuyordunuz. Bu konuda bir gelişme var mı?

2017'de kaldıraçlı işlemlerde azami oranı 100:1'den 10:1'e düşürüldü. Yurtiçi yerleşiklerin yurtdışında kaldıraçlı işlem yapmasına yasak getirildi. Yurtdışı internet sitelerindeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz ve eş anlı bir şekilde erişim engeli getirilmesini sağlıyoruz.

MUTFAKTA BİRÇOK DÜZENLEME VAR

 Sermaye piyasalarının ekonomiye katkısının artırılması için birçok adım atıldı. Önümüzdeki dönemde yeni hamleler gelecek mi?

Piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda şu anda mutfak çalışması yapılan birçok düzenleme var. En büyük düzenleme, hiç şüphesiz İstanbul Finans Merkezi projesi olacak. Piyasamızın arz ve talep yönlerini eş zamanlı güçlendirmek ve küresel piyasalara entegre etmek için çalışıyoruz.

 Endeksten iki sıfır atıldı. Yatırımcı algısında bir değişiklik yapması bekleniyor mu?

Teknik bir düzeltme... Fiyatlarla herhangi bir ilişkisi yok. Gelişmekte olan ülke endeksleri ile sayısal olarak daha kolay karşılaştırılabilmesi açısından sermaye piyasalarımız için olumlu bir katkı sunacak.

4 ŞİRKET HALKA ARZA HAZIRLANIYOR

 Önümüzdeki süreçte halka arza hazırlanan şirketler var mı?

Büyük montanlı ve halka arz sürecini kısa sürede başlatacak iki şirket var. Önümüzdeki aylarda halka arzı planlanan dört şirket daha bulunuyor. Başvurular içerisinde enerji ve metal eşya sektörleri ön plana çıkıyor. Kovid-19 nedeniyle çalışmalarını durduranlar piyasadaki düzelmeyle yeniden süreçlerini hızlandırdılar.

Dilek Güngör/Sabah