Son yıllarda dış politikada yaşanan gerilimler ile birlikte belirli ülkeler ve fonlarla olan yakın ilişkiler, toplumun yabancı sermayeye bakış açısına da yansımaya başladı.

Uluslararası alanda faaliyet gösteren Pew Araştırma Merkezi'nin 15 ülkede yaptığı inceleme, insanların yabancı yatırıma bakışlarını gözler önüne serdi. Yabancı yatırıma en açık ülke yüzde 89 ile Nijerya olurken, en az açık ülke de yüzde 44 ile Endonezya oldu. Türkiye de bu alanda yüzde 46 ile sondan ikinci sırada yer aldı.

EN KAPALI ÜLKE

Pew'in araştırmasında yapılan ankette, ülkedeki şirketlerin yabancılar tarafından satın alınması da soruldu. Buna göre, yabancı satın almalara en açık ülke yüzde 60 ile İsrail olurken, yüzde 24 ile Türkiye en kapalı ülke oldu. Türkiye'nin ardından ise sırasıyla Güney Kore, Endonezya ve Tunus geldi.

Araştırmanın geneline bakıldığında, katılımcıların yüzde 72'sinin yabancıların kendi ülkelerinde fabrika inşa edebilecekleri sonucu ortaya çıkıyor. Yüzde 40 ortalama ile de yabancıların ülkedeki şirketleri satın alabileceği ifade ediliyor. Türkiye, yüzde 46 ve yüzde 24 oranları ile iki alanda da dünya ortalamasının altında.

TEPKİ İHALELERE

Vatandaşların yabancı sermayeye bakış açısını değerlendiren ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy, burada tepkinin sermayeye karşı değil, siyasete karşı olduğunu söyledi.

Ulusoy, “Halkın yabancı sermayeye, yatırıma düşmanlığı yok. Sadece siyasilerin ortaklığı kanalıyla gelen işletmelere karşı tepkisi var. Yani örneğin bir konsorsiyum kurulup da içerideki belirli kişilere sermaye aktarımı veya ihale veriliyorsa halk buna karşı çıkıyor. Hep aynı kişiler, hiç değişmiyor. Bunun dışında halkın fabrikaya, iş gücü yaratacak bir mekanizmaya düşmanlığını ben kabul etmiyorum” dedi.

Rantın gidişatı sorgulanıyor

İnsanların artık daha eğitimli ve global olduğunu söyleyen Prof. Dr. Veysel Ulusoy, yabancı sermayeye bakışın da buna bağlı olarak şekillendiğini belirtti. Ulusoy, “Bu globalleşme aslında serbest piyasa ekonomicilerini vurdu. İnsanlar globalde insan haklarını, rantın nereye gittiğini, gelir dağılımını gördüler. Bütün verilerin de internette yayılmasıyla birlikte herkes sorgulamaya başladı. Yabancı sermaye gelse bile onun elde ettiği rantı sorgulayan bir toplum oluştu” diye konuştu.

Taylan Büyükşahin/Sözcü