Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz indirimine işaret eden açıklamalarıyla geçen hafta 8,88 ile rekor tazeleyen dolar/TL, bir de üzerine mayıs enfl asyonun sürpriz bir şekilde gerilemesinden destek bulmuştu. 8,70 civarında seyreden dolar/TL kurunun, veri takviminin zayıf olduğu bu haftada sakin bir süreç geçirmesi muhtemel. Ancak gelecek hafta döviz kurları için son derece önemli gelişmeler yaşanacak.

14 Haziran’daki Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Biden’ın NATO Zirvesi’nde bir araya gelmesi ve oradan gelecek haber akışıyla başlayacak hafta, 16 Haziran Çarşamba günü FED kararı ve 17 Haziran Perşembe günü Merkez Bankası Haziran PPK’sı ile devam edecek. Bu üç gelişmede alınacak kararlar ve verilecek mesajlar özellikle dolar/TL’nin kısa vadede yönünü tayin edecek.

Erdoğan-Biden görüşmesi 14 Haziran’da

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden 14 Haziran’da NATO zirvesinde görüşecek. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada görüşmede ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmelerin ele alınacağı ifade edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, son olarak TRT yayınında Biden görüşmesiyle ilgili değerlendirmesinde Biden ile daha önce görüşme fırsatı yakalamadıklarını dile getirmişti.

Biden’a “Türkiye-ABD ilişkisi neden gerilim safh asında?” sorusunu yönelteceğini; Bush, Obama ve Trump ile böyle bir gerilim yaşamadıklarını hatırlatacağını söyleyen Erdoğan, “Gerilimin sebebi; sözde Ermeni Soykırımı. Artık bıktık. Her 24 Nisan gelir, ABD ne diyecek? Bırakın bu işi tarihçiler yapsın, antropologlar çalışsın. Bütün bu çalışmaların ardından siyasiler olarak üzerimize ne düşüyorsa biz onu yapalım. Ortada hiçbir şey söz konusu değilken, bunu gündeme getiriyorsunuz.” ifadelerini kullanmıştı.

16 Haziran’da Fed, 17 Haziran’da TCMB

Dolar/TL’nin yönünü tayin edecek olan iki kritik faiz kararı gelecek haftanın ajandasında yer alıyor. 16 Haziran’da Fed iki günlük Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantılarının ardından faiz kararını açıklayacak. Faizlerde bir değişiklik yapılması beklenmezken piyasalar varlık alım programın azaltılmasına ilişkin soru işaretlerine yanıt arayacak. Bu hafta ABD’den gelecek olan enfl asyon rakamlarına göre şekillenmesi muhtemel olan Fed’in mesajları, Türk Lirası’nın da aralarında bulunduğu gelişmekte olan ülke para birimleri üzerindeki baskıyı artırabilir.

Dört günlük kritik maratonun son gelişmesi olarak TCMB’nin faiz kararı gelecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘faizin düşürülmesi gerekiyor’ vurgusuna rağmen uzmanlar bu toplantıda bir faiz indirimi beklemiyor. Döviz kurlarındaki rekor seviyeler, mayıs ayında düşse de hala yüksek seyreden enfl asyon, Fed’in olası varlık alım programını azaltma ihtimali TCMB’nin faiz indirimi için şartlarını zorlaştıran unsurlar arasında sayabiliriz.

Kurun 8,50’nin altında kalma ihtimali zayıf

Piyasaların çok önemli bir hafta öncesi son düzlükte olduğuna değinen Marbaş Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru, NATO zirvesinde gerçekleşecek Erdoğan – Biden görüşmesi TL varlıklar açısından kritik öneme sahip olduğunun altını çizdi. Biden ve yönetiminin seçimden öncesine kıyasla, Türkiye politikalarında ve söylemlerinde bir yumuşama; Türkiye tarafında da ABD ile ilişkilerde yeni beyaz bir sayfa açılması isteği gözle göründüğünü söyleye Kuru, görüşmenin bu anlamda ‘-mış’ gibiden öte geçerek ABD – Türkiye ilişkileri noktasında yeni beyaz bir sayfa açabileceği ihtimalini kuvvetli gördüğünü söyledi.

Geçtiğimiz haftalarda faiz ile ilgili yapılan açıklamaların TCMB’nin bu ayki toplantısına ilgiyi artırdığını söyleyen Kuru, “küresel ekonomilerdeki ısınmanın ve Türkiye’deki makro dengelerin bir faiz indirimine alan açmadığı ve TCMB’nin de bu resmi gördüğü görüşündeyiz, bir faiz indirimi beklemiyoruz” ifadelerini kullandı.

Dolar/TL kuruna ilişkin de görüşlerini paylaşan Kuru, “Geçtiğimiz hafta geçilen 8,50 kritik seviyesinin altında bir kalıcılık olması ihtimalini her koşulda zayıf görüyoruz. Olası bir faiz indirimi riski veya Biden ile görüşmenin beklediğimiz gibi geçmemesi durumunda 8,90’lı seviyelerin test edilme ihtimali yüksek. 19 gibi bir politika faizinin kuru kısa vadede daha 8,90’dan yüksek seviyelerden koruyabileceğini düşünüyoruz. Olası negatif gelişmelerde 8,90 üzerindeki kalıcılığı da aynı şekilde zayıf görüyoruz.

Neler olabileceğini 8.88 ile gördük

Döviz kurları ve faizin yönüyle ilgili enfl asyonun en güçlü belirleyici olduğunu aktaran TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Atılım Murat, haziran ve temmuzda enfl asyonda yükselme potansiyeli olduğunu; ağustos ayından sonra baz etkisinin kalkmasıyla enfl asyonun düşüşe geçebileceğini belirtti. Murat, enfl asyonda baz destekli düşüşle birlikte faiz indirimlerinin daha güçlü bir şekilde gündeme gelmesini bekliyor. Faiz indirimi için erken olduğunu savunan Murat, 17 Haziran’da faiz indirimi gelme ihtimalini ise çok düşük görüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz indirimi açıklamaları sonrasında 8,88’e yükselen dolar/TL kuruyla birlikte haziran ayında muhtemel bir faiz indirimi durumunda neler yaşanabileceğinin ön gösteriminin görüldüğünü hatırlatan Murat değerlendirmesine şöyle devam etti: “Faiz indirimi mesajlarıyla 8,88’e kadar çıkan dolar/ TL, Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun para politikasında gevşeme iddialarını ‘haklı gerekçelere dayanmıyor’ olarak nitelendirmesiyle bir miktar gevşemişti.

Piyasalar, enfl asyonda düşüşü görmeden bir faiz indirimine net bir şekilde hazır değil. Öte yandan Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun faiz indirimi ve enfl asyona ilişkin işaret ettiği üçüncü çeyrek sonu, dördüncü çeyrek başı tarihleri baz etkisinin kalkacağı tarihlerle örtüştüğünü de hatırlatmakta fayda görüyorum.”

‘TL varlıklarda Fed kaynaklı stresli bir dönem yaşanabilir’

Fed’in olası hamlelerini ve döviz kurları üzerindeki etkisini değerlendiren Dünya Yazarı ve Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Erhan Aslanoğlu, baz senaryosunda Fed’in 16 Haziran’da varlık alımlarını azaltacağına ilişkin mesaj vermesini bekliyor. Aslanoğlu, Fed’in önümüzdeki hafta varlık alımlarını azaltma sinyalini verdikten sonra, ağustos ayında alımları azaltmaya başlamasını öngörüyor. Aslanoğlu’na göre, en geç eylülde başlayacak varlık alımlarında düşüş yıl sonunda varlık alımlarının bitirilmesiyle sonuçlanacak; 2022 yaz ında ise ilk faiz indirimi hamlesini görmüş olacağız.

Bu senaryonun TL ve gelişmekte olan ülke para birimleri için olumlu sonuçlar doğurmayacağını belirten Aslanoğlu, " Oluşacak bu tablodan korunabilmek için MB sıkı para politikası uygulamalı, gerekirse faiz arttırabilmeli” dedi. Önümüzdeki ayların TL varlıklar için stresli geçebileceğini aktaran Aslanoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Fed’in varlık alımlarını azalttığı noktada bizde enfl asyon düşmez ve faizimiz düşük kalırsa tüm gelişmekte olan ülkeler gibi çok ciddi bir baskıyla karşı karşıya kalırız. Merkez Bankası bu süreçte baz etkisinden faydalanabilir ancak baz etkisinin oluşacağına dair de ciddi soru işaretleri var. Yüksek kur enfl asyonda baz etkisi oluşmasına izin vermeyebilir” Erdoğan-Biden görüşmesine de değinen Aslanoğlu, iki ülke arasında ilişkilerde normalleşmeye dair somut gelişmeler yaşanır ve yapılan açıklamalar piyasaları ikna ederse kurlarda bir miktar gerileme yaşanabilir.

Hüseyin Koyuncuoğlu/Dünya