AKP’nin 21 bölgeye ayırarak özelleştirdiği elektrik dağıtım şirketleriyle ilgili yaşananlar “peşkeş, rant, hortum” iddialarını doğruluyor. Şirketlerden geçmiş dönem elektrik tüketiminden kaynaklanan 2,9 milyar TL’yi tahsil edemeyen TEDAŞ, kasalarda kalan paralarla gayrimenkulleri de alamadı.

TBMM KİT Hesaplarını İnceleme Komisyonu’nda denetimi yapılan TEDAŞ’a ilişkin Sayıştay denetim raporlarında “kamu zararı”na yol açan önemli tespitler yer aldı.

On iki yıldan bu yana çözülemeyen sorun; Cengiz-Kolin ortaklığına verilen Çamlıbel, Limak’ın aldığı Uludağ, Çalık Enerji’nin aldığı Yeşilırmak ile AKSA’ya verilen Fırat dağıtım şirketlerinin özelleştirme sırasında kasalarında kalan paraya ilişkin. Özelleştirme sırasında genel müdürlük talimatlarına aykırı olarak kasa ve bankada tutulan 26 milyon 175 bin TL de özel şirketlere kaldı. Bu tutarın dağılımı ise şirketlere göre şöyle:

? Çamlıbel EDAŞ: 4 Milyon 564 Bin 166 TL (Cengiz-Kolin)

? Uludağ EDAŞ: 12 Milyon 861 Bin TL (Limak)

? Yeşilırmak EDAŞ: 5 Milyon 477 Bin 870 TL (Çalık)

? Fırat EDAŞ: 3 Milyon 272 bin 750 TL (AKSA)

ÖNCE ÖDEDİ SONRA GERİ İSTEDİ

TEDAŞ Genel Müdürlüğü, bu tutarı 12 Mart 2014 tarihinde yasal faizleri ile birlikte istedi. Çamlıbel ve Uludağ EDAŞ toplam 17 milyon 425 TL anapara borcunu 25 Mart 2014’te ödedi ancak yasal faizini vermedi. Yeşilırmak ve Fırat EDAŞ ise 8 milyon 750 bin TL’lik anapara borcu ve yasal faizleri ödemedi.

Ancak, anapara borcunu ödeyen Uludağ ve Çamlıbel EDAŞ, TEDAŞ Genel Müdürlüğü aleyhine Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açtığı dava ile ödedikleri tutarın faiz işletilerek geri verilmesini istedi. Hâlâ süren yargılama sırasında mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda LİMAK, talebinde haklı görülmedi. Cengiz-Kolin Ortaklığı’nın aldığı Çamlıbel EDAŞ’ın davası da Sayıştay raporu hazırlanırken sürüyordu.

Yeşilırmak ve Fırat EDAŞ’tan olan toplam 8 milyon 750 bin TL’lik alacağın tahsili sağlanamadı. Bu arada kasalarda kalan ve şirketler tarafından repo işlemi de yapılan tutarların tamamı hâlâ kamuya geri dönmedi.

TAŞINMAZLAR ŞİRKETLERDE

Bu arada paraların yanı sıra özelleştirilen şirketlerin binlerce gayrimenkulü de şirketlerde kaldı.

TEDAŞ adına tescili yapılması gereken Türkiye Elektrik Kurumu’nda 57 bin 25, elektrik dağıtım şirketleri adına kayıtlı ise 6 bin 745 adet taşınmaz bulunduğu belirlendi.

2009’da başlayan ve 2013’te sona eren elektrik dağıtım şirketlerine hisse devri öncesinde, taşınmazların tapu devirlerinin TEDAŞ adına yapılacağı belirtildi. Ancak iddiaya göre, tapu müdürlüklerindeki iş yoğunluğu, personel eksikliği gibi nedenlerle TEDAŞ adına tapu devirleri gerçekleştirilemedi. Sayıştay denetim raporunda, özelleştirme sonrasında elektrik dağıtım şirketlerinin tüzel kişiliklerini korusa da hisseleri devralan şirketler tarafından yönetildiği, taşınmaz tescillerinin TEDAŞ adına yapılmasının zorunlu olduğu belirtildi.

TEK ve şirketlerde kalan taşınmazların TEDAŞ adına tescili için 11 milyon 176 bin TL gerektiği belirtilerek, TBMM’den bu ödeme yapılmadan tescili sağlayacak bir düzenlemenin geçirilmesi önerildi.

UÇAN HALI

TBMM’deki denetim sırasında 2019 yılında 389 milyon 440 bin TL’lik zarar açıklayan TEDAŞ’ın yüksek harcamaları gündeme geldi.

TEDAŞ, çok sayıda milletvekilini de zaman zaman konuk eden misafirhanenin kat holleri ile lobi kısmına aldığı halılar için 223 bin 902 TL ödeme yaptı. Komisyonda, halılar için harcanan parayı eleştiren CHP Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, “Nedir bu halılar? Uçan halılar mı?” diye sordu

Nurcan Gökdemir/Birgün