Bir ülkenin CDS'leri'nin yükselmesi o ülkenin devlet tahvili gibi kağıtlarının piyasalar tarafından ödenememe riskinin arttığının düşünüldüğünü gösterir. Böyle bir düşüncenin hem yeni borç maliyetleri gibi maddi hem de yeni para gelmesi açısından psikolojik etkileri büyük olur.

Türkiye’nin 5 Yıllık CDS’lerinin grafiğini dün için aşağıda görüyorsunuz. 500 sınırını aşan pek az gelişen ülke olduğundan “iflas riski” adıyla belki de gereğinden fazla dramatik sıfatlandırılan bu göstergenin bu seviyelere tırmanması gerçekten ciddi bir sorun.

CDS özünde piyasalarda işlem gören bir türev ürün, son zamanlarda artık çok iyi bildiğimiz swap’ların bir çeşidi.  Belki en kolay şöyle de söylenebilir: Bir cins sigorta!

Türkiye’nin hazine bonosu ve devlet tahvili gibi kağıtlarını alan yabancı yatırımcılar aynı zamanda CDS satın alarak Türkiye’nin mesela bir moratoryuma gitme durumuna karşı kendilerini sigortalıyor.

Böylece eğer CDS maliyeti artıyorsa o zaman o ülkenin devlet kağıtlarını alırken yabancı bu maliyeti de istediği faize ekliyor ve bunun sonucu ülkenin borçlanma maliyeti artıyor.

Geçen ağustostaki kur şoku sonucu yine Türkiye CDS’leri hızlıca artmış, bunun ve başka gelişmelerin de sonucu olarak Türkiye’nin devlet kağıtlarında borç faizi % 4’lerden % 8’lere kadar tırmanmıştı.

Ekonomist Prof. Hurşit Güneş’in aşağıdaki paylaşımı dövizdeki yükselişin de bir noktada CDS’lerle ilgili olduğu düşüncesini gösteriyor.

Hurşit Güneş, "Türkiye’nin kredi batma riskinin (CDS) kısa vadede bile 500 baz puanı aşması çok ama çok kötü. Bu sabah TL’nin değeri daha da düştü ve dolar 6,13 TL oldu" diye yazdı.

Dün hızlanan CDS artışı bu sabah da yükselişe devam etti. Ata Online’ın paylaştığı aşağıdaki grafikte CDS’in 506 seviyesine tırmandığı görünüyor. 

Piyasada şimdi en çok CDS’lerin niye hızlı arttığı konuşuluyor. Sosyal medyada da süren tartışmalara ve uzman yorumlarına bakılırsa başlıca iki sebebi var. İlki TCMB rezervlerindeki azalmanın devam etmesi.

TCMB rezervlerinde erime sürüyor

İkincisi ise belki ilkinden de daha önemli ABD ile S-400 krizi.

ABD’nin Türkiye’ye S-400 alımından vazgeçmek için 2 hafta süre verdiği haberi piyasaya yayılmıştı. Dün de Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, “Türkiye CAATSA yaptırımlarının hayata geçmesine yönelik de hazırlık yapıyor” dediği bir demeci yayımlandı.

CAATS’nin açılımı Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act, yani Amerika’nın Karşıtlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Durma Yasası. Yani doğrudan o ülkeye “düşman ülke” muamelesi yapılması demek. Geçmişte İran, Kuzey Kore ve Rusya gibi ülkelere uygulandı. ABD’li kimi yetkililer ve senatörler bazen açık bazen üstü kapalı S-400’ler alınırsa Türkiye’yi ona düşman ülke hukuku uygulamakla tehdit etmişlerdi.

Öte yandan bu konuda bir ara formül bulma yolunda pazarlıklar yapıldığı yolunda haberlerde sık sık dış basında çıkıyor. Yani sürpriz bir gelişme olabilir deniyor. Yine de S-4002lerin teslim edileceği temmuz ayı yaklaştıkça piyasadaki gerginlik de artıyor.

Bütün bu olaylar serisi sonucu Türkiye CDS’lerinin diğer gelişen ülkeler arasında bir iki istisna dışında en yüksek seviyeye çıkması ülkeye gelecek sıcak paranın da hızını kesen bir etki yaratabilmesi açısından önem taşıyor. İşte diğer gelişen ülkeler ve o ülkelerin CDS prim ya da spread’leri…

Paraanaliz