Hollanda, Avrupa ekonomisi arasında en ileri ülkeler arasında yer alıyor. Hollanda ekonomisinin temel dinamiklerini tarım, sanayi ürünleri, gemicilik ve bankacılık sektörleri oluştururken, nüfusun ise % 40’lık kısmı sanayide çalışıyor. Dünyanın en büyük çiçek ihracatını gerçekleştiren Hollanda, turizm sektöründe ise geçtiğimiz yıl 13 milyar avroluk gelirle 17.5 milyon turisti ağırladı. Girişimcilerinin Türkiye’de kayda değer yatırımları olan Hollanda, dünyanın en büyük 16. ekonomisine sahip.

Hollanda Türkiye Ticaret Odası,  Türk ekonomisine katkıyı hedefleyen misyonuyla, Avrupa’da yetişen üçüncü nesil uzman gençleri, Türkiye’deki meslektaşlarıyla bir araya getirerek, özellikle “Hukuk, Finans ve Denetim” konularında Türk markası yaratmayı amaçlıyor. 

Hollanda ile Türkiye arasındaki ticari ve hukuki iletişimin etkin bir biçimde yapılandırılması ve ilerlemesi amacıyla 2013 yılında kurulan Hollanda Türkiye Ticaret Odası Başkanı Ethem Emre, Business World Global'in sorularını yanıtladı:

> Türkiye – Hollanda ilişkileri büyük bir kriz yaşamıştı. Neden bu noktaya gelmişti ilişkiler?

> Zaman zaman politikacılar, bilhassa seçim dönemlerinde, seçmen oylarını konsolide etmek amacıyla, bu tür suni gerginliklere vesile olabiliyorlar. Ancak biz politik değil tamamen iki ülke arasında ticari ve ekonomik işbirliğinin geliştirilmesini hedefleyen bir kuruluş olmamızdan ötürü, söz konusu süreçte de kurumumuz misyon ve çalışmalarında herhangi bir değişiklik olmamıştır.

> İki ülke yeniden büyükelçilerini göndererek normalleşme adımı attılar. Şu andaki durum nedir?

> Şu an doğal olarak durum daha olumlu olarak gelişmektedir ve gelecekte daha da olumlu olacağını ümit ediyoruz.

KRİZ SÜRECİ VE HOLLANDA TÜRKİYE TİCARET ODASININ ÇABALARI

> Kriz dönemi boyunca ne gibi çalışmalarda bulundunuz?

> Az önce de arzettiğim gibi, biz siyasi nitelikli bir kuruluş olmadığımızdan, standart çalışmalarımıza aynen devam ettik. Yani Hollanda ile ticaret yapmak isteyen Türk kuruluşlarına ve Türkiye ile ticaret yapmak isteyen Hollandalı kuruluşlara bir “çözüm ortağı – çözüm sağlayıcı” olarak hizmet verme çalışmalarımıza devam ettik. 

> Kriz döneminde, ticaret, ihracat, ithalat ve yatırımlar açısından bir azalma, gerileme yaşandı mı? 

> Hollanda ile Türkiye arasındaki ilişkiler tarihsel köklere dayandığından, nisbeten ivmesel anlamda bir yavaşlama da olsa , umulan düzeyde olumsuz bir etkilenme olduğu söylenemez. O?rneğin TUİK verilerine göre gerilimin ortaya çıktığı 2017 yılında Türkiye’nin Hollandaya ihracatı 2016 yılına oranla % 7.66,  Hollanda’dan ithalatı ise yaklaşık % 24.9 oranında bir artış göstermiştir. Yurtdışı yabancı yatırım stoğu anlamında Hollanda Türkiye’ye en çok doğrudan yabancı yatırım yapan ülkedir. (24 milyar dolar yabancı yatırım stoğu ve yüzde pay olarak % 16.1 civarında) İlk etapta Mayıs 2017 döneminde FDI’da aylık bazda bir eksiye dönüş olsa da daha sonra bu yeniden bir toparlanma sürecine girmiştir.

> Ticaret Odası olarak Hollanda’ya yatırım yapmayı düşünenlere ne tür yardımlarda bulunuyorsunuz?

> Hollanda ve Türkiye Ticaret Odası olarak, her iki ülkede de networkümüzde bulunan uzman “işbirliği kuruluşları” ve “çözüm ortakları” kanalıyla,  Türk ve Hollandalı işadamlarının , kurumsal hedefleri doğrultusunda işlerini geliştirmeleri ve dış pazarlara açılabilmeleri hususunda, tavsiye ve önerilerde bulunmaktan, detay sektörel pazar araştırması yapmaya; sektörel B2B matchmaking toplantıları organize etmekten, risk analizi ve fizibilite analizleri hazırlamaya; kurumların oluşturabilecekleri her türlü işbirliği imkanlarını (distribütörlükten kontratlı üretime, lisanslı imalattan joint venture’a kadar her tipte) yaratmakta ve ilgili her tür konularda onlara rehberlik ederek hizmet vermekteyiz. Her kuruma ve kuruluşa basmakalıp tekdüze çözümler önermekten ziyade, başvuruda bulunan kuruluşlarla mümkünse yüzyüze görüşerek herbirinin kurumsal hedeflerini ve kısıtlarını da gözönüne alarak özgün gereksinimlerini belirlemekte ve adım adım modüler bir şekilde bunlara uygun çözümler üreterek, uygulamaları gerçekleştirmekte ve kurumların uluslararası alanda büyümelerine ve hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmaktayız.

HOLLANDA'NIN DESTEKLEDİĞİ 9 ANA SEKTÖR

> Türk girişimciler için hemen yararlanılabilecek önemli yatırım teşvikleri var mıdır?

> Hollanda hükümeti 9 üst ana sektör olmak üzere çeşitli iş kollarında teşvik programları sunmakta. Hollanda’da iş kuran yabancı şirketlerde doğal olarak bu teşvik programlarına başvurabilmekte. Ancak bu konuda spesifik bir uzmanlık alanı olup , HTTO olarak yine ilgili “çözüm ortaklarımız” kanalıyla , gerektiğinde uzman danışmanlık hizmetleri sunabilmekteyiz.

Ülke yönetiminin politik olarak desteklediği ve önem verdiği dokuz üst ana sektör söz konusudur. Bu sektörler; ziraat ve gıda, bahçe bitkileri, yüksek teknoloji endüstrileri, yaratıcı endüstriler, lojistik, enerji (bilhassa yenilenebilir), yaşam bilimleri ve sağlık, kimya, denizcilik ve su yönetimi olarak sıralanıyor.

TÜRK GİRİŞİMCİLERE ÖNERİLER

> Türk girişimcilere fırsat olarak değerlendirilebilecek ne tür yatırımlar önerirsiniz?

> Hollanda hemen hemen her tür girişimciye açık, tamamen serbest rekabete uyumlu bir ülkedir. Her tür sektörün ve kurumun güçlü ve zayıf yanları, kendine özgün amaçları ve kısıtları olabilir. Yani biz hazır reçeteler sunmak yerine önce ihtiyaç ve gereksinimleri belirleyip, sonra öneride bulunuyoruz. Teşhis koymadan tedavi önermeyi doğru bulmuyoruz. Bu bağlamda bu sorunuza peşinen bir yanıt vermem sağlıklı olmaz. 

Ancak zaman zaman bünyemizde bulunan “Green & Black Consulting – International Business Intelligence & Cooperation Services”, “ESJ Financial Engineering” vb., kurumlar kanalıyla ülkemizde mevcut odalara, sanayi birliklerine, sektör kümelenmelerine Hollanda ekonomisi, teknolojisi, teknoloji transfer imkanları, işbirliği olanakları, uluslararası işbirliğinde dikkat edilmesi gereken hususlar, Hollanda ticari ve hukuki altyapısı vb.” konularda bilgilendirme toplantıları düzenliyoruz. Böylece en azından katılanların kafasında bazı sorgulamaların oluşmasına, kendi gereksinimlerini gözden geçirme ihtiyacı hissetmelerine vesile oluyoruz.

HOLLANDALİ GİRİŞİMCİLERE ÖNERİLER

> Hollanda’dan Türkiye’ye yatırım yapmayı düşünenlere neler öneriyorsunuz?

> Aynen bir önceki sorunuza verdiğim yanıtta olduğu gibi. Karşıdaki kurumun hedefi ne? Sadece Türk pazarına mı açılmak istiyor? Yoksa bir Türk firmayla iş ortaklığı oluşturup, Türkiye çevresindeki (malum bizim ülkemizde iki kıtayı birleştiren bir köprü olması sebebiyle son derece stratejik ve sıçrama yapmaya müsait bir coğrafi lokasyona sahip) pazarlara da kaymayı düşünür mü? Bunun için yeterli bütçesi ve insan kaynağı var mı? Finansman ve teknoloji imkanları kısıtlı mı? Özetle teşhis koymadan tedavi önerilmesi doğru değil. Mevcut durumu ve imkanları görmeden, bilmeden ve analiz etmeden bir şey önermek ne kadar doğru? Bu nedenle önerilerimiz sektörden sektöre, firmadan firmaya değişiklikler göstermekte.

Yine bir önceki sorunuza verdiğim yanıtta olduğu gibi Türkiye’de gerçekleştirdiğimiz bilgilendirme sunum ve toplantılarının bir benzerini Hollanda da, çeşitli Hollanda meslek kuruluşlarına ve kümelenmelerine yönelik olarak gerçekleştiriyor ve programlarımıza alıyoruz. 

Özetle, kurum olarak, her iki ülke arasındaki ticaret ve işbirliği imkanlarının geliştirilmesi konusunda, her iki ülkede de aktif çalışmalar yürütmeye çaba sarf etmekteyiz.

> Son olarak Hollandalı turistlerin Türkiye’ye olan ziyaretlerinde bir artış yaşanıyor mu? Son durum nedir?

> Ülkemize gelen Hollandalı turist sayısında gerileme tamamen durma noktasına geldi ve Türkiye’yi tercih eden Hollandalı turist sayısı 2018 yılı aynı dönemine göre artış göstererek 1 milyonu geçti.

Dünyada yaşanan turizm sektöründeki gerilemeye oranla Türkiye’ye giden turist sayısı büyük artış göstermeye başladı. Türk turizminin genel anlamda toparlanması doğrultusunda, Hollandalı turist sayısının daha da artacağı sonucuna varmak, yanlış bir çıkarım olmaz diye düşünüyorum.