Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) Ekonomi Şurası yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanacak. Şura salgın nedeniyle bu yıl ilk defa video konferans yöntemiyle gerçekleştirilecek. Toplantıda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekonomi kurmayları, reel sektörün sorunlarını dinleyecek. TOBB, 365 oda ve borsası ile sektör meclisleri aracılığıyla bölgesel ve sektörel bazda gelen talepleri bir rapor halinde sunacak.

COVID-19 salgını nedeniyle gerek küresel ekonomide gerekse Türkiye ekonomisinde yaşanan sıkıntılar sebebiyle zor günler geçiren reel sektör temsilcileri, yaşadıkları sıkıntıları şura aracılığıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’a anlatma fırsatı bulacak.

Ekonomi yönetiminde yaşanan değişimin hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Ekonomi, hukuk ve demokraside seferberlik başlatıyoruz” şeklindeki açıklamaları iş dünyasına da umut vermişti. Bu kapsamda gerçekleşecek şura reel sektörü heyecanlandırdı. Reel sektörün temsilcileri şura öncesi taleplerini anlattı.

İş insanları özellikle yapısal reform konusundaki kararlılıktan memnuniyetlerini dile getirirken, yapısal reformlar gerçekleştirilirken, cari döneme ilişkin acil çözüm bekleyen sorunlara da el atılmasını istediler. Hem sanayici hem de hizmetler sektörü temsilcilerinin ortak sorunlarının başında, bu yıl nisan ayında ilan edilen mücbir sebep halinden dolayı ertelenen KDV ve muhtasarlar geliyor.

Temsilciler, ertelenen yükümlülüklerin yılın son çeyreğine yayılması yanı sıra cari dönem yükümlülükleriyle üst üste gelmesinin yeni bir ödeme krizine yol açacağını öne sürerken, bunların TBMM’de kabul edilen yapılandırma düzenlemesine dahil edilmemesini eksiklik olarak nitelendirdiler. Temsilciler bu kapsamda yeni bir düzenleme yapılarak, ertelenmiş yükümlülüklerin taksitlendirilerek vadeye yayılmasını istiyorlar.

İşten çıkarma yasağı ve esnek çalışma yeniden ele alınsın

Aynı dönemde kamu bankaları öncülüğünde 6 ay ödemesiz olarak kullandırılan kredilerin de geri ödeme döneminin başladığına dikkat çeken sektör temsilcileri bunlara da makul bir çözüm bulunması gerektiğini belirtiyorlar. Temsilciler ayrıca, süresi uzatılan işten çıkarma yasaklarının da yeniden ele alınmasının önemine işaret ediyorlar. Finansman maliyetindeki yükseklik, finansmana erişim, enerji maliyetleri, istihdam üzerindeki vergi ve prim yükleri gibi konular hem sanayicilerin hem de hizmetler sektörünün ortak sorunları arasında yer alıyor.

Mesai saatleri değişimi kendi servisi olanlar için uygulanmasın

Sanayiciler, COVID-19 tedbirleri kapsamında bazı büyük şehirlerdeki sanayi bölgelerinde mesai saatlerinin 07:00’a çekilmesinin de pratikte birçok işletmenin düzenini bozduğunu ifade ediyorlar. Mesai saatlerinin, personelini kendi servisiyle taşıyan işyerlerinde esnek olması gerektiği savunuluyor.

Kamu perakende de özel sektöre rakip olmasın

Hizmetler sektöründe ise özellikle COVID-19 sebebiyle ciddi talep daralması yaşandığı dönemde, kamunun veya kamu destekli şirketlerin perakendecilik faaliyetlerini hızlandırmalarının esnafı zor durumda bıraktığı ifade ediliyor. Kamunun özel sektöre rakip olmasının cirolarda ciddi kayıplara yol açtığı vurgulanıyor. Bu alanda ayrıca sayıları giderek artan indirim market zincirlerinin, yerel esnafı olumsuz etkilediği belirtiliyor.

ÇÖZÜMÜ BEKLEYEN ORTAK SORUNLAR

- Son çeyreğe ertelenen vergi ve krediler yapılandırma kapsamına alınsın

- Kendi servisi olan sanayici mesai saati uygulaması dışında bırakılsın

- Deprem sonrası kentsel dönüşüme hız verilsin

- İşten çıkarma ve yasağı yeniden ele alınsın

- İstihdam üzerindeki vergi ve prim yükleri indirilsin

- Finansman sıkıntısı çözülerek, tahsilat ve ödeme problemi giderilsin

- Vergisini düzenli ödeyenlere avantaj sağlansın

- Biriken KDV alacakları takvime bağlanarak ödensin

- Pandemi sonrasına hazırlık için kamu desteği sağlansın

- Banka teminat mektuplarında artan maliyetler sorunu çözülsün

SANAYİCİ NE İSTİYOR?

- Enerji maliyetleri düşürülmeli

- Döviz fiyatları öngörülebilir olmalı

- Yerli üretici ithal ürünlere karşı daha sıkı korunmalı

- Kamu alımlarında yerli ürün kullanımı bürokratların insiyatifine bırakılmamalı

- Türkiye’de üretilmeyen ürünlere getirilen ek vergiler gözden geçirilmeli

HİZMETLER SEKTÖRÜ NE İSTİYOR?

- Kamu perakende satışta özel sektöre rakip olmamalı

- Zincir marketlerin çalışma saatleri yeniden düzenlenmeli

- Bankaların yüksek POS komisyon oranları düşürülmeli

Hüseyin Gökçe/Dünya