Sayıştay’ın 2019 Yılı Genel Uygunluk Bildirimi’nde yer alan değerlendirmeler şöyle: 

*Toplam 53.4 milyar liralık yedek ödeneğin 53.3 milyar lirası kullanıldı. Yedek ödenekten en fazla aktarma yaklaşık 15 milyar lira ile Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yapıldı. Cumhurbaşkanlığı’na da yedek ödenekten 1.4 milyar lira aktarıldı. 

*Genel bütçeli 9 idare, toplam 42.7 milyar lira ödenek üstü harcama gerçekleştirdi. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ödenek üstü gider tutarı 121 bin 467 lira oldu. En fazla ödenek üstü gideri 33.7 milyar lira ile Milli Eğitim Bakanlığı yaptı. İkinci sırada 8.9 milyar lira ile Emniyet Genel Müdürlüğü yer aldı. 

114 MİLYAR LİRA GARANTİLİ BORÇ

* 2019’da 211.8 milyar lira iç borçlanmaya karşılık 86.6 milyar lira iç borç geri ödemesi yapıldı. Sonuç olarak 125.2 milyar lira net iç borçlanma gerçekleşti. 

* Kur farkı hariç 102.8 milyar lira dış borç kullanımına karşılık 71 milyar lira dış borç geri ödemesi yapıldı. 31.8 milyar lira net dış borçlanma gerçekleşti.  

* 2020’ye devreden Hazine garantili borç tutarı 114.4 milyar lira oldu. 2019’da kur farkı hariç verilen garanti tutarı 15.5 milyar lira olarak gerçekleşti.  

* 2019 net borçlanma limiti 160.1 milyar liraydı. 157 milyar 81 milyon lira borçlanma yapıldı.  

* 2019’da borç üstlenim tutarı olarak 4.5 milyar dolar limit belirlendi. 4.4 milyar dolar borç üstlenim taahhüdü gerçekleşti. Bunun 3.6 milyar doları Çanakkale-Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı Kesimi projesi, 2 milyar 72 milyar doları da Kuzey Marmara Otoyolu Kınalı-Odayeri Kesimi projesine ait. 

5 BİN 703 BULGU

Sayıştay’ın Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu’nda yer alan değerlendirmeler de şöyle: 

Kamu idarelerine yönelik denetimlerde, 1903’ü mali rapor ve tabloları etkileyen, 3 bin 800’ü ise mevzuata uygunluğa ilişkin hataları içeren toplam 5 bin 703 bulgu tespit edildi. Bütçe türü itibarıyla en fazla bulgu mahalli idarelerde raporlandı. Mali yönetim ve iç kontrol sistemine ilişkin hataları içeren toplam 846 bulgu tespit edildi. Burada da en fazla bulgu yine mahalli idarelerde raporlandı.  

‘HESAP VERME’ VURGUSU

Sayıştay’ın Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu’nda 134 kamu idaresinin yardım yaptığı yerlere faaliyet raporunda yer vermediği belirtildi.

İdarelerin faliyet raporunda temel mali tabloların yer almadığına, tüm varlık ve yükümlülüklerini açıklamadığına dikkat çeken Sayıştay, bu durumun “kamuya hesap verme sorumluluğunun tam olarak yerine getirilmesini engellediğine” vurgu yaptı.

Mustafa Çakır/Cumhuriyet