Brüksel merkezli Dünya Çelik Birliği (Worldsteel) verilerine göre ise bu büyüme, Türkiye’yi 8’inci sıradan 7’nciliğe yükseltmiş oldu. Türk firmaları Türkiye’deki üretimlerini artırırken, bir yandan da yurtdışında yeni yatırımlara imza atıyor, firmaları bünyesine katıyor. Erdemir, Kurum Holding, Tosyalı, Borusan gibi Türkiye’nin önde gelen sanayi devlerinin başlattığı bu satın alma ve yatırım kervanına, adını çok fazla duymadığımız firmalar da katılıyor.

Türk çelik şirketlerinin gözde pazarı Avrupa. Son birkaç yıldır Avrupa’nın doğusunda, bir çoğu ülke ve bölgesinin ilk sanayi tesislerinden olan şirketleri bünyesine katmak için çalışma başlatan Türk firmaları, kıtanın batısı ve kuzeyinde de yeni yatırımlara imza atıyor. Bu yatırımlara son eklenen ülke ise Letonya oldu.

Eyüpoğlu Ailesi’ne ait olan Epaş Grubu’na bağlı Türk şirket Aslanlı Metalürji’nin geçen hafta Letonya’nın en ünlü metal şirketlerinden olan KVV Liepajas Metalurgs Steelworks'ü satın almak istediğini sizlere Dünya Gazetesi’nde duyurmuştuk.

İşte o satın alma gerçekleşti ve Türk firması Aslanlı Metalürji, Letonya’nın ilk, Baltık Bölgesi’nin ise tek demir-çelik fabrikasını bünyesine kattı.

Aslanlı Metalürji’nin CEO’su Alaeddin Eyüpoğlu, uzun süredir görüşme halinde oldukları Letonya makamlarının onayını aldıklarını dile getirdi.

Dünya'ya konuşan Eyüpoğlu, “Birkaç alıcının katılımıyla şirket için düzenlenen bir ihalede en yüksek fiyatı sunduk. Ardından resmi bir anlaşma imzaladık ve anlaşma Letonya Hükümeti tarafından onaylandı. Önümüzdeki birkaç ay içerisinde üretime başlayacağız” dedi. Eyüpoğlu, AB üyesi Letonya’da üretimin bu pazarda kota sorununun da önüne geçeceğini, buradaki tesisten diğer Türk üreticilere de kütük tedarik edebileceklerini ifade etti.

Peki Türk firmaları, Avrupa’da hangi ülkelerde şirket aldı, yatırım yaptı ve üretim gerçekleştiriyor?

LETONYA: Letonya’nın batısında yer alan Liepajas kentinde yer alan KVV Liepajas Metalurgs, hem Baltık hem de Letonya tarihi açısından en önemli şirketlerden biri. Baltıklar ve Letonya’nın ilk ve tek demir-çelik tesisi olan Liepajas Metalurgs, 1882 yılında kuruldu.

Letonya’nın ilk sanayi şirketi olarak da bilinen Liepajas Metalurgs, beton yapıların güçlendirilmesi için çelik haddelenmiş çubuklar üretiyor. Çelik şirketi, Letonya liginin en ünlü takımlarından olan FK Liepajas Metalurgs’un da sahibi. 2016 yılında krize giren şirket iflas etti. 2018’de Letonyalı şirketi İngiliz çelik devi British Steel dahil birçok Avrupalı firma istedi ancak Letonya makamları, sadece satış değil, Liepajas Metalurgs’un tekrar ayağa kaldırılmasını şart koşuyor.

Letonyalı Liepajas Metalurgs’u devralan  Epaş Grup ise, Dursun Ali Eyüboğlu tarafından kuruldu. 1962 yılında Karabük’te demir çelik ticaretine başlayan Eyüboğlu, 1967 yılında Karabük’te ilk haddehanesini, 1977 yılında Gebze’de ikinci haddehanesini devreye aldı.

ARNAVUTLUK: Avrupa’daki ilk çelik yatırımı Kürüm Holding’e ait. 1998’de Arnavutluk’ta vitrine çıkarılan demir-çelik fabrikasını satın alan Kürüm Holding, Balkanların en büyük entegre demir-çelik fabrikasının işletmelerinden birini alan Kürüm International, son açıklanan rakamlara göre 303 bin ton sıcak haddelenmiş inşaat demiri ve 443 bin ton sıvı çelik üretimi gerçekleştiriyor.

İTALYA: Avrupa’nın bir diğer Türk çelik üreticisi Borusan Holding. Alman devi Mannessman ile işbirliğinde bulunan Borusan Holding, İtalya’nın Vobarno kentindeki tesisi 2001 yılında devraldı. BM Vabarno adıyla üretim yapan tesisin kapasitesi yıllık 25 bin ton. Soğuk boru çekme alanında faaliyet gösteren bu tesis, 19 bin metrekarelik bir alana kurulu. Başta otomotiv sektörüne yönelik üretim yapan bu tesisin ana pazarı İtalya’daki üreticiler.

ROMANYA: Avrupa’daki en hızlı oyuncu ise Erdemir’i yöneten Oyak Grubu. Erdemir, 2002’de yılda 108 bin ton üretim kapasitesine sahip Romanya’daki silisyumlu yassı çelik Laminorul De Benzi Electrotehnice (LBE) tesisini satın aldı. Bu tesiste elektrik motorları, jeneratör ve transformatör gibi ürünlerin ana girdisi olan elektrik çeliği üretilmekte ve üretilen ürünler dünyanın çeşitli ülkelerine gönderiliyor.

FİNLANDİYA: Türkiye’nin en büyük demir-çelik üreticisi olan OYAK’ın son yatırımı ise Finlandiya oldu. OYAK’ın iştiraklerinden Ataer Holding, Avrupa’nın sayılı demir-çelik şirketlerinden biri olan Miilux Oy’a 2019’da ortak oldu. Savunma sanayisine yönelik zırh çeliği olarak bilinen malzeme üreten Miilux’ta, OYAK Grubu payı ise yüzde 70 oranında. Hatırlanacağı üzere, OYAK’ın adı ayrıca 2019’da satışta olan dünyanın en önemli çelik firmalarından olan British Steel ile anılmıştı. OYAK, son anda görüşmelerden çekildi ve İngiliz devini Çinliler satın almıştı.

KARADAĞ: Afrika’da olduğu gibi Avrupa’da da Tosyalı Holding’in fabrikası bulunuyor. Eski Yugoslavya'nın en önemli çelik fabrikalarından biri olan Karadağ'ın Nikşiç kentindeki 'Zeljezara Çelik'i 2012’de satın alan Tosyalı Holding, mühendislik çelikleri alanındaki pazara da üretim yapabilecek güce ulaşmış oldu. Fabrikada modernizasyon yatırımlarını 2016'da tamamlayan Tosyalı, burada da yılda 200 bin tonluk kapasiteye ulaşmış durumda. 1950’lerde efsane devlet adamı Mareşal Tito’nun kurduğu Zeljezara Niksic, bir dönem Güney Avrupa’da oldukça güçlü bir durumdaydı. 1980'lerde 22 bin çalışana ev sahipliği yapan fabrika, krizlerle sarsıldı ve bu rakam 2012’de 320’ye kadar düştü. O yıl, Türk şirket Tosyalı Holding, Zeljezara Niksic adlı tesisi 15 milyon Euro’ya satın aldı ve adını Tosçelik Niksiç olarak değiştirdi.

Kerim Ülker/Dünya