Türk bayrağını dünyanın dört bir yanında dalgalandırma başarısı göstererek bu yıla da rekorlarla başlayan Türk ihracatçısı, pandemi sebebiyle küresel ticarette yaşanan talep daralmasına her ay ihracat rekorlarını yeniliyor. 

‘Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye’ hedefi için çalışmalarını tüm hızıyla sürdüren 61 İhracatçı Birliği, 27 sektör ile 100 bin ihracatçının tek çatı kuruluşu olan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla eylül ayına ait dış ticaret verilerini, Ankara’da düzenlediği toplantıyla açıkladı.

Rekorlara doymayan ve temmuzda son 12 aylık verilere göre 200 milyar doları geçerek tarihe adını altın harflerle yazdıran Türk ihracatçısı, her ay olduğu gibi eylülde de tarihî başarıya imza attı. İhracat ailesi, eylülde ilk defa bir ayda 20 milyar dolar eşiğini geçti. Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre; eylül ayında ihracat, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 30’luk artışla, 20 milyar 783 milyon dolara ulaştı. Böylelikle tüm zamanların aylık ihracat rekoru kırıldı. Yılın ilk 9 ayında, yüzde 36’lık artışla da 161 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türk ihracatçısı, son 12 ayda 212,2 milyar dolarlık ihracatla da 211 milyar dolarlık yıllık hedefini aştı.

“İhracat Geliştirme Fonu, ihracatçılarımızın gücüne güç katacak”

Eylül ayı ihracat rakamlarına değinmeden önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 18 Eylül’de katıldığı TİM 28. Olağan Genel Kurulu’nda ihracat ailesine verdiği müjdeleri değerlendiren TİM Başkanı İsmail Gülle “Ardı ardına rekorlar kıran ihracatımızla beraber ihracatçılarımızdan gelen finansman ve fuar alanı taleplerini Ticaret Bakanlığımıza iletmiştik. Bu anlamda, müjdeler arasında yer alan ‘İhracat Geliştirme Fonu’ büyük bir ivmeyle yükselen ihracatımız için oldukça önem arz ediyor. Çünkü daha çok ihracat, finansal anlamda daha fazla ihtiyaçları da beraberinde getiriyor. Sadece ihracatçılarımızın erişimine açık olarak oluşturulacak bu önemli fon, ihracatçılarımızın gücüne güç katacak. Bu önemli adım, ihracat süreçlerini kolaylaştıracak; teminat mektubunu ortadan kaldırarak maliyet avantajı ve kredi genişlemesi sağlayacak. Eximbank’ın sermayesinin ve kaynaklarının artırılacak olması ise, ihracatçımızın kredi hacmini artıracak, krediye erişimini kolaylaştıracak, ihracat desteklerini ve finansmanını ihtiyaçlara uygun bir zemine kavuşturacaktır. Bir diğer önemli müjde fuar merkezi ile ilgili. Üretimimizle, ihracatımızla, iç ve dış pazarlardaki başarılarımızla büyüyen ihracat ailesi olarak, geldiğimiz noktada mevcut fuar kapasitemizin mevcut ekonomimizi kaldırmadığı açık olduğunu görüyoruz. Son 20 yılda ekonomimizi 4 kat büyütmeyi, dış ticaret hacmimizi 5 katına çıkarmayı hep beraber başardık.

Bu dönemde, İstanbul’daki fuar alanlarının kapasitesi ise sadece yüzde 20 arttı. Büyüyen ve gelişen ihracat ailemizin kaydettiği başarıların, daha büyük bir fuar merkezi vitriniyle taçlandırılmasına yönelik atılan bu adımın çok önemli bir gelişme olduğuna inanıyoruz. Cumhurbaşkanımız, bu husustaki taleplerimizi de Genel kurulumuzda müjdeledi” dedi.

“Müjdeler, ihracatımızın önemli kilometre taşları olacak”

Asya, Avrupa ve Afrika’nın buluşma noktası olan İstanbul’u, küresel bir fuarcılık merkezine dönüştürecek projenin süratle Türkiye’ye kazandırılacağına vurgulayan Gülle “TİM olarak biz de sürece gerekli katkıyı sağlayacağız. İhracatçılarımıza modern, ferah ve geniş fuar merkezleri kazandıracağız. Bu üç önemli müjde, iİnşallah, 300 milyar dolara giden ihracat yolculuğumuzda önemli kilometre taşları olacak. Bu vesileyle, ihracatçıları yol ve kader arkadaşı olarak addeden Cumhurbaşkanımıza, bizleri her zaman destekleyen Ticaret Bakanımıza ve Hükümetimize şükranlarımızı sunuyoruz. Eylül ayı içerisinde gerek ekonomik güven endeksi verilerinde gerekse Meclisimizin görev gücü içerisinde olduğu Küresel İnovasyon Endeksi sıralamalarında oldukça sevindirici haberler aldık. Cumhurbaşkanımız liderliğinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın destekleri ve kurumlarımızın katkılarıyla  Türkiye bu yıl 10 basamak sıçrayarak tarihî zirveye çıktı. TİM olarak hazırladığımız Türkiye Yol Haritası ve Eylem Planı’nın bu başarıya sağladığı katkılardan gurur duyuyoruz. Bu yıl 41. sıraya yükseldiğimiz endekste, en büyük sıçrama kaydeden ülkeler arasında da ikinci olduk. Bu başarıyla orta-üst gelir grubunda 4. sıraya yükseldik. TİM olarak geçmişte olduğu gibi bundan sonrasında da ülkemiz endekste hak ettiği yere gelene kadar ihracatı ve ihracatımızın tüm paydaşlarını inovasyonla buluşturmaya gururla devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.

İsmail Gülle, İmalat Sanayi Kapasite kullanım oranının 78,1 puanla son 39 ayın, ekonomik güven endeksinin ise 102,4 puanla son 41 ayın en yüksek seviyesine geldiğini hatırlatarak şunları söyledi: Endekslerdeki bu yükseliş; ihracatta, istihdamda ve yatırımlarda da yükselişe işaret ediyor. Üretiyoruz, ihracat yapıyoruz, istihdam sağlıyoruz, değer üzerine değer inşa ederek, bu topraklarda yeni yatırımlara zemin hazırlıyoruz.

“İnşallah 2026’da 300 milyar dolara ulaşacağız”

Pandeminin dünyada milyonlarca cana mal olmasının yanı sıra, küresel ticaretin dengelerini de alt üst ettiğinin altını çizen TİM Başkanı Gülle “İhracatçılarımız sayesinde, küresel krizlerde üretimini aksatmamayı, siparişleri yetiştirmeyi başaran tek ülke olarak öne çıktık. Dünya bunun farkında. Fuarlarımızda görüyoruz ki, yabancılar sırada bekliyor. Şu an tam kapasite çalışmamız, gelen taleplere yetişemememiz daha başlangıç. Kritik 200 milyar dolar eşiğini aştıktan sonra ihracat artışında vites yükselteceğimizi birçok mecrada, defaatle dile getirdik. İnşallah 2026’da, 5 sene gibi kısa bir sürede 300 milyar dolara ulaşacağız. Bu rakamı, ekonomik verilere, dünyadaki gelişmelere dayanarak rasyonel bir zeminde ifade ediyoruz. İhracat ailesi olarak, bu badirelerin sonunda aydınlık bir geleceğe ulaşacağımızın farkındalığıyla, üretime ve ihracata ara vermeden, katma değere, markaya, teknolojiye, inovasyona odaklanarak yarınlara hazırlanıyoruz. Yarınlara dair umudumuz yüksek. Çünkü biliyoruz ki; Türkiye ihracatla yükselecek” şeklinde konuştu.

“Türkiye Lojistik Portalı, 11 Ekim’de kullanıma sunulacak”

İhracatçılar ve lojistik sektörü arasında köprü görevi görecek olan Türkiye Lojistik Portalı çalışmaları ile ilgili de bilgiler veren Gülle “Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, ana pazarımız olan Avrupa’nın yanında, diğer pazarlarda da etkinliğimizi artırmak adına var gücümüzle çalışıyoruz. Küresel navlun fiyatları tüm ihracatçılarımızın malumu. Bizler, küresel ölçekte yaşanan lojistik sorunlarına çözüm bulmak üzere ihracatçılarımız ile lojistik sektörü arasında dijital bir köprü vazifesi görecek olan Türkiye Lojistik Portalı çalışmalarımızı tamamladık. İnşallah, 11 Ekim’de portalımızı ihracatçılarımızın kullanımına sunarak bu küresel sorunla mücadelede yeni bir dönemi başlatmış olacağız” dedi.

“Aylık 20 milyar dolar sınırını aştık”

Eylül ayı ihracatının geçtiğimiz yılın aynı ayına göre, yüzde 30’luk artışla 20 milyar 783 milyon dolar olduğuna dikkat çeken Gülle, şöyle devam etti: Bu rakamla beraber tarihimizin en yüksek aylık ihracat rakamına imza atttık;  20 milyar dolar sınırını da aşarak ihracatta yeni bir lige çıktığımızı bir kez daha tescilledik. Yılın ilk 9 ayında ihracatımız, yüzde 36 artışla 161 milyar dolar oldu. Son 12 ayda ise 212,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek yıllık ihracat hedefimiz olan 211 milyar dolara aşmayı başardık. Son 13 ayın 11’inde ihracat rekorları kırdık. Böylelikle, Orta Vadeli Program hedefini şimdiden yakalamış olduk. Eylülde, miktar bazında ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,7 artarak 17,5 milyon ton şeklinde gerçekleşti. İlk 9 ayda, yüzde 19,5 artışla  131,7 milyon ton ihracata imza attık. Bununla birlikte ihracat birim fiyatımızda da oldukça pozitif bir ivme görmekteyiz. Birim ihracat değerimiz Ocak-Eylül döneminde yüzde 14 artışla 1,22 dolara yükseldi.

Çelik sektörü 2,6 milyar dolarla zirvede

Bu ay, birim ihracat değerini en çok artıran sektörlerimiz, yüzde 102 artışla Gemi ve Yat, yüzde 71 artışla Çelik ve yüzde 27 artışla Kimyevi Maddeler oldu. Katma değerli ve markalı ihracatımız arttıkça, ürünlerimizin değeri daha da katlanacak. Tam 23 sektörümüz ihracatını artırdı. Ayrıca Çelik, Hazırgiyim, Tekstil, Makine, Hububat, Mobilya, Madencilik ve Meyve-Sebze Mamulleri sektörlerimizin dahil olduğu toplam 8 sektörümüz tarihlerinin en yüksek aylık ihracat rakamına erişti. Bu ay 2,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Çelik sektörümüz ilk sırada yer alırken, 2,5 milyar dolara yaklaşan Otomotiv sektörümüz ikinci, ve 2,3 milyar dolara ulaşan Kimyevi Maddeler sektörümüz üçüncü oldu.  Çelik sektörümüz,  geçtiğimiz yılın eylül ayına göre ihracatını 1,5 milyar dolar artırarak tarihinde ilk kez zirvede yer aldı. Diğer dikkat çekici artışlar ise, geçtiğimiz yıla göre ihracatını 677 milyon dolar artıran Kimyevi Maddeler, 401 milyon dolar artıran Demir ve Demirdışı Metaller ile 257 milyon dolar artıran Tekstil sektörlerimizde yaşandı.

170 ülkeye ihracat arttı

Türk bayrağını 218 ülke ve bölgede dalgalandırdık. 170 ülkeye ihracatımızı artırdık. Aralarında ABD, İspanya, Belçika, Kolombiya ve Şili’nin de bulunduğu 27 ülkede, aylık ihracat rekoru kırdık. Bu ay ihracatçılarımızın en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk 3 ülke; 1,7 milyar dolarla Almanya (%12 artış), 1,4 milyar dolarla ABD ve (%48 artış), 1,3 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. (%11 artış)… İhracatımızı tutar bazında en çok artırdığımız ülkeler; 450 milyon dolarlık artışla ABD, 278 milyon dolarlık artışla Belçika ve 257 milyon dolarlık artışla İspanya oldu. Ülke gruplarına göre ihracata baktığımızda, en büyük pazarımız olan Avrupa Birliği’ne (AB-27) ihracatımızın yüzde 26 artışla, 8,5 milyar dolarlık bir hacme ulaşarak yüzde 41 pay aldığını görüyoruz. AB haricindeki diğer Avrupa ülkelerini de topladığımızda, Avrupa kıtasının eylül ayı ihracatımızdaki payı yüzde 55 oldu. Bu ay diğer ülke gruplarında, Yakın ve Orta Doğu ülkelerine 3,4 milyar dolar (%21 artış), Afrika kıtasının tamamına 1,9 milyar dolar (%42 artış), Kuzey Amerika ülkelerine 1,6 milyar dolar (%55 artış) ve Uzak Doğu’ya 1,5 milyar dolar (%24 artış) ihracat gerçekleştirdik.

66 il ihracatını artırdı, 16 ildan aylık en yüksek ihracat

Eylülde 66 ilimiz ihracatını artırdı. 16 ilimiz; İstanbul, Kocaeli, Gaziantep, Hatay, Kayseri, Adana, Samsun, Kahramanmaraş, Tekirdağ, Eskişehir, Zonguldak, Karabük, Balıkesir, Uşak, Aksaray ve Edirne tarihlerinin en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirdi. Bu başarılı performans için tüm illerimizi tebrik ediyorum. Bu ay en çok ihracat gerçekleştiren ilk 3 ilimiz sırasıyla; 8,5 milyar dolarla İstanbul (%34 artış), 1,7 milyar dolarla Kocaeli (%38 artış) ve 1,3 milyar dolarla Bursa (%1 artış) oldu. İlk 3 ilimiz dışında en dikkat çekici artışlara imza atan illerimiz, ihracatını 343 milyon dolar artıran Hatay (%212 artış) ve 239 milyon dolar artıran İzmir (%28 artış) oldu.

1558 firma ‘ihracata merhaba’ dedi

İhracata duyulan yoğun ilgi, eylül ayında ihracatçı firma sayımıza da yansıdı. Tam 1.558 firmamız bu ay ilk kez ihracat yaparak ihracat ailemize katıldı. Yeni firmalarımız,  eylül ayında 83,6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.

Yılbaşından bu yana ihracat yapan firma sayısı 13 bin 600’ü ilk defa olmak üzere toplam 84 bin oldu. Eylül ayında Euro/dolar paritesinde yaşanan düşüşün ihracata etkisi negatif yönlü 55 milyon dolar oldu. Ancak yılın geneline bakıldığında, pozitif yönlü 3,9 milyarlık dolarlık bir etki olduğunu görüyoruz.

180 ülkeye TL ile ihracat

Türk lirası ile açılan beyannamelere göre, 180 ülkeye toplam 6,1 milyar TL tutarında Türk Lirası ile ihracat gerçekleştirildi. TL ile ihracat eylül ayında yüzde 24 arttı. 7 bin 521 firma ihracat işlemlerinde Türk Lirası’nı tercih etti. TİM, ikili ticarette yerli para birimlerinin kullanılmasını desteklemeye devam edecek.