ABD FinCEN’in (Mali Suçları Uygulama Ağı) kara parayla ilgili raporları, “vergi cenneti” haberleri ve Türkiye’de sonuncusuyla ilgili başvuru süresi 30 Haziran’da biten “varlık barışı” gibi konular, mali sistemle ilgili tartışmaların her zaman güncel kalmasını sağlıyor. EY Türkiye Vergi Ortağı Abdulkadir Kahraman ise özellikle finansal bilgi paylaşımı ve vergide şeffaflık vurgusu yaptı.

ALMANYA HENÜZ YOK

Vergide uluslararası işbirliği ve şeffaflık için OECD’nin 2010’da başlattığı “finansal hesap bilgilerinin otomatik değişimi”ni (otomatik bilgi paylaşımı), Türkiye’nin, “son anda” 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe soktuğunu hatırlatan Kahraman, bugün 54 ülke ile bunun başladığını söyledi. İlgili ülke rehberinde ABD yok. ABD ile farklı bir anlaşma yapıldı. Ayrıca Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Fransa da yok. Türkiye bu ülkelerdeki Türk kökenli vatandaşların da bilgisini paylaşacağı için anlaşma bir yıl geç başlatılacak. Bilgi paylaşımının sonuçları öncesi varlık barışı, “köprüden önce son çıkış” gibi değerlendiriliyordu.

Türkiye’de 2008’den bu yana 6 kez bu uygulamayı yaptı. Sonuncusu 30 Haziran’da bitti ama sonuçlarıyla ilgili açıklama yapılmadı. Bunu yorumlayan ve “Vergide şeffaflık konusunda daha fazla adım atmamız lazım. Vergi barışları sonucunda yurtdışından ne kadar varlık geldiği kamuoyu ile paylaşılmıyor. Son vergi barışı dahil olmak üzere vergi barışları sonucu ne kadar varlık beyan edildi bilinmiyor” diyen Kahraman, OECD’ye atıfla şeffaflıkla ilgili şunları söyledi: “Vergiden kaçırma, vergiden kaçınma ve kara para ile mücadele için yeni önlemler: ‘Gerçek lehdar bilgilerinin paylaşımı’ ile ‘paylaşım ve iş ekonomisindeki işlemleri kolaylaştıran dijital platformlar için geliştirilen raporlama kuralları’ önemli.”

‘CENNET’ KALMADI

“Vergi cenneti” tartışmasını da bilgi paylaşımı kapsamında değerlendiren Kahraman, şu bilgiyi verdi: “OECD’nin girişimleri sonrasında vergi cenneti kapsamında olabilecek ülkeler ‘vergi cenneti’ sayılmamak için gerekli aksiyonları aldı. Bilgi paylaşımı gibi şeffaflık uygulamalarına uyum bunların başında geliyordu. O nedenle, bilgi paylaşımı ile defterleri açtıklarında vergi cenneti olmaktan çıktılar. Burada hesabı varlığı olanlar açısından vergi cehennemi oldular. Cennet kalmadı diyebiliriz. Türkiyede bu ülkeler ile bilgi değişim anlaşmaları imzaladı.”

ABD’NİN FİNANSAL KONTROLÜ GÜÇLENİR 

FINCEN ile otomatik bilgi değişiminin birbiriyle dolaylı bağlantılı olduğunu vurgulayan Abdulkadir Kahraman, FinCEN belgelerinin daha çok kara para aklamak ve ABD veya AB’nin yaptırımlarından kaçmak veya yaptırımları atlatmak üzere bankaların kullanımını ortaya çıkarmakla ilgili bulunduğunu belirtti. Kahraman, güncel FinCEN belgeleri sonrası olası gelişmeleri şöyle özetledi: “ABD, bu işlemlerde adı geçen bankaların üzerine gidecektir. ABD’nin finans sistemindeki kontrolü, bu olay sonrasında daha da güçlenecektir.”

Serhat Aligil/Cumhuriyet