Bugün, Resmi Gazete'de 2022 Aralık ayında düzenlenen yatırım teşvik belgeleri listesi yayımlandı. Toplamı 84 milyar 692 milyon lira tutarındaki 2 bin 62 projeden 54 bin yeni istihdam bekleniyor.

Desteklerden yararlandırılan şirketler 1 milyar 338 milyon ABD doları tutarındaki makine teçhizatı gümrük vergisi ödemeksizin ithal edebilecekler. Yaklaşık 20 lira kur üzerinden hesaplandığında 26 milyar 760 milyon liraya ulaşıyor.

Sol.org.tr'den Kadir Sev'in haberine göre yatırım teşvik belgesi düzenlenen şirketler, bilindiği üzere çeşitli vergi bağışıklıkları ile indirimlerinden yararlandırılıyor; enerji giderleri, işçi ücretleri ile SGK primleri gibi yükümlülükleri ile alacakları kredilerin faizlerinin bir bölümü 10 yıla değin uzayan sürelerce devletçe üstleniliyor. Bunların ulaşacağı tutarların hesaplanabilmesine olanak yok.

Milyarlarca liralık destek

Düzenlenen belgeler içinde RES; GES (Çatı güneş enerjisi) elektrik üretim projeleri sayıca artıyor. Buna son bir yıl içinde Jeotermal yöntemiyle üretilen projeler de eklendi. Aralık/2022 ayı listesinde Yabancı sermayeli Open Mountain Turkey Jeotermal Enerji Üretim Limited Şirketi’nin Manisa-Alaşehir’de 690 milyon lira; HEZ Enerji Üretim Anonim Şirketinin, Aydın Buharkent’teki 628 milyon lira tutarındaki Jeotermal Enerji üretim ve dağıtım projeleri dikkat çekiyor.

Ayın şampiyonluğu açık ara ile Turkcell’de; 10 milyar 750 milyon lira tutarındaki 46 bin 500 adet baz istasyon kurulumu projesi için yararlandırılıyor. KDV ödemeyecek, 572 milyon ABD doları tutarındaki ithalatından gümrük vergisi alınmayacak.

İkinci sırada Torunlar Enerji bünyesindeki Başkent Doğalgaz Anonim Şirketi geliyor; 6 milyar 183 milyon lira tutarındaki mal-hizmet alımları için KDV ödemeyecek.

Dicle Elektrik, proje teşviklerine doymuyor. Aralık/2022 yılı listesinde de 4,5 milyar liralık yatırımı destek kapsamına alınmış. Bu harcamayla elektrik hizmetleri dağıtımı altyapısını iyileştirmesi bekleniyor. Destek kapsamında 10 yıl süresince faiz, vergi indirimi, KDV bağışıklığı, Sigorta Primi İşveren hissesi yer alıyor.

Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. nin muhtelif il ve ilçelerde yapacağı 2,6 milyar lira harcamasından da KDV alınmayacak. Air Res Elektrik Üretim A.Ş.’nin 1,5 milyar liralık RES projesi de dikkat çekiyor. KDV ve 47 milyon ABD doları tutarında makine teçhizat ithalatı için Gümrük Vergisi alınmayacak.

Torosgaz Isparta Burdur Doğalgaz Dağıtım Şirketinin, 204 milyon lira tutarındaki gaz dağıtım hizmetlerini geliştirmesi için verilen teşvik de KDV’den bağışık tutulacak.

Koza İnşaat A.Ş.’den kötü haber: bu kez de Ağrı-Diyadin’de yılda 350 bin ton altın ve gümüş çıkarmak için 847 milyon lira tutarındaki projesi teşvik kapsamına alındı.

Gemi yapım projelerine verilen destekler de dikkat çekiyor. Aralık/2022 listesinde Desan Özkaya İş Ortaklığının her biri 127,5 milyon lira tutarında olan üç ayrı projesi yer alıyor.

Otel konaklama, eğlence yatırımlarına, her dönemde önemli tutarlarda destekler verildi. Aralık ayında ilk bakışta şu projeler dikkat çekiyor: Yörükoğlu Ticaret Turizm Tarım Petrol Enerji İnşaat A.Ş’nin Antalya Serik’de 1 milyar 720 milyon; Mesa, Artaş, Öztaş ve Kantur-Akdaş Ortak girişim grubunun oluşturduğu TEMA İstanbul Eğlence Parkı Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 959 milyon lira tutarındaki eğlence parkı; Kaya Turistik Tesisleri Titreyen Gül Otelcilik A.Ş’nin Antalya-Serik’teki 1 milyar 345 milyon; Tümbüloğlu Turizm Yatırımları A.Ş’nin Antalya-Aksu’daki 805 milyon; Beks Çorap ve İç Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin Aydın-Kuşadasındaki 636 milyon; Faik Atak Anonim şirketinin Gaziantep’teki 595 milyon; Özktar İnşaat A.Ş.’nin Antalya-Serik’teki 415 milyon, Uslu Turizm A.Ş.nin Bodrum’daki 570 milyon; Köseoğlu Turizm Şirketinin Antalya/Alanya’daki 215 milyon; Kalendor Otelcilik Şirketinin Alanya’daki 162 milyon lira tutarlarındaki 5 yıldızlı otel projeleri ile ÖGE Seyahat A.Ş’nin Antalya- Manavgat’taki 750 milyon; Dali Turizm A.Ş.nin Foça’daki 242 milyon lira tutarındaki 5 yıldızlı tatil köyü projeleri.

Dört ve üç yıldızlı projeler de ihmal edilmemiş: Metropol Sağlık Hizmetleri Şirketinin 162 milyon; Bioport Otelcilik A.Ş.’nin İstanbul-Arnavutköy’deki 105 milyon; Atakoğlu Şirketinin Uşak Merkez’deki 23 milyon lira tutarlarındaki 4 yıldızlı; Büyükcan Tarım Turizm Şirketinin Manavat’da 51,6 milyon; Pearl Marina Turizm Limited Şirketinin İzmir Urla’da 19,4 milyon lira tutarlarındaki 3 yıldızlı projeleri listede yer alıyor.

Devlet, okul ve öğrenci yurdu yatırımlarına ödenek ayırmıyor. Bunun yerine özel okul-yurt yapanlara destek oluyor. Eryapı Sanayi Ticaret A.Ş’nin İzmir-Buca’da 436 milyon lira tutarındaki 2.500 öğrenci kapasiteli yurt projesi ile Manevi ve İktisadi Kalkınma Vakfı MİKAV Eğitim Öğretim İktisadi İşletmesi'nin Kocaeli Başiskele’de 195 milyon lira tutarındaki 1905 öğrenci kapasiteli ana okulu- ilkokul-ortaokul-lise yapılması projesine de listelerde yer verilmiş.

Özel hastaneler için de benzer bir durum söz konusu: Devlet yatırım yakmak yerine özel hastane yapanları destekliyor. Orjin Özel Sağlık Hizmetleri Medikal Sanayi Ticret Limited Şirketinin 39 milyon lira tutarındaki 48 yataklı hastane yapım projesi ile Almer Sağlık Limited Şirketinin Konya Selçuklu’daki 98 milyon lira tutarındaki göz hastanesi projesine de yer verilmiş.

İzmir-Aliağa, yıllardır gemi atıklarıyla alabildiğince kirletiliyor. Temizlenmesinin bedelini de bütçeden karşılayacaklar: Plast Tech. Geri Dönüşüm adlı bir şirket 462 milyon lira tutarında proje geliştirmiş. Karakteristik sütununda metal olmayan alçak ve yüksek yoğunluklu polietilen hurdaların geri dönüştürüleceği belirtiliyor.

Elektrikli araç şarj istasyonları, proje destekleriyle yaygınlaştırılıyor. Aralık/2022 listesinde, İstasyon Şarj Hizmetleri şirketine, 350 ünite; Tunçmatik Şarj Teknolojileri Şirketine, BEEFULL Şirketine 400 ünite, FZY şirketine 50 ünite şarj istasyonu kurmaları için sırasıyla 352 milyon; 48 milyon; 97 milyon, 15,6 milyon lira tutarındaki projelerine yer verilmiş.

Aralık/2022 listesinde COCA-COLA İçecek A.Ş.’ye, Mersin’deki 12 milyon lira tutarındaki alkolsüz içecek üretim (geliştirme) projesi de alıyor.