Koronavirüs salgını ile birlikte küresel ticaretin yavaşlaması yüzünden zor bir dönemden geçen sanayiciler, hammadde ve aramalı tedarikinde de sorunlar yaşamaya başladı. Çin'den salgın öncesinde verilen siparişlerin Türkiye'deki gümrüklerde bekletilmesi nedeniyle sanayicilerin üretimi aksıyor.

Gümrükte bekleyen her konteyner için günlük 100 dolar demuraj (ithalatçı firmanın belirlenen süre içinde konteyneri nakliyeci firmaya teslim edememesi durumunda ortaya çıkan masraf) ödeyen sanayiciler, yaşanan sorun için ilgili bakanlıklarla bir araya geldiler ancak konu henüz çözüme kavuşmadı.

60-70 gündür bekleyen bir konteynerin ithalatçıya maliyeti 13 bin doları buluyor. Aralık ayında Çin'den yüklenen mallar, ocak ayından itibaren Türk gümrüklerine girmeye başladı. Ancak bu ürünlerin halen gümrük alanlarından çıkmasına izin verilmiyor.

Gümrüklerde bekletilen konteynerler arasında gıda hammaddeleri, tıbbi ürünler ve çeşitli kimyasallar olduğu ifade ediliyor. Bu ürünlere ihtiyacı olan bazı fabrikalarda üretim durma noktasına geldi.

FIRSATÇILAR ORTAYA ÇIKTI

Sanayiciler, Çin'den ara malı tedarik edememeleri nedeniyle fırsatçıların ortaya çıktığı söyledi. Türkiye'deki bazı toptancıların ve depocuların bu durumu bilmesi nedeniyle ellerindeki malları 3-4 kat daha pahalıya sattıklarını ifade eden sanayiciler, gümrüklerde bekletilen malların gerekli kontrol, test ve dezenfektelerin yapılıp kendilerine bir an önce verilmesini istiyorlar.

TIR SORUNU YAŞANIYOR

Koronavirüs salgını sonrası Türkiye, Irak ile olan sınır kapılarını kapatmış, ticaretin aksamaması için ise bir tampon bölge oluşturulmuştu. Sınır kapısındaki tampon bölgeye bırakılan TIR'lar, Iraklı şoförler tarafından alınıyor.

Ancak TIR'ların ve konteynerlerin dezenfekte işlemleri uzadığı için, bölgede TIR sorunu başladı. Normalde bin 500 dolara Irak'a giden TIR'ların fiyatı 5 bin dolara kadar yükseldi.

Bununla birlikte Türkmenistan'ın İran ile sınır kapılarını kapaması nedeniyle Orta Asya'ya giden binlerce Türk TIR'ının İran'da mahsur kalması da ihracatçılar açısından büyük sorun yaratıyor.

Taylan Büyükşahin/Sözcü