Ankara'nın Cebeci semtindeki bir bakkal dükkanı ile 1962 yılında meslek hayatına başladı. Tam 36 yıldır da esnaf derneklerinin başında… 71 yaşındaki Malatyalı Bendevi Palandöken, önce Bakkallar ve Bayiler Derneği, sonra Bakkallar Bayiler Esnaf Kredi ve Kefalet Kooperatifi, ardından da Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı oldu. 2.5 milyonluk esnaf kitlesinin değişmez başkanı olan ve pek sık rastlanmayan ismi ‘'İlgili ve dost'' anlamına gelen Palandöken, corona sürecinde yaşadıklarını, esnafın sıkıntılarını ve ev hayatını anlattı:

SIKINTI ÇOK BÜYÜK

Salgın nedeniyle günlerimi evimde geçiriyorum. Yine 2.5 milyonu aşkın esnafın salgından kaynaklanan sorunlarıyla ilgileniyorum, artık hayatımızda video-konferans var. Bu süreçte esnafı da corona çarptı. Küçük esnaf sıkıntıda. Bu salgının ekonomik etkilerinden iki grup esnaf etkilendi. Birincisi, doğrudan işyerleri kapatılan ve uzun süre kapalı kalan kahvehaneler, çay ocakları, berberler, kuaför, güzellik salonları, spor tesisleri, çocuk oyun salonları… 

Diğeri de, işyerini kapatması zorunlu olmayan ancak müşteri yokluğu nedeniyle mecbur kalıp kendiliğinden kapatan grup. Lokanta, kafeterya gibi işyerleri kapanmadı ama sadece paket servis yapmak zorunda oldukları için bunlar da, mecburen kapatmak zorunda kaldı.

KREDİ DESTEĞİ ŞART

Devletimiz, esnafın vergi ve sigorta primleri ertelendi, sonra düşük faizli destek kredileri verildi. Kredilerden yararlanabilen esnaf için bunlar kısmen de olsa önemli. Ancak bir de yararlanamayan, işyerini kapattığı için de hiçbir geliri olmayan esnafımız var ve sayıları oldukça fazla. Hem ev hem işyerlerinin kirası, elektrik, su, doğalgaz gibi borçları, her geçen gün de katlanarak artıyor.

Günlük yeme-içme ihtiyaçlarını karşılayacak asgari bir gelirleri de olmadığı için çok zor günler geçiriyorlar. İşyerini zorunlu olarak kapatan esnafımıza en azından asgari ücret düzeyinde gelir desteği, işyerini kapatmak zorunda olmamakla beraber bu süreçten olumsuz etkilenenlere de uzun vadeli ve faizsiz bir kredi desteği verilmeli.

KARANTİNA SAYESİNDE MUTFAĞA GİRDİM
Bendevi Palandöken, “Karantina süreci, artık salonla mutfak arasında geçiyor. Eskiden fırsat bulamazdım şimdi ben de mutfağa girip yemek yapıyorum” dedi.

AVM'LER ÇOK RİSKLİ

AVM'lerin kapanması için bir zorunluluk olmadı. Açılması gündeme geldiğinde de tamamı açılmadı. AVM'ler klima sistemlerinden dolayı risk taşıyan yerler. Klima, dışarıdaki temiz havayı alıp, süzerek içeri sunuyorsa çok büyük sorun olmaz ama içerideki havayı sirküle eden sistemler virüsün yayılmasında son derece etkili… Bu süreç herkes gibi AVM'ler için de önemli bir sınav oldu. Toplum sağlığını daha fazla önemseyen ve koruyan AVM'ler bu dönemde diğerlerinden daha avantajlı olacak.

HİÇ TATİL YAPMADIM

Karantina süreci, yakın aile bireylerimize bile virüs bulaşır endişesiyle geçiyor. Kendimizi korumayı daha iyi öğrendik. Görünmeyen çalışanlar olan ev kadınlarının gayretlerinin ne kadar önemli olduğunu da daha iyi anladık. Hijyen kurallarına uyuyoruz, maske ve dezenfektan kullanıyoruz.

Belli yaş grubunda olduğum için zorunlu olarak dışarı çıkarsam, tedbiri elden bırakmıyorum. Karantina süreci, artık salonla mutfak arasında geçiyor. Bu dönem, uzun süredir unuttuğumuz birçok mahalli yemeğimizi tekrar hatırlamamıza da vesile oldu. Eskiden fırsat bulamazdım şimdi ben de mutfağa giriyorum. Benim için tatil hiç olmadı. Hem bulunduğum konum, hem de dükkandaki dönemlerimde tatile fırsatım olmadı. En büyük özlemim torunlarımla ailece bir arada olmak.

Ali Ekber Ertürk/Sözcü