Pandemi koşullarında iyi bir performans sergileyen ihracatçılar, bu durumu geliştirebilmek adına yeni projeleri hayata geçirmeyi hedefl iyorlar. Bu projelerden biri de Türkiye’de örenim gören yabancı öğrencilerden bir ihracat timi oluşturmak.

Projeye ilham veren ise Türkiye’de daha önce eğitim görmüş ve ülkesine döndükten sonra iş insanı, bürokrat olmuş yabancı uyruklu öğrencilerin ihracatta sağladıkları destek oldu. Bu destekten yola çıkan ihracatçı firmalar, yabancı öğrencilerle çok daha önceden sektör bazlı ticaret bağları oluşturmaya odaklandı.

Türkiye’de bugün eğitim gören yabancı uyruklu öğrenci sayısı yaklaşık 125 bin. Bu öğrencilere iş fırsatı sunan ihracatçılar, onları kendi ülkelerinde ticaret elçisi olarak değerlendirmeyi planlıyor. Bazı ihracatçı birliklerinde uzun soluklu işbirliğinin proje tasarımları bitmiş durumda. Bazı ihracatçı birliklerinde ise söz konusu proje firma düzeyinde yürütülüyor. İhracatçı birliklerinin başkanları, bu proje ile yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye ihracatına önemli katkılar sağlayacağına dikkat çektiler.

Pazar odaklı katkı sağlayacak

Hedef pazarlara daha iyi nüfuz edebilmek için birçok proje geliştirdiklerini, bunlardan birinin de yabancı öğrenciler üzerine olduğunu söyleyen İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki, “Ülkemizde eğitim gören yabancı öğrencileri bir kaynak olarak değerlendirip onları ticaret elçilerimiz konumuna dönüştüreceğiz. Çoğunluğu gelişmekte olan ülkelerden 125 bin yabancı öğrenci Türkiye’de eğitim alıyor. Eğitimlerini tamamlayıp ülkelerine dönen öğrencilerle iki ülke arasında kültürel bir köprü kurulmuş oluyor. Biz de bunun çok önemli bir değer olarak görülmesi gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Geçmişte Türkiye’de eğitim gören öğrencilerin ülkelerine döndükten sonra ticarete sağladıkları katkıya dikkat çeken Öztiryaki, şunları anlattı: “Amacımız bunu daha sistematik ve pratik hale getirerek işbirliğinin etkisini artırmak. Söz konusu öğrencileri ve onlarla eşleştireceğimiz firmaları belirlemek üzere çalışmalarımızı başlattık. Çok yakın bir zamanda görüşmeler başlayacak. Öğrenciler için hem ilgili sektörü ve firmayı tanıma, dillerini geliştirme fırsatı olacak hem de deneyim edinecekler. Bu öğrenciler ülkelerine döndüklerinde de çalıştıkları sektörlerin o bölgedeki ticaret elçisi olacaklar. Şu anda firmalardan ülkeler için talepleri alıyoruz. Nisanda eşleştirmeler bitecek. Bu proje özellikle firmaların Afrika ve Orta Asya pazarları için ihtiyaç duyulan insan kaynağına yanıt olacak.”

Referans sistemi kurulmalı

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak da bugünkü Tanzanya Milli Savunma Bakanı’nın da Türkiye’de üniversite eğitimi aldığını belirterek, yabancı öğrenci timi projesinin öneminden bahsetti. Şenocak, “Sayın bakan ile ilişkiler koparılmadı. Türkiye’de okuyup ülkesinde iş insanı, bakan olan öğrenciler var. Bunu iyi değerlendirmek lazım. Bunun için referans sistemi kurulması gerekiyor. Çünkü iyi ilişkileri kullanıp, yurtdışında Türkiye’yi iyi temsil edemeyen, imajını zedeleyen girişimciler de oluyor. Dolayısıyla özellikle yeni girişimcilerin Türkiye’deki ilgili kurumlara danışılarak, pazarlara açılmalarına izin verilmesi lazım” dedi. Şenocak, yurtdışındaki ilişkilerin güven odaklı yürütülmesine katkı sağlayacak bu projeye sıcak baktıklarını ve bir avantaj olarak gördüklerini ifade etti.

Faydası 10 yıl sonra görülür

Öğrencilerin iş dünyasına kazandırılmasıyla birçok proje gerçekleştirdiklerini, bunlardan birinin de tekstil mühendisliği için verilen destekler olduğunu ifade eden İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz ise gençlere yapılan yatırımın uzun soluklu değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Yabancı öğrencilerin ticaret elçisi olarak Türkiye’ye katkı sağlayabileceğine değinen Öksüz, “ABD, yıllarca bu durumu çok iyi değerlendirdi. Başarılı olanlar orada kalıyorlar. Bu, üstüne gidilmesi, boş bırakılmaması gereken bir konu. Batı bundan iyi beslendi. Bu gençleri iyi bir yatırım olarak görmek lazım. Hemen netice alınamaz belki ama 10 yıl sonra faydalarını görebiliriz” diye konuştu.

Türkiye’de okuyup ülkelerinde bakan oldular

Türkiye’de çeşitli üniversitelerde lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde eğitim alarak ülkelerine döndükten sonra önemli görevler alan birçok isim bulunuyor. Tanzanya'dan Türkiye'ye tıp eğitimi için gelen ve Marmara Üniversitesi’nde okuyan Hüseyin Ali Mwinyi, Sağlık Bakanı olarak görev yaptı. Bugün de Tanzanya Milli Savunma Bakanı olan Mwinyi, ülkesindeki öğrencilere Türkiye’de eğitim görmelerini tavsiye ederken, Türk iş insanlarına da ülkesinde destek sağlıyor. Eski Libya Başbakanı Muhammed El Manguş, Ürdün'de beş dönem bakanlık yapan milletvekili Abdurrezzak Tabişat, Sudanlı ilk kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Vehib İbrahim, Kosova Dışişleri Bakanlığında Ekonomi Diplomasisi Müdürü Güner Üreya, Moğolistan Ulusal Kanalı (MNB) Genel Direktörü Gandiinma Rentsendorj da bu isimler arasında yer alıyor.

İmam Güneş/Dünya