Geçen yılki yerel seçimlerde 25 yıllık İstanbul saltanatını kaybeden AKP, mega şehrin rantını Ankara’dan idare etmek için kolları sıvadı. Yandaş iş insanlarının arsaları, değeri yüksek gecekondu mahallelerindeki kentsel dönüşüm ve Kanal İstanbul’la kurulacak yeni şehir için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni devre dışı bırakan iktidar gaza bastı.

Temmuz 2013’te yürürlüğe giren yasal düzenlemeyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye'nin her yerinde herhangi bir şart olmadan ‘imar planı yapma’ ve ‘inşaat ruhsatı verme’ yetkisi aldı.

BAKANLIK AGRESİF POLİTİKA İZLİYOR

Özellikle, geçmiş yıllarda İstanbul’da CHP’nin yönettiği ilçelerde bakanlık tarafından gerçekleştirilen ‘parsele özel’ imar plan değişiklikleriyle milyarlarca liralık rant yaratıldı. İdari mahkemeler yürütmeyi durdurdu, Danıştay imar planlarını iptal etti ama, bakanlığın hazırladığı yeni planlar sayesinde yandaş müteahhitler hiç durmadan inşaatları tamamladı. 

AKP'nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı kaybetmesinin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı son günlerde imar planı tadilatında daha agresif bir politika izlemeye başladı.

EN KÜÇÜK PARSELLERE BİLE MÜDAHALE

Ekrem İmamoğlu’nun göreve başlamasından bu yana geçen bir yıllık sürede İstanbul’da 73 imar plan değişikliğini gerçekleştiren bakanlık, son yedi iş gününde 11 dosyayı onaylayıp askıya çıkardı.

Bakanlığın normal şartlarda İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu ve sonrasında İBB Meclisi'ne gelip tartışılıp oylanması gereken plan değişikliklerinde iki dikkat çeken dosya bulunuyordu.

Bunlardan ilki Avrupa Yakasında 334 milyon 740 bin metrekarelik bir alanı kapsayan Kanal İstanbul’un çevresinde kurulacak Yenişehir için yapıldı. Diğeri ise Üsküdar’da sadece 256 metrekarelik bir arsayla ilgiliydi.

Türkiye corona virüsü ve ekonomik sıkıntılarla mücadele ederken, Ankara’nın İstanbul’daki yerel yönetimi şehrin planlamasıyla ilgili tüm sürecin dışında tutup, kentteki en küçük parsellere bile müdahale etmesi dikkat çekti.

AMAÇ İBB’NİN DAVASINI BOŞA DÜŞÜRMEK Mİ?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 30 Aralık 2019 günü İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2009 yılında hazırladığı 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda Kanal İstanbul ve Yenişehir projesinin işlenmesi için değişikliğe gitti.

Kanal İstanbul'un çevresinde tarım alanlarına kurulacak ‘Yenişehir’ için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Aralık 2019'da yapılan plan değişikliği revize edildi. Son şekli verilen planda yaklaşık 37 bin hektarlık alanı kapsayan Yenişehir'in tüm imar uygulamaları için resmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili kılındı.  

Süreç boyunca İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ilgili birimlerinin görüşünün alınmaması üzerine İBB 27 Ocak 2020 günü plana itiraz etti. İtirazı reddedilen İBB, değişikliğin hayata geçirilmesi halinde telafisi mümkün olmayan zararların doğacağı gerekçesiyle, plan değişikliğinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle İstanbul 2. İdare Mahkemesi'ne başvurdu.

İstanbul’da ‘kentleşmenin anayasası’ olarak bilinen 1/100000 ölçekli planda yaptığı değişiklik Kanal İstanbul güzergahındaki 334 milyon metrekarelik alanı yeniden dizayn ediyor.  

KÜÇÜK KALEM HAREKETLERİ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı geçen cuma günü bir kez daha değişikliğe gidildiğini duyurarak yeni planı askıya çıkardı. Geçmiş yıllarda da bakanlık, imar plan değişikliklerine açılan davalar devam ederken, planların özünü değiştirmeden küçük kalem hareketleriyle yeni planlar hazırlayarak, açılan davaları boşa düşürmüştü. Dava sonucunda planlar iptal olsa bile planda öngörülen değişikliklerle yapılaşma tamamlanmıştı.

BÖLGEDE YAŞAYACAK NÜFUS 500 BİN KİŞİ!

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın İstanbul’da ‘kentleşmenin anayasası’ olarak bilinen 1/100000 ölçekli planda yaptığı değişiklik Kanal İstanbul güzergahındaki 334 milyon metrekarelik alanı yeniden dizayn ediyor. 100 milyon metrekarelik alan konutlar, ofisler, oteller, teknoparklar, üniversiteler ve benzeri yapılara ayrılırken, bölgede yaşayacak nüfus 500 bin olarak öngörülüyor.

Üsküdar Belediyesi, Bulgurlu Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 42 ada 4 parseldeki 256 metrekare büyüklüğündeki arsa için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan imar plan değişikliği istedi.

TESCİL KÜLTÜR VARLIĞI BAŞKA YERE

Şahıs mülkiyetinde olan ve Büyük-Küçük Çamlıca Doğal ve Kent SİT Alanı Plan Bölgesi’nde yer alan arazide daha önceden 19. yüzyıldan kalma tescilli kültür varlığı bir ev bulunuyordu. Yıkılan evin yeniden inşası için İstanbul 6 Numaralı kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'ndan izin alındı. 

Ancak bir zamanlar evin bulunduğu yerden artık yol geçtiği için 38 metrekare taban oturumlu evin aynı yerde inşası mümkün değildi. Bunun üzerine Üsküdar Belediyesi, evin arsa içinde bir başka alana kaydırılması için plan değişikliği yaptı. Plan teklifi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi yerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunuldu. Bakanlık makamı tarafından onaylanan plan önceki gün askıya çıkarıldı. İmar planı bir ay süreyle askıda kaldıktan ve yapılan itirazların değerlendirilmesinden sonra yürürlüğe girecek.

SON BİR YILDA DİKKAT ÇEKEN İSTANBUL KARARLARI

‘TURİZM’ YERİNE ‘OFİS’ FONKSİYONU!

1- Bakırköy'deki eski Doğum ve Kadın Hastalıkları Hastanesi'nin yerine yapılacak projenin planları mahkemece iptal edilince Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ağustos 2019'de yeni plan hazırlayarak ‘turizm’ fonksiyonu iptal edip yerine ‘ofis’ fonksiyonu getirdi.

ASKERİ ALANDA PLAN DEĞİŞİKLİĞİ

2- Bakanlık Eylül 2019’da İstanbul Arnavutköy'deki 1.6 milyon metrekarelik askeri alanda plan değişikliğiyle sanayi tesisi, belediye hizmet alanı, hastane, TIR parkı, otel yapılaşmasının önünü açtı.

45 KATLI GÖKDELEN

3- Hattat Grubu’nun 16 yıl önce tanıttığı ve İBB’den defalarca dönen, imara aykırılıkları nedeniyle mahkeme kararlarıyla durdurulan Maslak'taki projesi için bakanlık Kasım 2019'da plan hazırladı. 45 katlı gökdelen yapımının önü açıldı.

ORANLAR DEĞİŞTİRİLMEDEN YENİ PLAN 

4- Çekmeköy'deki 187 bin metrekarelik askeri araziyi 2017'de imara açan bakanlık, kararın mahkeme tarafından iptal edilmesi üzerine bir kez daha devreye girdi. Aralık 2019'da planlar fonksiyon ve yapılaşma oranları değiştirilmeden yeni plan hazırlandı.

ERDOĞAN’IN SINIF ARKADAŞI

5- Mart 2020'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sınıf arkadaşı olan Mesut Toprak'ın Etiler'deki lüks projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arazinin imar planını değiştirdi. Konut alanına ticari ünitelerin yapılmasının önü açılırken, bina yükseklik sınırı da artırıldı. Ancak, bir kaç gün sonra plan değişikliği iptal edildi.

ARAZİNİN SAHİBİ ÇİLLER’İN OĞLU ÇIKTI

6- Sarıyer Kilyos'da SİT alanında bulunan 30 bin metrekarelik arazinin imarını Mayıs 2020'de değiştiren bakanlık inşaat hakkını 5 kat artırdı. Arazinin sahibi şirketin yönetim kurulu üyeleri arasında eski Başbakan Tansu Çiller'in oğlu Berk'in olduğu ortaya çıktı.  Çiller'in torpilli arazisinde ipotek ayrıntısı! 'Altından daha çok şey çıkacak'

7- İstanbul Ataşehir'deki İller Bankası arazisine 20 katlı konutlar yapılmasının önünü açan plan değişikliği İBB'nin açtığı dava sonucu iptal edildi. Bakanlık Haziran 2020'de yeni plan hazırladı ve yükseklik 9 kata düşürüldü.

‘PARSEL’ DEĞİL ‘ADA’ BAZLI

8- İstanbul'un Başakşehir ilçesi sınırları içerisinde yer alan Şahintepe Mahallesi'ndeki 225 bin metrekarelik alan için hazırlanan parselasyon planlarını mahkeme iptal etti. Her fırsatta ‘parsel’ değil ‘ada’ bazlı kentsel dönüşümü dile getiren bakanlık, müstakil parsel oluşumuna imkan tanıyan plan değişikliğini Haziran 2020'de onaylayıp askıya çıkardı.

İsmail Şahin/Sözcü