Avrupa'ya yapılan ihracatta TIR'ların geçiş güzergahı üzerinde olan başta Macaristan olmak üzere bazı ülkelerde uygulanan geçiş kotaları nedeniyle yüzlerce Türk TIR'ı sınır kapılarında beklemek zorunda kaldı.

Verilen kotaların çabuk bittiğini söyleyen Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Strateji ve İş Geliştirme Başkanı Fatih Şener, yıllardır bu sorunla uğraştıklarını ve artık kalıcı çözüm beklediklerini söyledi. Kotalar yüzünden yabancı TIR'ların Türkiye'ye gelerek malları taşıdıklarını anlatan Şener, 2018'de yaklaşık 100 bin yabancı TIR'ın geldiğini, ortalama araç başı 2 bin 500 Euro aldıklarını kaydetti.

Bu nedenle en az 250 milyon Euro'luk bir paranın yurtdışına gittiğini belirten Şener, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Macaristan Cumhurbaşkanı ile arasının iyi olduğunu ve konuya el atmasını beklediklerini söyledi. Kotaların bitmesi nedeniyle taşıma maliyetlerinin arttığını vurgulayan Şener, şöyle konuştu:

HER AY AYNI SORUN

“Devlet her isteyene bu belgeleri dağıtsa, mayıs olmadan kotalar bitecek. Bakanlık da her ay bir parçasını dağıtıyor. Biz de ne zaman bitecek diye ölüp ölüp diriliyoruz. Biz de diyoruz ki dağıtın şu belgeleri, ne olacaksa olsun. Bundan sonra da devletler oturup sorunu çözsünler. Ayda bir bu sorun yaşanıyor. Kotanın en az 100 bin olması lazım. Slovakya geçişi sınırsız yaptı mesela. Ama Macaristan 36 binde tutuyor. Araba kalmayınca navlun da artıyor. O arada Avrupa'dan boş TIR'lar geliyor, yükleri alıp götürüyorlar. Döviz de gidiyor Türkiye'den. Romanya'dan boş araç geliyor, Türkiye'den yükünü alıp Almanya'ya gidiyor. Filomuz burada yatarken mal ihraç etmek için 250-300 milyon Euro hizmet ithal ediyoruz.”

Türk TIR'ları Kapıkule'deki park alanlarında belgelerin çıkmasını bekliyorlar.

‘Öncelik ihracattır'

Avrupalıların kota kararını bir manivela olarak kullanıyor ola­bileceklerini söyleyen Sözcü Yazarı İktisatçı Ege Cansen, Macarların geçmişte yüklerin bir kısmını kendi TIR'ları ile taşımak istediklerini hatırlattı. Cansen, “Biz sıkışalım, sıkışınca ihraç mallarımızı yollayamaz hale ge­liyoruz. Sonra Ma­carlar, Bulgarlar gelip mallarımızı taşıyor. O zaman bizim düşünme­miz gereken konu şu. Biz ihracat mı yapmak istiyoruz, kamyonculuk mu yapmak istiyoruz? İhracatı kendi aracımız­lar yapmak istiyoruz. Yapamayınca ihracat­tan mı vazgeçeceğiz? Bu, kamuoyuna anlatılmı­yor. ‘Bu yüzden ihraca­tımız aksıyor' cümlesi eksik konuşmak ve hal­kı yanıltmaktır. Hayır, bu yüzden aksamaz. Bu yüzden kamyoncuları­mız daha az para kaza­nır hale gelirler. Benim için öncelik ihracattır. Bunun için Bulgar, Romen, Macarlarla an­laşırım, her halükarda ihracatı yaparım, kim taşıyacak kavgasını ayrıca yapmaya de­vam ederim” dedi.

Gümrük Birliği'ne aykırı

Türkiye, toplam ihracatının yarısını Avrupa'ya yapıyor. En büyük ihraç pazarları arasında ise Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkeler yer alıyor. Bu ülkelere gitmek için Türk TIR'ları başta Bulgaristan olmak üzere Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinden geçmek zorunda. Güzergah üzerindeki ülkeler de Türk TIR'larına kota uyguluyorlar. Bulgaristan 250 bin, Romanya 55 bin, Macaristan 36 bin, Slovenya 20 bin, Avusturya 21 bin, Çek Cumhuriyeti 10 bin kota veriyor. UND'ye göre Gümrük Birliği kapsamında malların serbest dolaşım hakkı var ve kotalar Gümrük Birliği'ne aykırı.

Taylan Büyükşahin/Sözcü