Ülkenin içinde bulunduğu koşullar iktidarın harcama tercihlerini etkilemiyor. Salgının etkisiyle daha da ağırlaşan ekonomik tabloya karşın bütçenin “Hane halkına transferler” kalemi ağustos ayında 2020’nin en düşük seviyesine geriledi. Bu kalemden yapılan 1.3 milyar TL’lk transfer, müteahhitlere aktarılan 1.6 milyar TL’nin altında kaldı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ağustos ayı bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Bütçenin kara delikleri olarak değerlendirilen harcamalarda önemli bir gerileme olmadı. Ancak AKP iktidarlarının özellikle seçim dönemlerinde büyük bölümünü yardım amaçlı kullandığı ödemeler hız kesti.

Bütçenin, “Burslar ve harçlıklar, eğitim, sağlık, yiyecek, barınma, tarımsal transferler, sosyal ve ekonomik amaçlı transferler” ağır salgın koşullarına karşın geriledi. Sekiz ay boyunca yapılan aktarımlar 43.9 milyar TL’ye ulaştı. Ocak ayında 6.7, Şubat ayında 7.5, Mart ayında 7.4 milyar TL, Nisan’da 5, Mayıs ayında 4.3, Haziran ayında 5, Temmuz ayında 6.4 milyar TL olan transferler ağustos ayında 1.3 milyar TL’ye düştü.

TARIMSAL DESTEK GERİLEDİ

Tüm alt kalemler tek tek gerilerken en büyük gerileme tarımsal amaçlı transferler de gerçekleşti. Ağustos ayındaki 377 milyon TL’lik transfer, bazı aylarda 4.2 milyar TL’ye ulaşan rakamların çok altında kaldı. Geçen ay tarımsal amaçlı olarak 390 bin TL doğrudan gelir desteği ödemesi yapılırken süt desteği olarak 175 milyon TL, bitkisel ürün sigortası desteği olarak 101 milyon TL, sertifikalı tohum üretim desteği olarak da bin TL, tarımsal sulama desteği olarak da 50 bin lira aktarıldı. Sosyal amaçlı transferler olarak 55 milyon TL, ekonomik amaçlı transfer olarak 22 milyon TL transfer yapıldı. 651 milyon TL’lik “Diğer” olarak tanımlanan transferlerin içeriği ise bilinmiyor.

MÜTEAHHİTLER PAYINI ALDI

Ancak kamu özel işbirliği modeli ile yapılan garantili yol, köprü inşaatlarının müteahhitleri tasarruftan etkilenmedi. Müteahhitlere ağustos ayında 1.6 milyar TL’lik ödeme yapıldı. Sınırlı sayıda müteahhit tarafından yapılan dev projeler ve diğer işler için sekiz ayda bütçeden ayrılan tutar 10.8 milyar TL oldu.

17.8 MİLYAR TL’LİK HİZMET ALIMI

Müşavir firma ve kişilere, haberleşmeye, taşımaya yapılan harcamalar da 17.8 milyar TL’ye ulaştı. Bu kalemden yapılan 9.1 milyar TL’lik en büyük harcama için de yine “Diğer” denilmekle yetinildi.

ÖRTÜLÜ 1.3 MİLYAR

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hesabını vermeden kullandığı ve bütçede “Gizli hizmet giderleri” olarak isimlendirilen örtülü ödenek harcamaları, Ağustos ayında azaldı. Ağustos ayında 21 Milyon TL ile yılın en düşük harcamasının yapılmasına karşın toplam sekiz aylık rakam 1.3 milyar TL’ye ulaştı.

Nurcan Gökdemir/Birgün