Ukrayna-Rusya savaşının, gıda fiyatları üzerinde yarattığı büyük baskı, hızla başka alanlara da yayılınca Birleşmiş Milletler'den sendikalara, kamudan sivil toplum örgütlerine kadar birçok kurumdan her gün yeni bir uyarı gelmeye başladı.

Dünyanın 'ekmek sepeti' olarak bilinen Ukrayna ve Rusya'da yaşanan savaş nedeniyle buğday ve mısır fiyatları zirve yapmış durumda. Ancak diğer ürünlerde de dünyada gıda krizi etkisini giderek artırıyor.

Sabah'tan Barış Ergin'in haberine göre Dünya Gıda Programı Başkanı David Beasley, "Ukrayna'daki mermiler ve bombalar küresel açlık krizini feci boyutlara taşıyabilir. Tedarik zincirleri ve gıda fiyatları önemli ölçüde etkilenecek" dedi. Mısır, Tunus ve Cezayir, buğday kıtlığının acısını şimdiden hissetmeye başladı. Cezayir, önleyici tedbirlerle krizi savuşturmaya çalışıyor.

Buğday kıtlığından Uzakdoğu da olumsuz etkileniyor. Endonezya, Ukrayna buğdayının dünyanın en büyük ikinci alıcısı ve Pakistan, Orta Asya ve Sahra Altı Afrika'daki birçok ülke de bu pazara bağımlı.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Ukrayna ve Rusya'dan yapılan gıda ihracatının kalıcı olarak durdurulması durumunda dünya çapında 8-13 milyon ilave insanın yetersiz beslenmeyle karşı karşıya kalacağını tahmin ediyor.

Emtiada büyük artış

Gıda üretiminde kullanılan girdilerde hızlı yükselişler ve tedarik sorunu yaşanıyor. Rekor kıran emtia fiyatları üzerine gübre üreticileri, amonyak ve üre üretimi kapasitesini yüzde 45'e indirmeye zorladı. Bu temel tarımsal girdilerin küresel gıda için zincirleme etkiler yaratması bekleniyor. Gübre pazarını oluşturan amonyak, azot, nitratlar, fosfatlar, potasyum ve sülfat gibi tmel hammaddeler yılın başından bu yana yüzde 30 arttı.

Üstelik küresel gübre ihracatının yaklaşık yüzde 14'ünü yapan ve durduran Rusya'nın, küresel gıda piyasalarında güçlü bir dalgalanma etkisi yaratması bekleniyor. 2020'nin başından bu yana azotlu gübre fiyatları dört kat, fosfat ve potasyum üç kat arttı.

İspanya'da kamyoncu krizi

İspanya'da kamyoncu krizi gıda kıtlığını daha da derinleştiriyor. Üç İspanyol kamyoncu sendikası dün hükümetin yardım paketini reddetti ve ülke genelinde süpermarketlerde gıda ürünleri kıtlığını ağırlaştırması muhtemel artan yakıt fiyatlarına karşı bir haftalık grev kararı aldı.

Hükümetin sunduğu 500 milyon euroluk destek paketinin yetersiz olduğunu ve artan dizel fiyatını telafi etmeye yetmediğine açıklayan sendikalar, greve katılmayı seçti.