Kurdaki sert dalgalanma fiyat artışlarını da birlikte getirdi. Bu süreçte enflasyon patlarken, alım gücü de günden güne eridi. Düşen faiz karşısında kur ve enflasyon artışa geçti. TÜİK verileri bile aylık reel getirisi en yüksek olan yatırım aracını dolar olarak paylaştı.

Ekonomi yönetiminin aldığı yanlış kararlar liraya pahalıya patladı. Son birkaç yıldır özellikle kurdaki sert artış hem piyasaları hem de enflasyonu derinden etkiliyor. Geçen ay 9.85 seviyesine kadar çıkan kur, artan faizle bu hamleye geldi.

Özellikle en son Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gösterge faiz oranlarını düşürmesine kesin gözüyle bakılıyordu fakat, kimse 200 baz puanlık düşüşü beklemiyordu. Bu indirim herkes için sürpriz oldu. Önceki ayda da yapılan faiz indirimiyle birlikte zaten kırılgan TL’deki kayıp hızlanmıştı. Faiz kararı öncesi 9.28 seviyesinde işlem gören dolar/TL kuru 9.40’ın üzerine çıkmıştı.

10.80 seviyesinden işlem gören Euro/Türk Lirası kuru ise 11’in üzerini gördü. Ardında yapılan söylemler ve paylaşımlar sonrasında kurdaki sert yükseliş hızlandı. Nisan ayında başkanlığa atanan Şahap Kavcıoğlu yönetiminde merkez bankası ilk faiz indirimini eylül ayında yapmıştı. Kavcıoğlu’nun söylem değişikliğine gitmesinin ardından faiz indirimine gidilmesine kesin gözüyle bakılıyordu. Bu hamlelerin ardından kurdaki 9.85’lik zirve de kaçınılmaz oldu.

Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; aylık reel getirisi en yüksek olan yatırım aracı, yüzde 4,71’lik oranla doları oldu. Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), yatırımcısına yüzde 5,74 oranında kaybettirdi. TÜİK, Ekim 2021 dönemine ait finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıkladı.

Buna göre; en yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 1,87, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 4,71 oranlarıyla Amerikan dolarında oldu. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın yüzde 1,54 ve euro yüzde 0,39 oranlarında yatırımcısına kazandırırken mevduat faizi (brüt) yüzde 3,86, BIST 100 endeksi yüzde 4,39 ve Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) yüzde 5,74 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise külçe altın yüzde 4,37 ve euro yüzde 3,18 oranlarında yatırımcısına kazandırırken mevduat faizi (brüt) yüzde 1,18, BIST 100 endeksi yüzde 1,73 ve DİBS yüzde 3,12 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

EN YÜKSEK REEL GETİRİ BİST ENDEKSİNDE

Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde BIST 100 endeksi, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 2,36 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı olurken Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 16,12 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Yıllık değerlendirmede Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Amerikan doları yüzde 20,70, euro yüzde 21,87, mevduat faizi (brüt) yüzde 24,17, külçe altın yüzde 26,07 ve DİBS yüzde 28,03 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Amerikan doları yüzde 3,22, euro yüzde 4,65, mevduat faizi (brüt) yüzde 7,46, külçe altın yüzde 9,78 ve DİBS yüzde 12,17 oranlarında yatırımcısına kaybettirdi.

TL’DEKİ KAYIP YOKSULLUĞU ARTTIRDI

Bloomberg’de yayınlanan habere göre, Türkiye’de gelir dağılımının hızla bozulduğuna dikkat çekildi. En az gelir elde eden yüzde 20’lik kesimin milli gelirden aldığı pay geçen yıl yüzde 0,3 azalarak yüzde 5,9’a indi. En çok kazanan yüzde 20’lik kesimin payı ise yüzde 1,2 atarak yüzde 47,5’e çıktı. Gelir dağılımındaki adaleti ölçen Gini katsayısı da 2014’ten sonra bozularak 0,4’ün üzerine çıktı. Analizde Türk Lirası’ndaki değer kaybının ihracatçıların ve emlak zenginlerinin servetlerinin daha da büyümesine yol açtığı, buna karşılık gıda enflasyonu ve kiralardaki sert artışların yoksulların durumunu daha da zorlaştırdığı vurgulandı.

HİSSEDİLEN ENFLASYON YÜZDE 20’DEN FAZLA

Aksoy Araştırma tarafından haftalık olarak hazırlanan Türkiye Monitörü araştırmasının 44’üncü hafta sonuçlarında çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Araştırmada katılımcılara ürün satın alırken hissettikleri enflasyon oranı soruldu. Katılımcıların yüzde 92,7’si ürün satın alırken hissedilen enflasyonun yüzde 20’den daha fazla olduğunu belirtti. Aynı zamanda katılımcılara ürün satın alırken hissettikleri enflasyon oranı soruldu. Katılımcıların yüzde 35,1’i enflasyonu yüzde 80-100 olarak hissettiğini belirtti.

‘YUKARI YÖNLÜ HAREKET GÜÇLENDİ’

Ekonomistlerde dolar/TL tarafıyla ilgili haftanın ilk işlem gününde analizlerini paylaştı. Anadolu Yatırım teknik analizinde “Dolar/TL kuru önceki işlemlerde pozitif yönde seyretti. Kurda 9.60 üzerinde kalıcılık sağlanmasıyla yukarı yönlü hareket yeniden güç kazanmış görünüyor. Kurda yukarı yönde 9.80 kısa direnç noktası olarak izlenmelidir. Hareketin devamında ise yeni zirve görebiliriz. Olası satışlarda ise 9.65 altında hareketin başlaması halinde ise 9.60 – 9.55 aralığına kadar geri çekilme yaşanabilir” paylaşımı yapıldı. İnfo Yatırım analizinde ise “İçerisinde bulunduğumuz haftaya 9.57 seviyelerinde başlangıç yapan dolar/TL paritesi haftanın son işlem gününe 9.67 seviyelerinde başlangıç yaptı. Hafta içerisinde yurtiçinden gelen enflasyon verisi izlenmiş ve açıklamaya göre tüketici fiyat endeksi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,89 arttı. Aylık bazda bakıldığında ise artış yüzde 2,39 olarak kaydedildi. Dolar/TL paritesini teknik olarak inceleyecek olursak yukarı yönlü hareketlenmelerde sırasıyla 9.75131ve 9.85049 seviyeleri direnç noktaları olarak takip edilebilir. Gevşeme hareketlerinde ise sırasıyla 9.64129 – 9.55128 – 9.42230 seviyeleri destek noktaları olarak takip edilebilir” denildi.

Karar