Radyo Sputnik’te konuşan Sabah gazetesi yazarı Dilek Güngör, yeni ekonomi planını, halkın plana bakış açısını ve Merkez Bankası’nın izleyeceği faiz politikasını Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi.

Güngör, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin yeni ekonomik plan sunumundaki fikirlerini “Özellikle birkaç tanesi dikkat çekici, işe yarayabilir. Dövize endeksli tahvil gerçek ihtiyaç sahiplerinin dövizi alması yatırım amaçlı dövize yönelenlere de dövize endeksli tahvil çıkarılması planlanıyor. İkincisi primli altın toplama, daha önce eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde gündeme gelmişti. Ekonomi yönetimi yastık altında 300 milyar dolara yakın bir altın varlığı olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu konuda yorumları olmuştu” şeklinde anlatarak şu ifadeleri kullandı:

‘Yastık altındaki altının bankacılık sistemine girmesi için teşvikler üzerinde çalışılıyor’

“Bu anlamda yastık altındaki altının bankacılık sistemine girmesi için birtakım teşvikler üzerinde çalışılıyor. Daha önce kamu bankaları ile İstanbul altın rafinerisi bu noktada bir sistem geliştirmişti, kuyumcular aracılığıyla vatandaşlar banka hesaplarına altın aktarabiliyor ve çekebiliyorlardı. Bu sistem daha nitelikli hale getirilip altını getiren vatandaşa da teşvik verilerek yaygınlaştırılması gündemde bulunuyor. KOBİ’ler ile ilgili kitle fonlaması önemli, bu finansman kaynaklarına erişmesinde özellikle KOBİ’ler dezavantajlı oluyorlar. Bu sistemle daha kolay finansmana erişmeleri sağlanabilir. Asıl önemli ayak üretim, yatırım, istihdam ve ihracatla büyüme modeli, bunu daha önce hem Cumhurbaşkanı hem Hazine ve Maliye Bakanı sürekli dile getiriyor.”

‘Bu modele geçildiği için eleştiriliyor ancak fırsat penceresi açıldığını gördükleri için bu yoldan devam ediyorlar’

Güngör, Bakan Nebati’nin sunumdaki uyarılarını ve yeni ekonomi modeline geçilme sebebini “Geçmişte kredi verildiği zaman özellikle Kredi Garanti Fonu kefaletinde verilen kredilerde bir kısmının dövize gittiğini bir kısmının bu paralar çekildikten sonra ev ve araba alındığına şahit olduk. Bunun için 2019’da özellikle bankacılık sisteminde bir takım düzenlemeler yapıldı. Bankalar siz o krediyi çekmek istediğinizde o krediyi veriyor. Bu krediyi kullanırken daha dikkatli bir yol izlediler. İnşaat firmalarında hakediş gibi vermeye başladılar. Şirketler tarafından kapasite artırımına yönelmesi için ‘dövize yönelmeyin’ diye bakanın uyarısı olmuş. İhracat rakamları her ay rekorlar kırıyor. Ciddi anlamda yurtdışından Türkiye’ye bir sipariş var. Pandemi ile başlayan bir süreçti. Çin’deki tedarik zincirlerinin kırılması ve yaşanan sorunlar nedeniyle daha yakın ve bu boyutta siparişleri karşılayabilecek Türkiye’ye yöneldi. Eleştiri yapılıyor ‘niye bu modele geçildi’ diye. Aslında burada bir fırsat penceresi açıldığını gördükleri için bu yoldan devam etmek istiyorlar” diye açıkladı.

‘Bakan Nebati, Merkez Bankası Başkanı ve kamu bankaları genel müdürleri toplantısında faiz konuşulmadı’

Güngör, 2022’nin ilk çeyreğinde faizde değişim gözlemlenmeyeceği görüşünü “İlk çeyrekte bekleyeceklerini düşünüyorum. Özellikle küresel piyasalarda enflasyon ve emtia fiyatları artıyor. Diğer Merkez Bankaları’nın ve FED’in adımları var. Bir süre bekleyebilirler diye bir kanaatim var. Benim edindiğim bilgilere göre Merkez Bankası Başkanı, kamu bankalarının genel müdürleri, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin katıldığı Cumhurbaşkanı’nın başkanlığında yapılan toplantıda faizle ilgili herhangi bir konu gündeme gelmedi. Daha çok ekonomi, kamu bankalarının aksiyon alımları, bundan sonra ne yapılacağı ve yeni plan konuşuldu. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu dışında öyle bir toplantı aldıklarını düşünmüyorum” diye aktardı.

‘Önümüzdeki yıl ilk çeyrekte daha yüksek enflasyon göreceğiz ama sonrasında baz etkisiyle enflasyonun düşebileceğini düşünüyorum’

Güngör, yeni model konusunda vatandaşın kafa karışıklığının kur oynaklığında etkisi olduğunu “Yeni modelin başarılı olma şansı var fakat en büyük sorun hayat pahalılığı, enflasyonun yükselmeye devam etmesi. Önümüzdeki yıl ilk çeyrekte biraz daha yüksek enflasyon göreceğiz ama daha sonrasında baz etkisiyle enflasyonun düşebileceğini düşünüyorum. Bu plan toplum tarafından çok anlatılmadığı için vatandaşların kafasında güvenle ilgili bir eksik kalıyor. Bir beş ay içerisinde düzelme bekleniyor. En büyük sorun hayat pahalılığı, enflasyonist baskı ve kurlar, kura bu kadar yoğun talep olmasının sebebi de tamamen bu belirsizlikle ilgili kafa karışıklığından kaynaklanıyor. Bu modelin ne işe yarayacağına dair vatandaşlara düzgün bir projeksiyon sunulduğu takdirde belirsizlik ortamının dağılacağını, bu modelin işe yarayacağını düşünüyorum” diye konuştu.