Yerli üretimi destek için ‘Yatırım Kanunu’ hazırlanacak, ayrıca Sanayi İcra Kurulu oluşturulacak, yatırımcının hakkını koruyacak ‘ombudsmanlık’ sistemi kurulacak.

Özel sektör yatırımlarına yönelik iki koldan düzenleme hazırlanıyor. Dünya’nın edindiği bilgiye göre yatırımların daha rahat ve öngörülebilir bir ortamda yapılması için bir “Yatırım Kanunu” hazırlanacak. Bu kanun, temel olarak gerekli hukuki ve idari şartları yerine getirerek başlayan bir yatırımın, başka gerekçelerle durması ya da engellenmesinin önüne geçecek.

Bir yandan da yerli üretimi desteklemek için Sanayi İcra Kurulu kurulacak. Hazırlanan düzenlemeler içinde “Yatırım ombudsmanlığı” da bulunuyor. Buna göre sadece yatırımlarla ilgili ihtilafları çözmekte tarafsız bir ombudsmanlık kurumu oluşturulacak. Yatırımcı ile idare arasındaki ihtilaflarda, yatırım başladıktan sonra yapılan idari düzenlemelerin yatırımcı aleyhine sonuçlar doğurduğu durumlarda ombudsmandan çözüm istenebilecek.

Türkiye’nin gelecek dönemde sanayi yatırımları ve küresel rekabetçiliğini artırmak için iki koldan düzenleme hazırlanıyor. Özel sektör yatırımlarının daha rahat ve öngörülebilir bir ortamda yapılması için bir ‘Yatırım Kanunu’ hazırlanacağı öğrenildi. Ayrıca, Sanayi İcra Kurulu ile yerli sanayi ürünlerinin daha fazla kullanımı sağlanacak.

Özel sektörün yatırımlarını hedef alacak Yatırım Kanunu, temel olarak gerekli hukuki ve idari şartları yerine getirerek başlayan bir yatırımın, başka gerekçelerle durması ya da engellenmesinin önüne geçecek. Bu kanun, çok sayıda merkezi ve yerel idareye dağılmış yatırımlara yönelik yetki ve uygulamaların yeknesaklığını düzenleyecek.

Kanun yatırımlarla ilgili genel ilke ve kuralları içerecek. Bu kanunla yatırımla ilgili çok sayıda kural ve ilke belirlendiği için, yürürlükteki mevzuatın bu kanuna uyumu yanında, daha sonra yapılacak kanun vb. diğer mevzuatın da bu kanuna uygun olması sağlanacak. Olası ihtilaflarda yatırımlar kanununu öncelikli çözüm aracı haline gelecek.

Kanun içeriğine yatırımcıları koruyan maddeler de eklenecek. Korunan unsur, gerekli mevzuatı yerine getirerek başlayan bir yatırımın, başka kanunlar ya da mevzuat gerekçe gösterilerek durdurulmasının engellenmesi şeklinde işleyecek. Kanunda hem merkezi hem de yerel idarelerin yatırımlara ilişkin görev ve sorumlulukları da sıralanacak.

Hazırlanan düzenlemeler içinde ‘yatırım ombudsmanlığı’ da bulunuyor. Buna göre sadece yatırımlarla ilgili ihtilafları çözmekte tarafsız bir ombudsmanlık kurumu oluşturulacak. Yatırımcı ile idare arasındaki ihtilaflarda, yatırım başladıktan sonra yapılan idari düzenlemelerin yatırımcı aleyhine sonuçlar doğurduğu durumlarda ombudsmandan çözüm istenebilecek. Ombudsmanın temel karar kriteri, yatırımcının kazanılmış haklarının korunması şeklinde belirlendi. Ombudsmanın karar verme süreleri belirlenerek hızlı çözüm sağlanmış olacak. Ombudsmanın yatırımcı aleyhine aldığı kararlarda yargı yolu açık olacak. Aynı şekilde idare aleyhine verilen kararlarda da yargı yolu açık olacak.

Yatırımlar Kanunu, yatırımcılara kamunun tek ofisten hizmet vermesinin hukuki altyapısını da hazırlayacak. Kanuna konulan yetkiyle, bütün yatırım öncesi çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında yapılması gereken işlemlerin kurulacak merkezlerde tek durak ofis şeklinde yapılmasına imkan sağlanacak. Her bir işlem için süre sınırları konulacak.

Yerli üretime destek: Sanayi İcra Kurulu

Hükümetin, Sanayi İcra Kurulu ile yerli üretimi desteklemeye yönelik yeni bir kurul oluşturma kararı aldığı da öğrenildi. Bu kurul, sanayi stratejilerinin ve eylemlerinin izlenmesi ve tasarlanması yanında ana işlevlerinden biri yerli üretimin kamuda daha fazla kullanılması, kamu alımları yoluyla yerli sanayinin desteklenmesi ve hatta oluşturulmasını hedefleyecek. Kurul, halen yürürlükte olan ancak çok az kamu kuruluşu tarafından hayata geçirilen Sanayi İşbirliği Programlarının merkezi bir yapı ile güçlü olarak uygulanmasını sağlayacak.

Sanayi İşbirliği Programı, kurumların idari kapasite yetersizliği ve bu kapsamda bir işlemin uygulama zorluğu nedeniyle kamu kurumları tarafından hayata geçirilmemişti. Bu program her bir kamu kuruluşunun ihtiyaç duyduğu teknolojik bir ürünü, yerlilik şartı koyarak ürettirmesine yetki veriyor. Ancak kuruluşlar zor bir süreç olduğu için ihaleler yoluyla alım yapmayı tercih ediyor. Sanayi İcra Kurulunun bu veya benzeri programlarla kamu tedarikinde yerli ürünlerin tercihi ya da off-set benzeri yerli üretim katkısı sağlamayı yönetecek.

Mehmet Kaya/Dünya