Pandemi nedeniyle giderek daha ağırlaşan ekonomik zorluklar yaşayan Türkiye, THK’nın uçakları hangarda bekletilirken yurtdışından milyonlarca dolar ödeyerek uçak kiralamak için uğraşıyor.

Türkiye her yıl binlerce hektar ormanını yangın nedeniyle kaybediyor. Bu kaybı en aza indirebilmek için Türk Hava Kurumu ile Orman Bakanlığı 25 yıldan uzun bir süre koordinasyon içinde 17 bin saat yangın söndürme uçuşu gerçekleştirdi.

THK'ya ait filo, 2009 yılında bünyesine kattığı 9 adet CL-215 Bombardier yangın söndürme uçağı ile yurt içi ve yurt dışında sayısız başarılı operasyon gerçekleştirdi. 

Bu süreç AKP iktidarının THK yönetimiyle yaşadığı sıkıntılar nedeniyle 2019 yılında durdu. Yönetime AKP'li eski bir bakanın kayyum atanmasından sonra da durum değişmedi. Orman Bakanlığı son iki yıldır öyle şartnameler hazırladı ki THK uçakları ihaleye giremedi. Bizzat THK Yönetim Kayyumu eski AKP’li bakan Cenap Aşçı tarafından bakımları yapıldığı ve uçuşa hazır olduğu açıklanan 5 Bombardier uçak hangara kapatıldı.

THK uçaklarını kullanmamakta ısrar eden AKP iktidarı, 2019 yılından bu yana tam 3 yıldır yangın söndürme uçağı tedarikinde sıkıntı yaşıyor.

2019'DA UÇAKSIZ KALDIK

Türkiye uzun yıllardan sonra 2019 yılında ilk defa orman yangınlarıyla mücadelede uçaksız kaldı. Sadece helikopterlerle yapılmaya çalışılan mücadele sonucunda resmi rakamlara göre 11 bin hektarın üzerinde orman yandı.

2020'DE 4 UÇAK PLANLANDI 2 UÇAK BULUNABİLDİ
.
Orman Bakanlığı 2020 yangın sezonunda, 4 uçaklık bir planlama yaptı. 20 Şubat 2020'de ihale düzenlendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bizzat Rusya'da görüp beğendiği Be-200 uçaklarının kiralanmasına kesin gözüyle bakılıyordu. Ruslar Ankara'ya kadar geldi ancak teklif vermedi. Başka teklif veren de olmayınca ihale iptal oldu.

Orman Bakanlığı, uçak bulmak ve sezona yetiştirmek için yoğun çaba harcadı. Birçok şirketle temas kuruldu. Yeni ihaleye yangınlar başladıktan sonra ancak 7 Mayıs'ta çıkabildi. İhale 21-b usulüyle gizli yapıldı. Kimseye duyurulmadan istenilen firmalar çağrıldı. Bu defa uçak sayısı 3'e indirilmesine rağmen sadece 2 uçak tedarik edilebildi.

Uçakta yaşanan eksik, drone ve helikopterlerle kapatılmaya çalışıldı. Hızla helikopter ihalesi açıldı. Yine 21-b usulüyle gizli yapılan ihalede 107 gün için bir helikoptere 23 milyon TL verildi. Yani uçaktan doğan açığı kapatmak için kiralanan helikopterin günlük maliyeti 216 bin TL ödendi.

2 UÇAKLI MÜCADELENİN BEDELİ ÇOK AĞIR OLDU

2 uçakla yapılmaya çalışılan mücadelenin bedeli çok ağır oldu. Türkiye'de 2020 yılı içerisinde 3 bin 413 orman yangını çıktı, tam 20 bin 938 hektar alan zarar gördü. 2020 cumhuriyet tarihinin en ağır tablosunun yaşandığı birkaç yıldan biri oldu.

PAKDEMİRLİ İDDİALI KONUŞTU: 2021 İÇİN 5 UÇAK

Orman Bakanı Bekir Pakdemirli zorlu 2020'nin sonunda bu defa iddialı konuştu ve 2021 için 4 drone, 5 uçak ve 30 helikopterden oluşan bir filo kuracaklarını açıkladı.

SON İHALE DE İPTAL EDİLDİ

Orman Bakanlığı 29 Ocak 2021 günü 5 uçak kiralamak üzere ihale açtı. Ancak ilgi olmadı. Olan da çok pahalıydı. 10 ton kapasite şartı konulan 3 uçak için yaklaşık maliyetin yüzde 12.70 üzerinde yüksek teklifler geldi. 5 ton kapasiteli 2 uçak için ise hiç teklif veren olmadı. 3 uçak için aşırı yüksek teklif geldiği, 2 uçak için hiç teklif verilemediği için ihalenin iptal edildiği açıklandı.

2021 YILI DA ZOR GEÇECEK

Sonuç olarak, geçtiğimiz yıl 2 uçağa mahkum olan Orman Bakanlığı, 2021 yılı için de yine kritiğe girdi.

Yusuf Demir/Sözcü