Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün düzenlenen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı’nın ardından konuştu; vaka sayısının değil, hasta sayısının açıklandığını itiraf etti. Koca, Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında günlük açıklanan tablodaki hasta sayısının, toplam günlük pozitif vaka sayısı olmadığını, semptom gösteren hastaları yansıttığını söyledi.

Koca, “Her vaka hasta değildir. Çünkü testi pozitif çıktığı halde hiçbir semptom göstermeyenler var. Büyük çoğunluğu bunlar oluşturuyor. Filyasyon ekiplerimiz ağırlıkla bunları tespit ediyor. Bunların salgın açısından önemi bulaştırıcı yani taşıyıcı olmalarıdır” diyerek günlük vaka sayısının açıklanan hasta sayısından 20 kat fazla olduğunu doğrulamış oldu.

BİLİM KURULU ÜYESİ’NDEN TEPKİ

Bakan’ın sözleri büyük tepki çekerken, Habertürk’e konuşan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Pınar Okyay, “Vakanın hasta sayısı ile gizlenmesi doğru olmaz. Eğer (verileri) eksik verirseniz mücadeleyi de eksik yaparsınız” dedi.

Sağlık Bakanı tepkiler üzerine dün bir açıklama daha yaptı. Koca, “devletin halkın sağlığı kadar ulusal çıkarları da koruduğunu” ifade ederek, ‘ilginç’ bir yanıta imza attı. Koca, şunları söyledi: “Bilelim ki, salgınla mücadele sürecinde, devletimiz, halkının sağlığı kadar, ulusal çıkarlarını da korumaktadır. Çünkü salgın hayatın bütün alanlarını etkilemektedir. Mesuliyeti olmayan bazı kişilerin tenkitleri, fotoğrafın bir noktasına mercekle bakıp, leke aramaktan farksızdır.”

VAKA SAYILARI ÖRTÜŞMÜYORDU

Koca’nın bu sözlerini Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık BirGün’e değerlendirdi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı koronavirüs tablosunun 29 Temmuz’da değiştirildiğini hatırlattı. “Yapılan değişikliklerden sonra hekimler arasında ‘bizim gördüğümüz vakalarla, bu sayılar örtüşmüyor’ diye konuşuyorduk” diyen Prof. Dr. Ceyhan, şöyle devam etti: “Sağlık Bakanı’nın açıkladığı durumla ortaya çıkan şu: Bize pozitif çıkan vakaları değil, belirtisi olan vakaların sayılarını veriyorlarmış. Tabii, iyileşen sayısı da belirtisi olup iyileşenler… Bakan’ın konuşmasından anladığım; vaka sayısının açıklanmamasının ekonomiyle ilgili, diğer ülkelerdeki algıyı değiştireceği düşüncesiyle yapıldığı yönünde. Normalde bizim pozitif vaka sayışımızın oldukça yüksek olduğu görünüyor.”

Prof. Dr. Ceyhan, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Salgında yapılan hesaplar vaka sayısı üzerinden yapılır. Hasta sayısı üzerinden yapılması yanlış olur. Ben başından beri en az 10 katı diyordum ancak milletvekilinin açıkladığı oranda 20 katı gibi görünüyor. Vaka sayıları da tam açıklanmayınca bizim gibi bilim insanlarının tahminlerde bulunması da zorlaşıyor. Veriler DSÖ’ne bildiriliyor ama ne kadar bildiriliyordur bilemiyorum. Şeffaflık olmadığı için bizim de tahminde bulunmamız zor.”

Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Saltık ise iktidarının algı yönetimi peşinde olduğunu söyledi. “Sağlık Bakanı bu işi yüzüne gözüne bulaştırdı. İstifa etmesi gerekir” diyen Prof. Dr. Saltık, şöyle konuştu: “Erdoğan, sürecin çok başarılı yönetildiğiyle ilgili açıklamalar yapmayı sürdürüyor. Salgın yönetimi bu denli kötü iken, günlük 60-70 “resmi” ölüm sayılarını sıradan bir olaymış gibi gösteren, ekonominin çarkı dönsün diye verileri saklayan, ülkeyi bir A.Ş. gibi yöneten iktidara nasıl güvenilir? Dr. Murat Emir’in açıkladığı tablo gerçektir. Bakan, ‘o belgede tarih yok’ dedi, var; 10 Eylül. Halk güvenini yitirdi. Bakan Koca, 2’nci bir açıklama yaparak, verileri sakladıklarını bir kez daha itiraf etti ve ulusal çıkarları koruma gerekçesine sığındı. Bu çok daha derin bir aymazlık, çünkü gerçek durumumuzu ilgili devletler fazlasıyla biliyor.”

Prof. Dr. Saltık, sözlerini şöyle noktaladı: “Türkiye, hastane yatakları dolmasın diye, hastalar evlerine yollanarak, adeta bir açık hava hastanesi oldu. Onbinlerce korona hastası evlerinde yatıyor, gerekli tıbbi bakımı almaktan çok uzak. Korona hastaları ve yaşlı kronik hastalar evlerinde sessiz sessiz ölmekte ve açıklanan ölüm sayıları da gerçek değil. Göstermelik yüzeysel önlemlerle, bilimsel temelleri olmayan iyimserliklerle, yanlışlıklarla süreç giderek yönetilemez oluyor ve fatura çok ağırlaşıyor.”

İTİRAF DÜNYANIN GÜNDEMİNDE 

KOCA’nın açıklamasının ardından ‘resmi’ Covid-19 vaka sayısının gerçeği yansıtmadığının açığa çıkması, uluslararası kamuoyunda da yankı buldu. Reuters, “Sağlık Bakanı: Türkiye sadece semptom gösteren koronavirüsü vakalarını açıklıyor” diye yazdı. İngiltere gazetelerinden Telegraph da itirafa geniş yer ayırdı, “Türkiye’deki koronavirüs enfeksiyon sayısı resmi sayının 20 katı daha fazlaymış” başlığını kullandı. The Guardian da internet sitesi üzerinden yaptığı “Canlı Covid-19 haberleri” sekmesinde Türkiye’ye yer verdi: “Vaka sayısının resmi verilerden 19 kat daha fazla olduğuna dair iddiaları reddeden Koca sadece semptom gösteren vakaları açıkladı.”

SALGIN DEĞİL, 'SAYILAR' KONTROL ALTINDA

CHP Milletvekili Murat Emir, Koca’nın ‘itirafının’ ardından TBMM’de basın toplantısı düzenledi. Emir, “Hasta kim? Böyle bir kriter var ise biz neden dün öğreniyoruz” diye sordu. Emir, “Pandemi ile mücadele yerine rakamlarla ilgili mücadele başlattılar. Bakan’ın akşamları o turkuaz tabloyu açıklamaktan vazgeçmesini talep ediyoruz. Kimse inanmıyor” dedi. CHP’li vekil ayrıca, açıkladığı belgeyi sızdıranlar hakkında suç duyurusunda bulunma hazırlığı olduğunu kaydetti.

BAKAN KOCA İSTİFA ETMELİ

Prof. Dr. Kayıhan Pala, Bakan Koca’nın ‘itirafını’ BirGün TV’ye değerlendirdi. Prof. Dr. Pala’ya göre, Koca’nın istifa etmesi gerek. Prof. Dr. Pala, Bakan’ın topluma doğru bilgileri vermemesinin çok ciddi bir güven sorunu yarattığına dikkat çekerek, “Pandemiye karşı mücadele ederken böylesine bir güven sorunu yaratmak hiç kimse için kabul edilebilir değil. Umarım Sağlık Bakanı ivedi olarak gereğini yapar ve görevden ayrılır” dedi.

Prof. Dr. Pala, özetle şunları söyledi:

♦ KÜÇÜK KISMI PAYLAŞILMIŞ: Bırakın doğrulanmamış olgu ve ölümleri, doğrulanmış olguların çok küçük kısmı toplumla paylaşılmış.

♦ SÖZLERİ TARTIŞMALI: Murat Emir tarafından açıklanan belge doğru gibi görünüyor. Zaten Sağlık Bakanı da o belgeye dair bilgi vermekten kaçındı.

♦ BİZ HAKLI ÇIKTIK: Biz martın sonundan itibaren Bakanlığı şeffaflığa davet etmiştik. Üzülerek söylüyorum zaman bizi haklı çıkardı. Bakanlığın bizim bile ummadığımız kadar vakayı gizlemiş olduğunu, ölümlerle ilgili ciddi bir problem olduğunu gördük. Bu koşullarda artık hiçbir bilim insanı bakanlığın yayımladığı verilere bakarak, bilimsel bir analiz yapacak durumda değil.

♦ YAPMASI GEREKEN İSTİFA ETMEK: Yapılması gereken tek şey; Bakan’ın Bakanlık’tan ayrılması, yerine gelecek Bakan’ın da tüm verileri toplumla paylaşması olur.

♦ GÜVEN YİTİMİ VAR: Toplum Sağlık Bakanı’na büyük bir güven yitimiyle karşı karşıyadır.

GERÇEĞİ GİZLEDİNİZ!

Sağlık meslek örgütleri Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya tepki gösterdi. TTB, “Altı aydır bunu söylüyorduk. Süreci şeffaf yürütmediniz. Gerçekleri gizlediniz. Salgının yayılmasına engel olmadınız” dedi. SES Genel Merkezi’nden yapılan açıklamada ise“Kamuoyundan gerçekleri saklandığını itiraf eden Sağlık Bakanı derhal istifa etmelidir” ifadeleri yer aldı.

Yaren Çolak/Birgün