Maliye, Google Ireland’ın Türkiye’deki gerçek kişilerin banka hesaplarına yaptığı ödemeler üzerinden geriye dönük 5 yıllık vergi incelemeleri başlattı.

Bu kapsamda bazı kişilere cezalı tarhiyatlar gönderirken, Youtuber'ların elde ettiği gelirin vergiye tabi olup olmadığı tartışma yarattı. Gelir İdaresi E. Strateji Geliştirme Daire Başkanı, Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ. kurucu ortağı Nazmi Karyağdı ise Youtuber'ların elde ettiği gelirin bir ticari kazanç değil, serbest meslek kazancı niteliği taşıdığını bunun da vergiden müstesna olduğunu söyledi.

Başta YouTube olmak üzere sosyal medyada özel içerik oluşturarak izlenme sayısına bağlı olarak gelir elde edenlerin sayısındaki artış, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bu gelirlerin vergilendirilmesi konusunda özel inceleme başlatmasına yol açtı. Abone sayısı 1000’den fazla olan kişilerin Youtube’a yüklenen videolara, 4 bin saat izlenme sınırını aştıktan sonra reklam veriliyor. Videonun sahibi izlenme sayısına göre bu reklamlardan para kazanıyor.

Gelir Vergisi Kanunu’nda bu yolla elde edilen gelire ilişkin net bir hüküm yer almadığı için Youtuber'lar Gelir İdaresi’ne başvurarak elde ettikleri gelirin vergiye tabi olup olmadığını sormaya başladılar.

Başkanlık, bu gelirlerin bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayandığını, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmamasının ticari faaliyet niteliğini değiştirmediğini bildirdi. Bu kapsamda Gelir Vergisi Kanunu’nun 37’nci maddesi uyarınca, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilerek elde edilen gelirlerin vergiye tabi olduğu cevabı verildi.

Gelişmeleri değerlendiren Nazmi Karyağdı, Youtuber'ların elde ettikleri gelirin beyana tabi olup olmadığı konusunda yıllardır tereddüt içinde olduklarını belirterek, bunun çözümü için Gelir İdaresinden özelge (mukteza) istediklerini bildirdi.

Bu taleplere 5 yıla yakın süredir cevap alınamadığının altını çizen Karyağdı, cevapların 2019’un sonunda ancak gelmeye başladığını kaydetti. Cevaplarda her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu hususunun yer aldığının altını çizen Nazmi Karyağdı, “5 yıla yakın süre boyunca elde ettiği gelir için beyanname verip vermeyecekleri konusunda resmi hiç bir bilgiye sahip olamayan Youtuber'ler, cezalı vergiyi ve gecikme faizini ödeyerek elde ettikleri gelirin vergiye tabi olduğunu öğrenmiş oldular” dedi.

Elde edilen gelir ‘ticari kazanç’ değildir

Cep telefonu veya bilgisayarla video üreterek bunu Youtube’da yayınlamanın ticari faaliyet olmadığını dile getiren Karyağdı, ortada ticari bir organizasyon bulunmadığını söyledi.

Ticari faaliyetin temel unsurunun nakde dayalı sermayeye tabi olması olduğuna değinen Karyağdı, bu işin içinde emek olsa bile ticari kazanç olabilmesi için parasal sermayenin tahsil edilmiş olması gerektiğini kaydetti.

Burada cep telefonunun sermaye, video yüklemenin de ticari organizasyon olarak değerlendirilemeyeceğini dile getiren Karyağdı, “Herhangi bir sebeple eline bir miktar gelir geçen herkesi ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefi saymak ve hayali bir ticari organizasyon inşa etmek hayatın gerçeklerine ve yasalara uygun değildir” diye konuştu.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra tasarlanan vergi sistemiyle vergilendirme

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra tasarlanan vergi sistemiyle günümüz aktivitelerinin vergilendirilemeyeceğinin altını çizen Nazmi Karyağdı,

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu yorumunu gözden geçirmesi gerektiğini bildirdi.

“Serbest meslek gelirlerinin vergiden müstesna kısmına girer”

Bu gelirlerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 65’inci maddesinde tanımlanan ‘serbest meslek faaliyeti’ sınıfına girdiğini dile getiren Karyağdı, bu tanımı şöyle aktardı: “Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.”

Aynı kanunun 18’nci maddesinde bazı serbest meslek kazançlarının vergi dışı tutulduğuna vurgu yapan Karyağdı, eserleri bilgisayar ve internet ortamında yayınlama sonucu elde edilen gelirin vergiden müstesna tutulduğunu hatırlattı.

Bu kapsamda elde edilen gelirlerin, hasılat ne olursa olsun 2017-2019 yılları döneminde vergiye tabi olmadığını belirten Karyağdı, yapılan yasa değişikliğinin ardından 2020’de 600 bin lira, 2021’de ise 650 bin liranın üzerinde sağlanan hasılatın vergiye tabi olduğu bilgisini verdi.

Youtuber'lara geriye dönük 5 yıllık inceleme yapıp cezalı vergi tarhiyatı yapmanın hukuka aykırı bir durum oluşturduğunu söyleyen Karyağdı, “Toplumsal ve ekonomik duyarlılığa sahip olduğunu bildiğimiz Hazine ve Maliye Bakanımız Lütfi Elvan’ın sorunun çözümüne ilgi göstereceğine inanıyorum. Gelir İdaresi Başkanlığının yayınlayacağı Gelir Vergisi Genel Tebliği ya da Gelir Vergisi Sirküleri ile YouTube benzeri sosyal medya sitelerinden elde edilen gelirlerin GVK Md. 18 kapsamında serbest meslek kazancı istisnasına tabi olduğu şeklinde hukuka ve hayatın gerçeklerine uygun bir yönlendirme yapması sorunu kalıcı ve hukuki olarak çözecektir” değerlendirmesinde bulundu.

2018’de bir defaya mahsus 201 liralık gelir vergiye tabi

Bu konuda Hakkari’deki bir Youtuber 2018 yılında bir defaya mahsus elde ettiği gelirin, vergiye tabi olup olmadığını sordu. Gelir İdaresi Başkanlığı, yüklenen içeriğin bir defaya mahsus gelir sağlasa da Youtube’da kaldığı sürece gelir potansiyeli bulunduğunu vurguladı.

Sosyal medya platformlarında içerik üretmenin, ticari kazancın tespitinde aranan devamlılık kastı ve bir organizasyonun varlığına karine teşkil ettiğinin altını çizen Başkanlık, yüklenen içeriğin ticari kazanç kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Başvurucuya, gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilerek, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerektiği kaydedildi.

201 liralık gelir için her ay 64 lira damga vergisi

Karyağdı’nın hesaplamalarına göre, bir defaya mahsus 201 lira gelir elde eden Hakkarili Youtuber, hiç gelir elde etmese dahi her ay boş KDV beyannamesi vererek 64 lira 10 kuruş damga vergisi ödeyecek. Ayrıca, 30 lira 15 kuruş gelir vergisi ile birlikte, Gelir Vergisi Beyannamesi için 97 lira 20 kuruş, ekindeki işletme hesabı özeti için 35 lira 80 kuruş damga vergisi ödeyecek, SM veya SMMM için aylık muhasebeci ücreti ödeyecek.

Hüseyin Gökçe/Dünya