Basit bir hesapla geriye kalan 294 kilometrelik yol ücretinin 107 lira olması gerekiyor. Fakat otoyollardaki kısa geçişli ücret hesaplamasının da işletmecinin lehine olarak düşünüldüğü, yolun yapılmasına başlanmadan önce sözleşmeye yazıldığı ortaya çıktı.

Otoyollarda uygulanan geçiş ücretlerinin mesafe uzunluğu ya da kısalığına göre hesaplanmadığı ortaya çıktı. Tamamı 426 kilometre olan İstanbul- İzmir otobanının tamamından alınan 367 TL'ye karşılık, 132 kilometre mesafeli Akhisar (Manisa) – Susurluk (Balıkesir) arasından 319 TL alınması şaşkınlık yarattı.

Mantıklı bir toplam kilometre ile ücretin birbirine bölünmesiyle bu mesafenin 113,71 TL olması gerektiği ileri sürüldü. Emekli bir Karayolları Duble Yollar Kontrol Müdürü, “Yap- işlet- devret kriterleri ile yapılan yollarda ücret uygulaması değişik hesaplanıyor ve bu hesaplama daha yol yapımı başlamadan sözleşmeye yazılıyor” dedi.

MANTIK DIŞI UYGULAMA

Ahmet Ali Ele, 17 Şubat'ta Akhisar'dan 132 kilometre uzaklıktaki Susurluk'a gitmek için İzmir- İstanbul otobanını kullanmak istedi. Saat 08.10'da Susurluk'tan çıkarken kendisinden 319 TL otoban ücreti tahsil edildi. Ahmet Ali Ele kesilen ücretin fişini Mart ayında sosyal medya hesabından yayınlayınca çok sayıda tepki mesajı yayınlandı. Basit bir hesaplamayla 367 TL alınan 426 kilometrelik yolun birbirine bölümüyle kilometre başına 0,8615 TL'nin alınması gerektiği, 132 kilometrelik yol için de ortalama 114 (113,71) TL olması gerektiği savunuldu.

YAKIT EŞİT MİKTARDA GİDİYOR

Mart ayı yakıt ortalama ücretlerine göre dizel bir aracın bu mesafede ortalama 7.21 litre,  benzinli bir aracın ise 10.48 litre yakıt tükettiği varsayılarak Akhisar ile Susurluk arası ortalama tüketim maliyetinin, dizel bir araç için 46.11 TL, benzinli bir araç için ise 73.36 TL olacağı hesaplandı. Bu ücret doğal olarak her iki tarafta da cepten çıkmak zorunda.

YOL YAPIMI BAŞLAMADAN ÜCRETLENDİRME ŞEKLİ SÖZLEŞMEYE YAZILIYOR

İsminin açıklanmasını istemeyen İzmir'de yaşayan emekli bir Karayolları Duble Yollar Kontrol Müdürü, “Yap- işlet- devret kriterleri ile yapılan yollarda ücret uygulaması değişik hesaplanıyor ve bu hesaplama daha yol yapımı başlamadan sözleşmeye yazılıyor” diyerek şunları söyledi:

– Önce her yol maliyetinin farklı olduğunu belirtelim. Bu da doğal olarak fiyatlandırmada değişkenlik yaşatır. Fakat yap -işlet – devret modeliyle yapılan yollardaki hesaplama daha değişik. Buralarda ücretlendirme kriterleri daha yol yapılmadan önce belirlenerek sözleşmeye yazılıyor. Yol bütünü 426 kilometre olabilir ama ücretlendirme yolun kısalığı ya da uzunluğuna göre yapılmıyor.

– Her ne kadar devlet otoyollarında da buna yakın bir sistem uygulansa da burası kadar farklı değil. Örneğin 115 kilometrelik Aydın- İzmir otobanı 6 TL. 48 kilometrelik Söke'den çıkıldığında 5,5 TL alınıyor. Normalde bu rakamın da az olması gerekiyor. Buralarda her şey işletmecinin çıkarı üzerine kurulmuş.

Mustafa Sarıipek/Sözcü