Petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki artış akaryakıt fiyatlarında da zamları beraberinde getirirken, zamların bir kısmı ÖTV’den düşülerek tüketiciye yansıtılmıyor. Ancak LPG’de ÖTV, bu hafta yapılan zamla sıfırlandı. Benzin ve motorinde de ÖTV ciddi oranda düştü.

Akaryakıt sektörü kaynakları, eşel mobil sistemi nedeniyle normale kıyasla ciddi bir vergi kaybı yaşayan Maliye’nin yakın zamanda benzin, motorin ve LPG’de 50’şer kuruşluk ÖTV artışına gitmesini beklediklerini aktardı.

En son 20 Mayıs’ta ÖTV kaybını telafi etmek için Maliye, üç akaryakıt ürününde yaklaşık 50’şer kuruşluk ÖTV zammı yapmıştı.

LPG’DE ÖTV SIFIRLANDI

Temmuz ayıyla birlikte zam yağmuru yaşanırken, doğalgaz ve elektrikle birlikte birlikte zamlanan ürünlerden biri de LPG oldu.

LPG’nin litre fiyatı 64 kuruş zamlanırken, zammın 39 kuruşu pompa fiyatlarına yansıdı, 25 kuruşu ise eşel mobil uygulaması kapsamında ÖTV’den düşüldü.

Bu son zamla birlikte LPG’de ÖTV sıfırlanmış oldu. Eşel mobil sistemi öncesinde geçen sene LPG’de litre başına ÖTV 1,75 TL civarındaydı.

BENZİN VE MOTORİNDE DE ÖTV GERİLEDİ

Normal zamanda kurşunsuz benzinde litre başına 2,52 TL’ye kadar çıkan ÖTV, şu an 83 kuruşa kadar gerilemiş durumda. Motorinde de ÖTV, 2,05 TL’den 71 kuruşa kadar geriledi.

Bu nedenle, ÖTV’si sıfırlanan LPG’nin yanı sıra, benzin ve motorinde de ÖTV zammı bekleniyor.

TÜRKİYE’DE OTOMOBİLLERİN YÜZDE 36’SI LPG’Lİ

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de trafiğe kayıtlı 13,4 milyon adet otomobil bulunuyor. Bunların yüzde 36,3’üne denk gelen 4 milyon 859 bini yakıt olarak LPG kullanıyor.

Tüm otomobillerin yüzde 24,9’una denk gelen 3,3 milyonu benzin, yüzde 38,9’una denk gelen 5,1 milyonu ise dizel yakıtlı araç kullanıyor.

EŞEL MOBİL SİSTEMİ NEDİR?

Benzin, motorin ve LPG fiyatları için uygulanan eşel mobil sistemi, akaryakıt ürünlerindeki fiyat hareketlerini dengelemek veya belli bir tutarda sabitlemek gerekçesiyle bu ürünler üzerinden alınan özel tüketim vergisinin ürünlerdeki fiyat artış ve azalışları ile ters orantılı şekilde artırılıp azaltılması şeklinde uygulanıyor.

Örneğin; benzin 7 lirada sabitlenmek isteniyor. Benzinin rafineri çıkış fiyatları arttığında, zammı telafi edecek kadar ÖTV indirimi ile fiyat dengeleniyor. Tersi durumda ise, yani rafineri fiyatlarının düşmesi söz konusu olduğunda, bu kez benzinin fiyatı 7 liranın altına düşmüyor, rafinerideki fiyat düşüşü ÖTV artışı ile dengeleniyor. Tabii genel olarak akaryakıt fiyatlarında yön yukarı olduğu için bu uygulama Maliye açısından önemli vergi kaybı anlamına geliyor.

MALİYE HEDEFİN GERİSİNDE

Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre, Hazine, 2021’in ilk beş ayında petrol ve doğalgaz ürünlerinin ÖTV’sinden 17,3 milyar TL gelir elde etti. Ancak 2021 yılında bu kalemden hedeflenen gelir 75,7 milyar TL ve beş ayda ulaşılan rakam, yıllık hedefe göre oldukça düşük.

2020’nin ilk 5 ayında petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde edilen ÖTV miktarı, 24,2 milyar TL idi.

Sadece Eylül 2020-Mart 2021 döneminde Hazine’nin eşel mobil kaynaklı olarak ÖTV kaybı 4 milyar TL’nin üzerine çıkmıştı.

Emre Deveci/Sözcü