TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, Türkiye’de buğday sıkıntısı bulunmadığını ancak fiyatların daha da artacağı beklentisi ile buğdayın satışa konu edilmemesinin sıkıntı oluşturduğunu söyledi. Çiftçinin ürettiği buğdayı bir şekilde satarak elinden çıkardığını, çiftçinin elinde kalsa kalsa yüzde 5’lik bir buğdayın ancak kaldığını ifade eden Güldal, fakat satışa konu edilmeyen asıl buğdayın, tacir, sanayici ve spekülatörlerin elinde bulunduğunu kaydetti.

TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, buğday, arpa ve mısır ithalatında gümrük vergilerinin sıfırlanmasının iç piyasada fiyat artışların önüne geçmek için yapıldığını belirterek, “Piyasadan buna dair emareleri de almaya başladık” dedi. TMO’nun stoklarında bir sorun bulunmadığını dile getiren Güldal, “Piyasayı regüle edecek stok oluşturduk” diye konuştu.

TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal ile TMO’nun hasattan sonra yapmaya başladığı buğday ithalatındaki fiyat artışları, TMO’nun piyasalara güçlü bir şekilde neden müdahale edemediğini ve ithalatın özel sektöre açılmasıyla ilgili tartışmaları konuştuk.

İTHAL BUĞDAY FİYATLARI ÇİFT TARAFLI YÜKSELİYOR

Bilindiği üzere pandemiyle birlikte gıdanın değeri daha da artarken, son aylarda buğday fiyatlarındaki artışlar dikkat çekiyor. TMO, hasattan sonra ilk buğday ithalat ihalesini 25 Ağustos’ta yaparken, bu ihalede ortalama buğday fiyatı 222 dolar olarak gerçekleşmişti. Ancak daha sonra yapılan ihalelerde fiyatların dolar bazında yükselmesi dikkat çekmişti. Eylül ayında yapılan ihalede fiyatlar 245 dolara, Ekim ayında yapılan iki ihalede ise fiyatlar 257 dolara ve 272 dolara çıktı. Bu duruma göre TMO’nun ilk ihaleyi yaptığı 25 Ağustos ile son ihaleyi yaptığı 22 Ekim tarihleri arasında yapılan ihalelerde ithal buğday fiyatlarının tonda 50 dolar arttığı görülüyor.

TMO FİYATLAR DÜŞÜKKEN NEDEN YÜKSEK TONAJLI İTHALAT YAPMADI?

Bu durum madem buğday ithal edilecekti, TMO’nun neden fiyatlar düşükken yüksek tonajlı bir alım ihalesi yapmadığı eleştirilerini gündeme getirmişti. Diğer yandan iç piyasada da fiyatlar sürekli yükselirken ekmeklik buğday fiyatları 2300-2450 lira, arpa ise 1620-1710 liraya kadar çıktı. Bu süre içinde TMO’nun piyasaya müdahale etmek için güçlü bir şekilde devreye girememesi de ‘TMO’da yeterli stok bulunmuyor mu?’ tartışmalarını gündeme getirmişti.

TMO’NUN MÜDAHALESİ FİYATLARA ETKİ ETMEDİ

Diğer yandan TMO’nun piyasalara müdahale etmek için Eylül ayında açıkladığı ve Ekim ayında yaptığı 307 bin ton buğday ve 75 bin ton düşük fiyat arpa satışının da piyasadaki fiyatların artmaması yönünde pek bir etkisi görülmedi.

TÜRKİYE’NİN BUĞDAY ÜRETİM RAKAMLARI GERÇEKÇİ Mİ?

Bütün bu gelişmeler Türkiye’nin 20.5 milyon ton olarak açıklanan buğday üretim rakamlarını da tartışmalı hale getirdi. Sektörde haklı olarak; gerçekten böyle bir üretim varsa fiyatlar neden yükseliyor? Sorusunun cevabı aranıyor.

ÇUKUROVA’DA VERİMLER YÜKSEKTİ ANCAK İÇ ANADOLU VE TRAKYA’DA BEKLEDİĞİMİZ GİBİ OLMADI

TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, işte hububat piyasasında gündemdeki bu konulara ve eleştirilere cevap verdi. Türkiye’nin 20.5 milyon ton olarak açıklanan buğday üretim rakamları konusunda Çukurova’da verimlerin çok yüksek olduğunu ancak İç Anadolu ve Trakya’da verim kayıplarının yaşandığını belirten Güldal, bu verim kayıplarından dolayı 20.5 milyon ton üretim konusunda net bir görüş ortaya koyamadı.

BUĞDAYI SADECE SPEKÜLATÖRLER DEĞİL TACİR VE SANAYİCİ DE ELİNDE TUTUYOR

Ancak Türkiye’de yeterli miktarda buğday bulunduğunu fakat bu buğdayların fiyatların daha da yükseleceği gerekçesiyle satışa konu edilmediğini dile getiren Güldal, piyasaya çıkarılmayan bu buğdayın da tacir, sanayici ve spekülatörlerin elinde bulunduğunu söyledi. Çiftçinin elinde çok düşük bir miktarda buğday olabileceğini söyleyen Güldal, “Çiftçinin elinde yüzde 5 ya var ya yoktur. Ancak fiyatların artacağı beklentisinden dolayı satışa konu olmayan buğday, tacir, sanayici ve spekülatörlerin elinde bulunuyor” dedi.

TMO’nun buğday ithalat ihalesini neden yüksek tonajlı yapmadığı yönündeki eleştirilere de cevap veren Güldal, dünya piyasalarını günlük takip ettiklerini, yüklü bir ihaleye çıkmaları durumunda bunun fiyatlara olumsuz yansımasının daha yüksek olacağını kaydetti. TMO’nun stoklarında da bir sorun bulunmadığını ifade eden Güldal, “Piyasayı regüle edecek stok oluşturduk” dedi. İthalatın özel sektöre de açılmasıyla birlikte iç piyasada fiyatlardaki artışın durmasını beklediklerini vurgulayan Güldal, piyasadan buna dair olumlu sinyallerin de alınmaya başlandığını ifade etti.

TMO ÜRETİCİDEN NE KADAR ÜRÜN ALDI?

Spekülatörlerin elini kuvvetlendireceği gerekçesiyle TMO’nun üreticiden bu yıl ne kadar ürün aldığını açıklayamayacağını belirten Güldal, açıklanan taban fiyatın bu yıl TMO’nun ürün alımına nasıl yansıdığı konusunda da bir değerlendirmede bulunmadı.

TOHUM SATIŞLARI BUĞDAY ÜRETİMİNDE UMUTLARI ARTIRDI

Buğday fiyatlarının artmasından dolayı seneye güçlü bir ekiliş beklediklerini kaydeden Güldal, TİGEM ve özel sektörün tohumluk satışlarının artmasının da bunu gösterdiğini söyledi. Ancak Ekim ayının sonuna gelinmesine rağmen yağmur yağmamasının kendilerini endişelendirdiğini dile getiren Güldal, iklim şartlarının elvermesi durumunda önümüzdeki yıl buğday üretiminde önemli bir artış beklediklerini söyledi.

Sadettin İnan/Milli Gazete