Ekonomik kriz nedeniyle zora düşüp çalıştırdığı işçilerin maaşını ödeyemeyen patronların maaş yükünü 3 ay İşsizlik Sigortası Fonu'na yükleyen kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 daha uzatılarak 6 aya çıkarıldı.

Türkiye ekonomisi son iki çeyrektir yüzde 3 ve yüzde 2.6 küçülerek resesyona girip krizi tescillemesine rağmen, süre uzatımına gerekçe olarak “dışsal etkiler” gösterildi.

ZORLAYICI SEBEPLER

Kısa çalışma ödeneğinden 3 ay süreyle yararlandığı halde durumunu düzeltip kendi ayakları üzerinde duramayan firmalara 3 ay daha maaş desteği verilmesini düzenleyen Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.  

Karara göre, dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebepler gerekçesiyle kısa çalışma uygulanan işyerleri, bu yılın sonuna kadar başvuruda bulunmaları halinde, 3 ay daha kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılacak.

Uzatma desteği, maaşları patron yerine halen İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenen işçiler için değil, aynı işyerindeki diğer işçiler için verilecek. Karara göre ayrıca kısa çalışma ödeneği yasadaki bir haftalık süre beklenmeden hemen ödenirken ilk 3 aylık dönemde yapılan ödemeler işsizlik ödeneği süresinden de düşülmeyecek.

EN FAZLA 3 AYDI

Kısa çalışma ödeneği, normalde genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde en fazla 3 ay süreyle veriliyordu.

Devlet bütçesi yerine işsizlik sigortası kaynaklarından sağlanan bu ödeneğin verilebilmesi için ekonominin krize girdiğinin ilan edilmesi gerekiyordu. Ancak AKP, bir çok firma kriz yüzünden zora girip işçi çıkarmak zorunda kalmasına rağmen ekonomik krizin varlığını kabul etmediği için kısa çalışma ödeneği uygulanamadı. Bunun üzerine mevzuata, dışsal etkilerden kaynaklanan durumlar ifadesi eklendi. Böylece kriz kelimesi kullanılmadan, zora düşüp personelinin maaşını ödeyemeyen firmalara maaş desteği sağlamanın önü açılmış oldu.

5 ayda 125 bini aşkın maaş ödendi 

İşkur kayıtlarına göre, işçisinin maaşını ödeyemez duruma düşen patronlara İşsizlik Sigortası Fonu'ndan, geçen yılın aralık ayından bu yılın nisan ayına kadar geçen 5 ayda yapılan maaş ödemesi 94 milyon 710 bin liraya, maaşı ödenen işçi sayısı ise 125 bin 933'e fırladı.

Oysa krizin henüz derinden hissedilmediği 2017'nin tamamında 506 işçi için 759 bin lira, 2018'in 11 aylık döneminde de sadece 267 işçi için 671 bin liralık maaş ödenmişti. Maaşı patron yerine Fon'dan ödenen işçi sayısındaki artış ve desteğin 3 ay uzatılması krizin devam ettiğini gösteriyor.

Erdoğan Süzer/Sözcü