Resmi Gazete’de yayımlanan İmar Planı Değişikliği İle Meydana Gelecek Değer Artış Payı Hakkında Yönetmelik tartışmalara neden oldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından uzun süredir üzerinde çalışılan ve halk arasında rant vergisi olarak anılan değer artış vergisi uygulaması yürürlüğe girdi.

Oluşacak rantın vergilendirilmesi nedeniyle olumlu gibi gözüken düzenlemede yetki büyük ölçüde takdir komisyonlarında olacak. Düzenleme, komisyonun belirlediği verginin çok üstünde bir değer artışının taşınmaz sahibi ya da müteahhitlerin cebine girmesine neden olabileceği gerekçesiyle eleştiriliyor.

BAKANLIĞIN ÖZEL HESABINA

Değer artış payının dağılımı, büyükşehir belediyesinin olduğu illerde yüzde 25’i büyükşehir belediyesine, yüzde 25’i ilgili ilçe belediyesine, yüzde 25’i bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı’na, yüzde 25’i ise Hazine’ye şeklinde dağıtılacak. Büyükşehir belediyesi olmayan illerde yüzde 40’ı imar planı değişikliğini onaylayan idareye, yüzde 30’u bakanlığın Dönüşüm Projeleri Özel Hesabına, yüzde 30’u Hazine’ye aktarılacak.

RANTTAN PAY KAPACAKLAR

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Genel Sekreteri Ayhan Erdoğan, Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliği BirGün’e değerlendirdi. Erdoğan, “Bu Yönetmelik, dayanak aldığı yasaya aykırı olarak plansızlığı meşrulaştırmakta ve kentsel ranttan pay kaparak gelir elde etmeyi amaçlamaktadır.

Kamu kurumlarına gelir aktarılıyor gibi bir makyajla savunulsa da ranttan pay kapmaya çalışan bir yönetim anlayışının, toplum yararını göz ardı ederek parasını verenin imar haklarını artırabilmesi için hayata geçirdiği bir düzenlemedir. Kamu yararına, planlama meslek etiğine ve yasaya aykırı olduğu için söz konusu yönetmelik değişikliğine bu sebeplerle ŞPO olarak dava açacağız” dedi.

Plansızlığın sonucu çarpık kentleşme ve riskler karşısında kırılgan hale gelen kentlerimizdir” diyen Erdoğan sözlerini şöyle tamamladı: “Yönetmelik ile parçacıl plan değişiklikleriyle değer artışı sağlandığında, değer artışının belli bir payının ilgili kamu kurumlarına yatırılması süreçlerini düzenlemektedir. Başka bir deyişle, kamu yararı şartı aranmaksızın, değer artış payını yatıranın, istediği gibi plan değişikliği yapabildiği plansız- parçacıl bir süreci yasallaştırmaktadır. Plansızlığın sonucu Giresun’daki felaketlerin sürekli hale gelmesidir, dere yataklarına-vadi tabanlarına konut yapılmasıdır.”

İsmail Arı/Birgün