Dünya'dan Kerim Ülker'in yazısından alıntı

Türk müteahhitlerinin Asya’da en fazla iş aldığı ülkelerden olan Afganistan’da geçtiğimiz yıl temmuz ayında yönetim değişti.

ABD askerlerinin çekilme kararının ardından Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve hükümet yetkililerin kaçmasıyla birlikte yönetimi devralan Taliban Rejimi’nin Türkiye ile ilk teması ülkedeki havalimanlarının yönetimi üzerindeydi.

O süreçte Türkiye-Katar ortaklığının bu işletmeyi üstlenmesi bekleniyordu. Ancak araya Birleşik Arap Emirlikleri girdi ve havalimanları Körfez ülkesinde kaldı. Afganistan ve Türkiye arasındaki ikinci ticari temas ise Kajaki Barajı’nın ikinci fazıydı.

Afganistan’da daha önce projeler alan Türk şirketi 77 İnşaat’ın Helmand bölgesinde bulunan Kajaki barajındaki 51 megavatlık hidroelektrik santralinin yanına 100 megavatlık bir yenisini yapacağını sizlerle paylaşmıştık.

Turkcell’in efsanevi CEO’su Süreyya Ciliv’in kardeşi Süleyman Ciliv tarafından yönetilen 77 İnşaat, bu anlaşmayı Afganistan Su ve Enerji Bakanı Ali Ahmet Osmani ile birlikte imzalamıştı.

100 MW’LIK KURULU GÜCÜ VAR

160 milyon dolara bugünkü kurla 2.8 milyar liraya olan 100 megavat kurulu güce sahip hidroelektrik santralinin açılışı gerçekleşti. Hizmete giren santralin açılışına Afganistan yöneticileri ve Türk büyükelçisi ile birlikte şirket yöneticileri de katıldı. Elektrik santrali ülkenin Helmand ve Kandahar bölgelerine elektrik sağlayacak.                

Açılışta konuşan Afganistan Başbakan Birinci Yardımcısı Molla Abdul Ghani Baradar, “Afganistan İslam Emirliği'nin yatırımcılara güvenlik sağlayacağına söz veriyoruz. Çatışma sırasında yatırım yapanları şimdi gelip eğitime, enerjiye, özel sektöre ve maden çıkarmaya yatırım yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Projenin en önemli kesimi ise Afganistan’da Taliban yönetimi tarafından yapılan ilk büyük altyapı çalışması olması. Türkiye'nin Afganistan Büyükelçisi Cihad Erginay, toplantıya Türk şirketlerin Afganistan'a yatırım yapmaya hazır olduğunu söyledi.

Erginay, “İlk defa bir Türk firmasının bu tür projeleri tamamlaması tesadüf değil. Bu yatırıma ilişkilerimizde derin bir tarihi, kültürel ve ekonomik an olarak bakmalıyız” diye konuştu.

 Açılışa katılan bir başka isim olan Afganistan Ekonomi Bakanı Vekili Din Mohammad Hanif’in sözleri ise dikkat çekiciydi. Zira İran ve Afganistan arasındaki su sorununu dikkate alıyordu. Hanif, “Afganistan'dan her yıl yurt dışına 7 milyar metreküp su akıyor. Suyumuzu kontrol altına alırsak, elektrik de dahil olmak üzere gelişmelerimiz olacak” dedi.

İRAN İLE AFGANİSTAN’DA SU KRİZİ YAŞANIYOR         

Zira santralin ve barajın kurulduğu Helmand Nehri, açılıştan bir gün önce Tahran ile Kabil arasında gerilimli bir atışmaya neden oldu. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdollahian, Taliban'daki mevkidaşını, Tahran'ın Helmand Nehri'nden gelen su haklarının önündeki engelleri ortadan kaldırmazsa ilişkilerinin etkileneceği konusunda uyardı.

Amir Abdollahian, geçen hafta Afganistan Dışişleri Bakanı Vekili Amir Khan Muttaqi ile yaptığı telefon görüşmesi sırasında İran'ın güneydoğusundaki Sistan eyaletine ve Belucistan'ın nehrin suyuna bağımlılığına dikkat çekti. Bakan, sorunun ‘hızlı ve ciddi bir şekilde’ çözülmemesi durumunda, bunun iki ülke arasındaki diğer işbirliği alanlarını olumsuz etkileyeceğini söyledi.  

Bu açıklamaya ek olarak Afganistan’ı işaret eden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran'ın su hakları konusunda ciddi adımlar atılması çağrısında bulundu.