EBRD Başekonomisti Javorcik “Ekonomide yeniden dengelenme başladı” dedi. IMF ise büyüme hızına yönelik yapılan tahminlerin beklenenden daha iyi sonuç verdiğini açıkladı.

Türkiye ekonomisi zorlu bir virajdan dönerken, yabancı derecelendirme kuruluşları ve ekonomistler ülke dinamikleriyle ilgili olumlu mesajlar paylaşmaya başladı.

Ülkenin kredi notunu düşüren bazı yabancı kurumlar, tahminlerini değiştirdi. Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu ‘BB-‘ olarak teyit ederek,  görünümünü ‘negatiften’ ‘durağana’ revize etmişti. 

Fitch’ten 7 yıl aradan sonra  gelen ilk pozitif adımın yanı sıra özellikle Türkiye ekonomisinin dengelenme  konusunda belirgin bir ilerleme kaydetmesi, enflasyonun tek haneye inmesi, TL’nin  değer kazanması ve Suriye konusunda tansiyonun düşmesi sonrası kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye konusunda yapacağı değerlendirmelerin daha  olumlu olması bekleniyor. 

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başekonomisti Beata Javorcik “Türkiye’nin çok büyük bir potansiyeli var. Ülkenin muhteşem stratejik konumu, büyük ve çeşitliliğe sahip ekonomisi, güçlü özel sektörü ve görece düşük kamu borcu var” dedi.

Küresel para politikalarının Türkiye’yi olumlu yönde etkilediğine işaret eden Javorcik “Türkiye, gelişmiş ekonomilerin genişlemeci parasal politikaları nedeniyle gelişen piyasalara ilişkin yatırımcı iştahından tabii ki faydalandı. Bu da ülkenin risk priminin azalmasına ve Türk lirasını dengelenmesine yardımcı oldu. Bu ayrıca politika faiz oranlarının da aksi durumda olabileceğinden daha fazla düşürülmesine imkan sağladı. Bu gelişmeler son aylarda ekonomik aktivitenin artmasına katkıda bulundu” şeklinde konuştu. 

Türkiye’de geçen yılın yaz aylarındaki ekonomik görünümünü değerlendiren Javorcik “Cari açık Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın (GSYH) yüzde 6,5’i seviyesine ulaşmış, enflasyon oranı yüzde 25’i geçiyordu. Bunun akabinde politika sıkılaştırması uygulandı.

Özellikle Merkez Bankası tarafından yapılan faiz artırımları dengesizliklere cevap verilmesinde yardımcı oldu. Şu anda enflasyonun yüzde 8,6’ya geldiğini ve cari fazlanın verildiğini görüyoruz. Bu anlamda Türkiye’de bir yeniden dengelenme mevcut” açıklamasını yaptı.

HIZLI BİÇİMDE TOPARLANDI

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, 2019 Sonbahar Ekonomik Tahminler Raporu’nu yayımladı. Bir önceki rapora göre Türkiye’nin büyüme tahmininin 2019 için yüzde eksi 2,3’ten yüzde 0,3’e yükseltildi. Raporda, Türkiye ekonomisinin 2020 yılında yüzde 3,1 2021 yılında yüzde 3,5 büyüyeceği tahmini yer aldı. Türkiye’de işsizlik oranının 2019’da yüzde 13,7 2020’de 13,3 2021’de 12,9 olacağı öngörülen raporda, TÜFE’nin ise 2019’da yüzde 15,3 2020’de 10,3 2021’de 9,3 olacağı tahmininde bulunuldu. Raporda, Türkiye’de ekonominin geçen yıl yaşanan döviz krizinin ardından mali teşvikler ve ihracattaki artışla birlikte beklenenden daha hızlı biçimde toparlandığına dikkat çekildi. İş gücü piyasalarının zayıf olduğu ve şirket bilançolarının toparlanması gerektiği belirtilen raporda, belirsizliklerin tüketim ve yatırımları baskıladığı kaydedildi.

BÜYÜME KREDİYE YÜKLENMEMELİ

Bunun yapısal bir yeniden dengelenmeden çok döngüsel bir yeniden dengelenme olabileceği uyarısında bulunan Beata Javorcik “Eğer otoriteler büyümeyi artırmak için çok yoğun bir şekilde kredi döngüsüne yüklenirse, bu dengesizlikler çabuk bir şekilde yeniden ortaya çıkabilir” dedi. Javorcik, Türkiye’nin talep büyümesine dair bağımlılığını azaltarak, yapısal reformları hızlandırması, yeniden dengelenmeyi yaratıcı adımlarla sağlaması gerektiğini vurguladı.

2020 İÇİN TAHMİNLER YÜZDE 2,5 

Türkiye’de otoritelerin ekonominin resesyondan çıkması için sunduğu mali teşvik ve kredi desteği ile 2019 yılının kalanında büyümede artış kaydedildiğini belirten Javorcik “Tüm tahminciler 2019 yılına ilişkin büyüme tahminlerini otoriterlerin yeni ekonomik planıyla uyumlu şekilde yüzde 0,5’in biraz altında olarak belirledi. Çoğu tahmincinin otoritelerle ayrıştığı nokta ise 2020 yılına ilişkin büyüme tahminleri. Konsensüs Türkiye’nin 2020 yılında yüzde 2-3 aralığında bir büyüme gerçekleştirmesi yönünde. Biz bu aralığın ortasını esas aldık ve gelecek yıl için yüzde 2,5’lik bir büyüme bekliyoruz” ifadelerini kullandı. EBRD’nin enflasyon tahmininde bulunmadığını hatırlatan Javorcik, “TCMB’nin 2019 yıl sonu için yüzde 12 seviyesindeki tahmini güvenilir görünüyor. Son aylarda baz etkisi enflasyonun düşmesine neden oldu, şimdi bu tersine dönüyor” dedi.

MERKEZ GÜVENİRLİLİĞİNİ GÜÇLENDİRMELİ

IMF’nin Türkiye raporuna göre ise ekonomik gelişmelerin olumlu yönde olduğu paylaşılıyor. IMF’nin Türkiye paylaşımı şu şekilde: İthalattaki gerileme ile 2019’da cari dengede keskin bir iyileşme oldu. Genişlemeci mali politikalar ve kredi genişlemesi ile büyüme sürdü. Baz etkisi ile enflasyonun hızla gerilediği ancak hâlâ hedefin üzerinde. 2019 enflasyon tahmininin 1.8 puan aşağı çekildiği, bununla birlikte orta vadede enflasyon görünümü belirsiz. Merkez’in para politikasının güvenilirliğini güçlendirmesi gerekiyor. 2019’da büyümenin binde 2, 2020’de yüzde 3 olacak. Büyümede tahmin revizyonunun yılın ilk yarısında beklenenden daha iyi sonuçlar verdi.

Serhat Soykan/Birgün