Yüksek elektrik faturalarını ödeyemediği için abonelikleri iptal edilen yurttaşların sayısı sürekli artarken özel enerji şirketlerine sağlanan kıyakların ardı arkası kesilmiyor. Afşin-Elbistan B Termik Santralı kömür stok sahası ve santral atıklarının taşınması işi ilk sözleşmede yer almasına karşın yeni bir sözleşme yapılarak bunun için ayrıca ödeme yapılması kabul edildi. Üstelik bu sözleşmede atık taşıma ve depolama işi için olması gerekenden yüksek bedel belirlendi. Sözleşme dışı bu bedel 2014 yılından bu yana şirkete ödeniyor. Sadece 2019 yılında 32 milyon TL’lik hizmet alımı ödemesi yapılan şirkete 17 milyon 686 bin TL de atık taşıma ve depolama için ödeme yapıldı.

Sayıştay’ın denetim raporunda yer alan bilgilere göre, Afşin-Elbistan havzası Çöllolar kömür ocağında üretilen kömürün Afşin Elbistan B santralında kullanılacak niteliğe sahip olacak şekilde harmanlanması, stok sahasından santrala sevki ve santral atıklarının depolama sahasına nakli ihale edildi, 2007’de sözleşme imzalandı, 2009’da da yüklenici firmaya iş yeri teslimi yapıldı.

2014’TEN BU YANA SÖZLEŞME DIŞI ÖDEME

Çöllolar kömür ocağında 2011 Şubat ayında meydana gelen heyelanlar sonrasında, kömürün Kışlaköy kömür sahasından sağlanmasına başlandı. Bunun üzerine imzalanan protokol çerçevesinde kömür sahasından kömür temini ve santral atıklarının taşınması işleri, doğrudan temin usulü ile aynı yüklenici firmaya verildi.

Ek protokolde değişiklik yapılarak, ödenecek rakamın olması gerekenden yüksek belirlenmesi de sağlandı. Raporda, idare ile yüklenici firma arasında imzalanan ilk sözleşmede, kömürün santrala kadar tesliminin imza altına alındığı vurgulanarak şunlar kaydedildi:

“Çöllolar kömür sahasından santrala kömür verildiği tarihten itibaren santraldan çıkacak atıklar teslimat kulesinden alınıp, atık döküm sahalarına taşınacak, orada stoklanacaktır. Sözleşme ekinde belirlenen birim fiyatlara dahil olan bu iş için ayrı bir bedel ödenmeyecektir. Sözleşme süresi 28 yıl olup, kömür stok sahası ve kömür temin sahası birim fiyatlarından oluşan yıllar itibariyle uygulanacak birim fiyatlar TL / ton olarak belirlenmiş ve sözleşme ekinde yer almıştır.

Böyle olduğu halde bir ek protokol düzenlenerek santral atıklarının taşınması ve depolanması işi için bedel ödenmesi kabul edilmiştir. Buna göre santral atıklarının alınması ve taşınması için yüklenici firmaya fiilen yapılan giderlerin ödenmesi kararlaştırılmış olup, yeni birim fiyat belirlenerek 2014 yılından itibaren ödeme yapılmıştır.” Raporda, şirketin santrala sevk ettiği santralına sevk edilen kömürlerin kalorifik değerlerinde önemli dalgalanmalar oluştuğu, yüklenicinin standart kalitede kömür sevkiyatı yapmadığı da belirlendi.

KURUM PERSONELİ YAPABİLİR

Daha önce EÜAŞ tarafından işletilen, Afşin Elbistan A Termik Santralı ve Kışlaköy kömür sahasının 2018’de devri yapıldıktan sonra çok sayıda nitelikli ve tecrübeli personelin boşa çıktığı da belirtildi.. Raporda, “Afşin Elbistan-B santralının kömür stok sahası işletilmesi, santral atıklarının taşınması ve kül stok sahasına depolanması işlerinin, hizmet alımı yoluyla yaptırılması yerine, kurum çalışanları marifetiyle yapılması imkanlarının ve oluşturulabilecek diğer alternatiflerin kurum menfaatleri kapsamında tekrar değerlendirilmesi önerilir” denildi.

Nurcan Gökdemir/Bitgün