Pandemiyle başlayan konteyner krizi büyümeye devam ederken, iş yapamaz hale gelen bazı sanayiciler kendi çözümünü geliştirmeye başladı.

Oba Makarna, iki konteyner gemisi alarak kendi armatörlük şirketini kurdu. Egeli bir ihracatçı ise yüklerini kuru yük gemiyle gönderme yolunu seçti. Sektör temsilcileri bu tür alternatif çözümlere eğilimin artacağını öngörüyor. Konteyner piyasasında büyük kriz kapıda!

"Müşterilere mal gönderemez olduk"

85’i aşkın ülkeye yaptığı ihracatla dünyanın lider makarna üreticilerinden olan Gaziantep merkezli Oba Makarna, iki konteyner gemisi satın alarak armatörlük işine girdi. DÜNYA’ya konuşan Oba Makarna Yönetim Kurulu Başkanı Musa Özgüçlü, lojistikte yaşanan sıkıntılar nedeniyle iş yapamaz hale geldiklerini ve bu nedenle kendi denizcilik şirketlerini kurma kararı aldıklarını söyledi.

Savana Shipping'i kurdu, gemiler yolda

Musa Özgüçlü, kısa süre önce Savana Shipping'i kurduklarını açıkladı. Savana’nın filosunda ilk etapta 2 gemi olacak. İkinci el olan gemiler bu ayın başında satın alındı. Özgüçlü, her biri 18 bin ton olan iki konteyner gemisini hafta sonuna kadar teslim alacaklarını söyledi.

10 bin adet de konteyner aldı

Özgüçlü, 10 bin adetlik de konteyner yatırımı yaptıklarını söyledi. Yatırım bedelini açıklamak istemeyen Özgüçlü, “Ancak şunu söyleyebilir ki, bu işin ciddi bir yatırım yapıyoruz” dedi. Şirket, bu gemilerle Mersin’den Afrika’ya ve Güney Amerika’ya makarna taşıyacak. Özgüçlü, denizcilik şirketlerinin ilk etapta sadece Oba Makarna’nın mallarını taşıyacağını ifade ederken, ilerleyen dönemlerde üçüncü şahıslara da hizmet verebileceklerinin sinyallerini verdi.

Mermercilerden 'dökme yük' çözümü

Pandemiyle birlikte başlayan ve doğru noktada yeterince konteyner olmamasıyla büyüyen konteyner krizinin yakın zamanda çözülmesi beklenmiyor. Hatta sektör uzmanlarına göre, konteyner krizinde yeni bir dalga kapıda. Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Danışmanı Prof. Dr. Soner Esmer, geçen hafta  yaptığı açıklamada, gelişmekte olan ülkelerde 1.5 yıl süren kısıtlamalar sonrasında normalleşme sürecine girilmesinin boş ekipman sorununun daha da derinleşmesine neden olacağını söylemiş, Reysaş Yönetim Kurulu Başkanı Durmuş Döven de küresel ticarette önümüzdeki iki yılda tarihi hareketliliğin yaşanmasını beklediklerini ifade ederek, konteynerde asıl büyük krizin kapıda olduğu uyarısını yapmıştı.

Tüm bu gelişmeler sanayicileri alternatif çözümlere yöneltiyor. Ero Sistem Group Lashing yöneticisi Celal Yürek’ten alınan bilgiye göre, Ege Bölgesi’nde faaliyet gösteren ihracatçı bir firma ilk kez kasalı mermerleri dökme gemiyle ABD’ye gönderecek. İMEAK DTO Aliağa Şube Müdürü Orçun Tuncer, Aliağa’daki bir limandan hareket eden bu gemide 400 konteynerlik mala tekabül eden 10 bin tonluk kasalı mermer taşınacağını ve bunun bir ilk olduğunu söyledi. Diğer yandan, Pal Denizcilik, Mersin Limanı’ndan İsrail'e Ro-Ro servisi başlattı. Şirket, konteynerlerle giden yükleri Ro-Ro gemileriyle taşıyor. Sektör uzmanları, ‘herkes başının çaresine bakmaya çalışıyor. Bu tür alternatif çözümler artabilir’ diyor.

Alanında dünya ikincisi olan Oba Makarna, 86 ülkeye ihracat yapıyor

1966 yılında Gaziantep’te kurulan Oba Makarnacılık, 2005 yılında Özgüçlü ailesi tarafından satın alınmıştı. Şirket, Gaziantep 4. Organize Sanayi Bölgesi’nde 175 bin m2 ’lik alana sahip tesislerinde dünya standartlarında üretim yapıyor. 2010 ve 2012 yılları arasında yaptığı 50 milyon Euro’luk yatırımlarının ardından günlük bin 500 ton buğday kırma ve 1.000 ton/gün makarna üretimi ile Türkiye’nin lideri, dünyanın ise ikinci büyük fi rması oldu. Şirket, başta Türkiye, Afrika, Ortadoğu, Uzakdoğu pazarı olmak üzere İngiltere, Almanya, Çin, Güney Kore, Hindistan, Ukrayna ve Kolombiya’yı içeren 86 ülkenin rafl arında Oba markası ile yer alıyor. Oba Makarna, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin yetiştirilen yüzde 100 sert durum buğdayını kullanarak tüketicisine 40 farklı ürün çeşidi sunuyor.

Boş konteynerde yaşanan arz sıkıntısı, bazı önemli rotalarda navlunun son 1.5 yılda üç kattan fazla artmasına neden olmuştu. Uzakdoğu-Avrupa hattında konteyner navlunu 9 bin dolara yaklaştı. Transatlantik ve Transpasifi k rotalarında da da navlun iki kattan fazla arttı. Navlun artışı bu hafta da devam etti. Uzakdoğu-Türkiye navlunu bu hafta 10 bin doları aştı. Afrika navlunları da artıyor.

Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Danışmanı Prof. Dr. Soner Esmer, aşılamanın yaygınlaşması ve normalleşme adımlarının atılmasıyla birlikte dünya ticaretinin hızlandığını, bu gelişme paralelinde navlunların da artmaya devam ettiğini söyledi. Navlunların çok hızlı bir şekilde arttığına dikkat çeken Rifl ine Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Erdem de "navlunda kantarın topuzu kaçtı" dedi. Sektör yetkilileri, küresel konteyner armatörlerinin son bir yılda çok yüksek karlılık rakamlarına ulaştığını, bunu korumak için ortak hareketle navlunları düşürmeme kararı aldıklarını öne sürüyor.

Aysel Yücel/Dünya