Türkiye'de yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatlarının toplam mevduatlara oranı 6 Kasım itibarıyla yüzde 55.6'ya yükseldi ve toplam 224.2 milyar dolara ulaştı.

Toplam mevduatların yarısından fazlasının dolar, Euro ve altın cinsinden olması dolarizasyonun geldiği noktayı açıkça gösteriyor. Yüksek enflasyon, negatif reel faiz ve TL'nin değerinin hızla düşmesiyle birlikte son 2 yıldır giderek yükselen dolarizasyon eğiliminin illere yansıması da farklı bir tabloyu ortaya koyuyor.

48 İLDE TL'Yİ SOLLADI

En dövizci illerin milliyetçi ve muhafazakar yapısı ile bilinen İç Anadolu Bölgesi'nde yoğunlaştığı görülüyor. Nevşehir, toplam tasarruf mevduatı hacmi içinde yüzde 68 pay alan döviz birikimiyle dolarizasyonda ilk sırada yer alıyor.

Yabancı para tasarruflarının toplam tasarruflara oranı Aksaray'da yüzde 67, Yozgat ve Kayseri'de yüzde 65, Kırşehir ve Kütahya'da yüzde 63'e çıkıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, Eylül sonu itibarıyla Türkiye'deki toplam tasarruf mevduatı hacmi 1 trilyon 864.5 milyar liraya ulaşıyor. Bunun 767.6 milyar TL ile yüzde 41'i İstanbul'da yaşayan bireylere ait. İstanbul, yüzde 62 olan tasarruflarındaki dolarizasyon oranıyla 81 il arasında yedinci sıraya yerleşiyor. Türkiye'nin 48 ilinde tasarruflardaki dolarizasyon oranı yüzde 50'yi geçiyor.

2011'DE DİP YAPMIŞTI

Mevduatlardaki yabancı para oranı 2003'te yüzde 56.2 ile zirveye çıkmış, ardından ülkeye döviz girişiyle birlikte, TL'ye güvenin artmasıyla bu oran 2011'de yüzde 27.6 ile en düşük seviyesini görmüştü.

Merkez Bankası'nın haftalık yabancı para mevduat verilerine göre, 6 Kasım itibarıyla bireyler ve firmalar döviz mevduatlarının yüzde 54'ünü dolar, yüzde 28.9'unu Euro, yüzde 15.2'sini altın, geri kalanını da diğer para cinsinden tutuyor.

Bu yıl en hızlı döviz biriktiren il Çankırı

Sadece bireylerde değil, şirketlerde de dövize geçiş hızlanınca, yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesaplarında ocak-eylül aylarını kapsayan 9 ayda 24.1 milyar dolar artış meydana geldi.

2019 sonu ve 2020 Eylül dönemlerine ait dolar kuru ile hesaplandığında döviz mevduatı en az artan il yüzde 3.4 ile İstanbul oldu.

Toplam döviz mevduatlarının yüzde 49.4'ü (107.3 milyar dolar) İstanbul'da bulunuyor.

2020'de en hızlı döviz biriktiren il yüzde 56 ile Çankırı. 81 il arasında yalnızca Mardin'de döviz hesaplarında yüzde 3.7'lik azalış görülüyor.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü