Türkiye genelindeki 2 milyondan fazla esnaf ve sanatkarı temsil eden Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu'nun (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, dükkanını kapatan esnafın, siftahsız sefer yapan dolmuşçunun, 65 yaşa takılan bakkalın içine düştüğü sorunları anlattı.

Esnaftan her gün yüzlerce feryat telefonu aldığını belirten Palandöken, dükkanını kapatmak zorunda kalan 1 milyonu aşkın esnafa her ay karşılıksız asgari ücret kadar nakit para ödenmesini, şoför esnafı için de mazottaki ÖTV'nin kaldırılmasını istedi.

Palandöken, elektrik ve doğalgaz bedelinin geçmişe göre faturalandırılmasını ise Deli Dumrul vergilerine benzetti.

3 AY ASGARİ ÜCRET

Palandöken, açıklanan paketlerle esnafın kredileri, borçları, SGK ve vergilerinin ötelendiğini, kredi destekleri verildiğini, bazı belediyelerin de kiraları bu dönemde almayacağını açıkladığını belirtirken, bu desteklerin yanı sıra dükkanını genelgeyle ya da iş yokluğundan kapatmak zorunda kalan esnafın ayakta kalabilmesi için geçici süreyle nakit para desteği verilmesi gerektiğini söyledi.

Eski günlerde sık sık ziyaret ettiği esnafın cebinde para kalmadığını vurgulayan Palandöken, “Temsil ettiğim 2 milyon 50 bin esnaf var, yarıdan fazlasının kapısı kilitli. Her sabah güne onların telefonlarıyla başlıyorum” dedi.

Dükkanı kapalı olan her esnafa 3 ay süreyle ya da salgın bitene kadar geri ödemesiz asgari ücret kadar nakit para verilmesini isteyen Palandöken, nakit paraya neden ihtiyaç olduğunu şöyle açıkladı:

CEPLERİNDE PARA YOK

*Tamam devletimiz kredi, vergi ve sigorta ödemelerini erteledi. Ancak birçok esnafımızın cebinde evinin günlük geçimini sağlayacak para yok.

*Genelgeyle 500 bin iş yeri kapandı. 500 binden fazla dükkan ve işyeri de müşteri yokluğundan zorunlu olarak kapalı.

*Temsil ettiğim 2 milyon 50 bin esnaf var, yarıdan fazlasının kapısı kilitli. Esnafın kısa çalışma ödeneği de, başka güvencesi de yok.

*Devlet bize, ‘10 sene sen bana vergi verdin, ben de sana al 3 ay karşılıksız asgari ücret vereceğim' desin.”

Palandöken, virüs salgını nedeniyle önümüzdeki 3 ay elektrik ve doğalgaz sayaçlarının okunmadan geçmiş 2 yılın ortalaması alınarak fatura düzenlenecek olmasını ise yaptığı köprü için geçenden 5 akçe, geçmeyenden 10 akçe isteyen Deli Dumrul hikayesine benzetti. 

Palandöken, “Yakmadığın elektriğin bedeli mi olur? Çalışmayan, kapanmış dükkanın ortalama tüketimi mi olur? Geçen sene bu zamanlarda harıl harıl çalışan binlerce lira elektrik ödeyen fabrikalar, dükkanlar şimdi kapalı. Akıl alır gibi değil.

Deli Dumrul vergisi gibi Deli Dumrul faturası mı ödeyeceğiz? İlgili bakanlık ve kurumlara gidip durumu anlatacağız. Her halde bir yanlış anlaşılma oldu. Yoksa aklın alacağı bir şey değil” diye konuştu.

Herkes dert yanıyor

Bendevi Palandöken, corona virüsü salgınının en çok esnaf ile buralarda çalışan usta, kalfa ve çırakları vurduğunu söyledi. Her sabah kendisini arayıp dert yanan esnafın telefonlarıyla güne başladığını belirten Palandöken, “Çok zor bir süreçten geçiyoruz.

Temsil ettiğim kesimin neredeyse tamamı işsiz. Pazarcılar arıyor, ‘Başkanım ne yiyip içeceğiz' diyor. Berber arıyor, ‘Hadi beni bırak yanımda çalıştırdığım çırak ne olacak' diyor. 

Lokantacı arıyor, ‘Dükkan iş yapmıyor. Kalifiye aşçımı, garsonumu maaş ödemeden nasıl yanımda tutacağım' diyor. 65 yaşındaki bakkal esnafı arıyor, “Ucunda ölüm de olsa gidip dükkanımı açmam lazım, ne yiyip içeceğiz' diyor” dedi.

600 TL mazot yakıp 100 TL kazanıyor

Bendevi Palandöken, toplu taşımaya getirilen sınırlama nedeniyle taksici, dolmuşçu, otobüsçü ve nakliyeci esnafın da büyük sıkıntıya düştüğünü, birçok dolmuşçunun günlük 600 TL mazot yakıp akşama evine cebinde 100 TL ile döndüğünü söyledi.

Palandöken, iş yapamaz hale gelen bu esnafın kamu hizmetini yerine getirebilmesi için kullandığı mazottaki ÖTV'nin sıfırlanması gerektiğini ifade etti.

Erdoğan Süzer/Sözcü