Dünyanın en büyük otomotiv şirketlerinden Ford’un kurucusu Henry Ford’u diğer girişimcilerden ayıran birçok özellik var aslında. Seri üretimin babası, çalışanların dostu, beni en çok etkileyen ise iş hayatına olan bakışı. Gelin önce Henry Ford’un kısa bir yaşam öyküsüne bakalım.

Ardından yarattığı ilklere ve sözlere. İrlanda kökenli bir çiftçinin 6 çocuğunun en büyüğü olarak 1863 yılında küresel otomotiv endüstrisinin başkenti olan Detroit’te doğan tam adıyla Henry Martin Ford’un, sanayi ile tanışması kendi kurduğu bir mekanik atölyede başladı. 15’inde kendi emeğiyle ilk buharlı makinesini yapan Ford, 16 yaşında bir şirketin atölyesinde çıraklığa başladı.

Önce dünyaca ünlü Westinghouse Company'de benzin motorları üzerine çalışan Ford, bir süre kereste işine el attı. Ardından tekrar çocukluk hayali olan otomotive döndü. Önce Ransom Eli Olds'a ait Oldsmobile isimli otomobil firmasında 1902’de basit tarzda geliştirdiği yürüyen bant tekniğini mükemmelleştirdi. Bu Fordizm’in de temeli oldu. Bir süre Thomas Edison ile birlikte çalışan Ford, 26 yaşında 11 yatırımcıyla birlikte Detroit Automobile Company adlı şirketi kurdu. 1902 senesinde hayatında karşılaşacağı ilk yenilgiyle tanıştı; iflas etti.

MESAİYİ İNDİRDİ MAAŞI 2 KAT ARTIRDI

Ardından Ford Motor Company’yi devreye aldı, ilk kez yurtdışına otomobil ihraç etti. 1913 yılı Ford için bir dönüm noktasıydı. Model T ile birlikte gençlik dönemindeki hayali gerçeğe dönüştü ve bant sistemiyle üretime başladı. “Model T” 1908-1927 seneleri arasında üretilerek 15 milyon adet satıldı. Ford şirketi kuruluşundan bugüne kadar hiç kimseden borç almadığı gibi tahvil, bono satışları da yapmamıştı.

1926 yılında milyar dolar seviyesini görerek dünyanın en büyüğü haline gelen Ford’u tarihe geçiren sadece bant sistemi ve milyar dolarlık şirketi yönetmek değil, çalışanlarına olan ilgisiydi. “Bir araya gelmek bir başlangıç, beraberliği sürdürmek bir ilerlemedir. Beraber çalışmaksa gerçek başarıdır” diyen Ford’un başarısı çalışanlarının verimi ve refahına bağlıydı.

20’nci yüzyılın ilk yıllarında çalışanların dikkate pek alınmadığı dönemde Henry Ford, 1914 senesinde işçilerinin ücretlerini artırarak endüstri dünyasını hayretler içinde bıraktı, bir çok rakip firma için model oldu. 1914 yılında işçiler 9 saat çalışıyor, günlük 2-3 dolar gelir elde ediyordu. Ford, bu süreyi 8 saate indirdi ve günlük ücreti de 5 dolara çekti.

5 kez iflas etti 6 kez ayağa kalktı

“Az kâr, bol satış” felsefesiyle Ford, hem sendikaların gücünü kırmış oldu hem de iş yerinde sadakati artırmıştı. Kurduğu Ford Foundation vakfına servetinin büyük kısmını bağışlayan, topluma yönelik okullar, hastaneler kuran Henry Ford, 1947 Nisan ayında doğduğu topraklarda hayatını kaybetti.

“Eğer yapamayacağınızı düşünüyorsanız, haklısınız. Yapamazsınız. Yapabileceğinize de inansanız, haklı çıkarsınız” diyen Henry Ford, 5 kez ifl as etti. Bankadan çekeceği ilk kredi reddedildi. Ancak onu 6’ncı kez ayakta tutan da hırsı oldu. “Hayat benim anladığıma göre bir duruş değil, bilakis daimi bir yürüyüştür. Kim ‘ben artık yoruldum’ der ve istirahate çekilirse, yerinde kalamaz. Aşağı doğru kayar” düşüncesinde olan Henry Ford’u diğer girişimci ve mucitten ayıran ise düşünceye verdiği önemdi. Zira Ford’a göre “Düşünmek zor bir işti, muhtemelen bu nedenle çok az kişi düşünebiliyordu.”

Ford Motor Company, 16 Haziran’da 118 yaşına girecek. 258 milyar dolarlık bir varlığı bulunan, 155 milyar dolar ciro yapan firma, 190 bin çalışanıyla dünyanın en büyük otomotiv şirketlerinden biri konumunda.

Kerim Ülker/Dünya