Türkiye salgın yılında yüzde 1,8 büyüme kaydetti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2020 yılına ilişkin dönemsel gayrisafi milli hasıla rakamlarını açıkladı.

Buna göre Türkiye ekonomisi 4. çeyrekte yıllık yüzde 5,9 büyüdü. Son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre büyüme yüzde 1,7'de kaldı.

2020 yılının tamamına bakıldığında GSYH bileşenleri açısından en hızlı artış yatırımlar tarafında yaşandı. Buna göre yatırımlar yüzde 6,5 büyüdü. Hanehalkı harcamalarında büyümenin yüzde 3,2 olduğu görüldü.

Devletin nihai tüketim harcamalarında ise salgın yılında yüzde 2,3'lük artış gerçekleşti. 2020'de yıllık olarak mal ve hizmet ihracatı yüzde 15,4 gerilerken, ithalat ise yüzde 7,4 arttı.

Sektörel bazda bakıldığında 2020'de tarım ve sanayi sektöründe büyüme görüldü. Buna göre tarım sektörü yıllık olarak yüzde 4,8; sanayi ise yüzde 2 büyüme kaydetti.

İnşaat ve hizmetler sektöründe ise daralma gerçekleşti. İnşaat sektörü 2020'de yıllık olarak yüzde 3,5 daralırken, salgından en çok etkilenen sektör olan hizmetler sektöründe küçülme yüzde 4,3 oldu.

Ekonomistler 2020'de %2,3 büyüme bekliyordu

Bloomberg HT Araştırma Birimi'nin hazırladığı ve 21 kurumun katıldığı ankette 2020 yılı için medyan tahmin yüzde 2,3 olarak kaydedilmişti. Ankette en yüksek tahmin yüzde 2,5 olurken en düşük beklenti ise yüzde 1,3 olarak açıklanmıştı.

Ekonomistler yılın son çeyreğinde ise büyümenin önceki çeyreklere kıyasla hızlanacağına işaret etmişti. Anket sonuçlarına göre ekonomistlerin yılın son çeyreğine ilişkin medyan beklentisi yüzde 7,3 oldu. Bu veriyle ilgili en yüksek tahmin yüzde 8,3; en düşük tahmin ise yüzde 3,5 oldu.

Ekonomi yönetimi pozitif büyümeye işaret etmişti

Ekonomi yönetimi gelen son verilerle birlikte 2020'de Türkiye'nin pozitif büyüme kaydedeceğini öngörmüştü.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Şubat başındaki kabine toplantısında 2020 büyümesine dair rakam vererek öngörüde bulunmuş ve öncü göstergelerin yüzde 1 büyümeye işaret ettiğini belirtmişti.

Erdoğan konuşmasında, “Son uluslararası analizler, G20 ülkeleri içinde 2020 yılını pozitif büyüme ile kapatabilecek iki ülkenin Türkiye ve Çin olduğunu gösteriyor. Ekonominin üretim, tüketim, yatırım harcamaları ve ihracat tarafı oldukça güçlü seyrediyor" ifadelerini kullanmıştı.

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ise bakanlığa atandıktan kısa bir süre sonra bakanlığının TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki sunuşunda orta vadeli programla paralel bir beklenti paylaşmıştı.

Elvan, sunumunda “Büyümenin 2020 yılında yüzde 0,3 oranında gerçekleşmesini bekliyoruz. 2022 ve 2023 yıllarında istikrarlı bir büyüme dönemine gireceğiz. İşsizlik Yeni Ekonomi Programı dönemi sonunda yüzde 10,9'a gerileyecek. Önümüzdeki dönemde büyümenin, özellikle istihdam artışıyla birlikte refaha yansımasını hedefliyoruz.” diye konuşmuştu.

Eylül ayının sonunda açıklanan 2021-2023 orta vadeli programında 2020 gerçekleşmesi yüzde 0,3 olarak öngörülürken, 2021 büyüme tahmini ise yüzde 5,8 oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yönetiminin ise Şubat ayında yaptığı ekonomist toplantısında 2020 yılına ilişkin büyüme beklentisi yüzde 2,5 olarak açıklanmıştı. TCMB 2020 yılı son çeyreği için ise yüzde 7-8 arasında bir büyüme gerçekleşebileceğini öngörmüştü.

Uluslararası kuruluşlar beklentilerini revize etmişti

Salgının etkileriyle Türkiye'de ekonomik aktivite diğer ülkelerde olduğu gibi ilk dönemlerde sert bir şekilde yavaşlarken, yılın sonuna doğru makroekonomik göstergelerde toparlanmalar kaydedilmişti.

Öncü göstergelerden gelen sinyaller sonrasında birçok yabancı kurum da Türkiye'ye ilişkin büyüme beklentilerini revize etti.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm raporu Ocak ayı güncellemesinde 2020 için Türkiye büyüme tahminini yüzde 1,2 olarak güncelledi. IMF Ekim ayında yüzde 5 küçülme tahmini yayımlamıştı.

Dünya Bankası ise daha önce yüzde 3,8 daralma öngörürken daha sonra bu beklentisini yüzde 0,5 büyümeye revize etti.

Dünya Bankası 2021 Türkiye büyüme beklentisini ise yüzde 5'ten yüzde 4,5'e indirdi. Kuruluş, 2021 beklentisini Kovid-19 vakalarındaki hızlı yükseliş, beklenenden zayıf seyreden turizm ve daha sıkı para politikasının toparlanma üzerinde yaratacağı etki dolayısıyla düşürdü.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye ekonomisi için 2020 yılı büyüme tahminini güncelleyerek yüzde 5 daralmadan yüzde 1,1 büyümeye revize etti.

IMF ve Dünya Bankası yaptıkları revizelerde 2020’de büyüme beklerken, OECD ise daralma bekleyen tarafta yer aldı.

OECD, Türkiye ekonomisine ilişkin 2020 daralma beklentisini yüzde 1,3'ten yüzde 0,2'ye revize etti. Kuruluştan yapılan açıklamada, Türkiye'nin salgından tam anlamıyla toparlanmasının zaman alacağı ifade edildi. Bunun yanında hedefli teşvikler ve yapısal reformların da Türkiye'nin toparlanmasını destekleyeceği belirtildi.